Փաստ ինֆո

«Խաղաղության պայմանագիր» կոչվածը երևակայական, գոյություն չունեցող մի բան է, որի բովանդակության մասին հանրությունը ոչինչ չգիտի։ Գործող իշխանությունն ընդհանրապես չի անդրադառնում այն հարցին, թե ինչ է հասկացվում հայ-ադրբեջանական սահման ասելով, ի վերջո, Արցախին վերաբերող դրույթ լինելու է, թե չէ... Հուսով եմ՝ ՀՀ ներկա ղեկավարությունը հասկացել է, որ նման փաստաթղթի ստորագրումը թե՛ իր, թե՛ ամբողջ ժողովրդի համար դատավճիռ կլինի։ Այդ մասին «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց միջազգայնագետ,քաղաքական վերլուծաբան  Դավիթ Կարապետյանը։

«Ադրբեջանը հասկանում է, որ ՀՀ-ն ծանր վիճակում է. մեր երկրի ամենաբարձր պաշտոնյաների շուրթերով բազմիցս ասվել է, թե լուրջ խնդիրներ ունենք բանակում, չենք կարող պատերազմել, անգամ՝ պաշտպանական համակարգը կենսունակ չէ։ Ադրբեջանն էլ շատ լավ հասկանալով, որ հարմար առիթ է ճնշումներ գործադրելու և իր ուզած պայմաններով ՀՀ-ին փաստաթուղթ ստորագրել տալու համար, փորձում է ստանալ առավելագույնը։ Ավելի քան վստահ եմ, որ, եթե հանկարծ նման փաստաթուղթ ստորագրվի, ապա այն կենսունակի լինել չի կարող. դա ընդամենը թղթի կտոր է լինելու , որը որևէ հարց չի կարգավորելու»,-ասաց միջազգայնագետը։

Կարապետյանը վստահեցնում է՝ Ադրբեջանը խաղաղություն չի ուզում, ավելին՝ նոր պահանջներ է ներկայացնելու ՀՀ-ին, օրինակ, այսպես կոչված, փախստականների վերադարձ՝ Գեղարքունիքի եւ Սյունիքի և մի շարք այլ մարզերի բնակավայրեր, ինչի համար տևական ժամանակ է՝ հող է նախապատրաստում։

«Այդ «խաղաղության պայմանագիր» կոչվածը լակմուսի թուղթ է լինելու ընդամենը։ Չկա որևէ երաշխիք, որ այն կծառայի իր նպատակին։ Մանավանդ, որ կողմերի՝ միմյանց հանդեպ անտագոնիզմը, հակասությունը, ատելությունը թույլ չի տալիս դրական որևէ բան ակնկալել: 30 տարուց ի վեր շարունակվում է այս կոնֆլիկտը, բայց այդպես էլ լուծումներ չեն գտնվում: Ըստ այդմ՝ վստահ եմ, որ պայմանագիր ստորագրելով ոչ միայն հարաբերությունները չեն կարգավորվելու, այլև հակասություններն ավելի են խորանալու, Ադրբեջանն էլ անդադար նոր պահանջներով է հանդես գալու՝ ինչպես 2020թ. նոյեմբերի 9-ի համաձայնագրի դեպքում է անում։ Այնտեղ խոսք չկա ադրբեջանական անցակետ կամ սքանավորման սարք դնելու մասին, բայց նման պահանջներ է առաջ քաշում, որտեղի՞ց երաշխիք, որ մի օր էլ չի պարտադրելու, որ հազարավոր ադրբեջանցիներ, իբր, վերադառնան «իրենց տները»՝ նկատի ունենալով ՀՀ ներկա տարածքը, որի նկատմամբ ծավալապաշտական նկրտումները չի թաքցնում ալիևյան ռեժիմը։ Թե՛ թյուրքական երկրների ղեկավարների՝ վերջերս կայացած գաագթնաժողովին, թե Թալիշում երեկ ունեցած ելույթում Ալիևը բացեիբաց ցույց է տվել այդ նկրտումները՝ ՀՀ ինքնիշխան տարածքը դիտարկելով որպես «արևմտյան Ադրբեջան»»,-նշեց միջազգայնագետը։

Վերահաստատելով, որ, այսպես կոչված, «խաղաղության պայմանագիրը» չի կարող կենսունակ լինել, նախ և առաջ, նրա համար, որ հակասությունները դրանով չեն վերանալու, երկրորդն էլ՝ որ սահմանազատում արված չէ, ինչն իր հերթին տասնամյակների գործընթաց է, Կարապետյանը կարծում է, որ ՀՀ իշխանություններին նման շտապողականության դրդողն Ալիևն է, ում 44-օրյայում ունեցած հաղթանակն էյֆորիայի մեջ է գցել։

«Ալիևը կարծում է, որ Հայաստանն այնպիսի վիճակում է, որ ուզածին կարող է հասնել՝ դեմ տալով ցանկացած պայմաններով փաստաթուղթ։ Բայց ՀՀ ոչ մի իշխանություն նման ուլտիմատումային պայմաններով փաստաթուղթ ստորագրելու իրավունք չունի։ Այդ թղթի կտորը մեզ ոչինչ չի տալու։ Չմոռանանք նաև, որ նման փաստաթղթերը իրավական որևէ ուժ չեն ունենում, եթե վավերացված չեն կողմերի կառավարությունների, օրենսդիր մարմինների կողմից»,-ասաց Դավիթ Կարապետյանը՝ հույս հայտնելով, որ դրա անդառնալի հետևանքների մասին ՀՀ ներկա իշխանությունը գոնե պատկերացում ունի։

Աղբյուր` Փաստինֆո