Փաստ ինֆո

Լաչինի միջանցքում անցակետ տեղադրելու՝ ադրբեջանական կողմի նկրտումները կանխելու, դրան չհամաձայնելու համար հայկական կողմն իրավական տեսանկյունից բոլոր հիմքերն ունի․ այլ հարց է՝ դրա համար կա՞ քաղաքական կամք և արդյո՞ք այն տեղավորվում է ՀՀ ներկա իշխանության գործելաոճի և վարած քաղաքականության տրամաբանության մեջ։ Այսինքն՝ դա կանխելու համար, նախ և առաջ, ցանկություն պետք է լինի, մինչդեռ տեսնում ենք, որ ՀՀ իշխանությունների մոտ նման մտադրություն չկա, ավելին՝ հայտարարել են, որ չեն պատրաստվում զբաղվել Արցախին առնչվող հարցերով։

«Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում նման տեսակետ հայտնեց քաղաքագետ, վերլուծաբան Աննա Կարապետյանը։

«Անցակետ տեղադրելու Ադրբեջանի ցանկությունը նոր չէ․ ուշագրավն այն է, որ Ալիևը Մյունխենում դա ներկայացրեց նոր փաթեթավորմամբ՝ աշխատելով ընդունելի դարձնել այն ՀՀ իշխանությունների ու նաև մարսելի՝ հանրության համար։

Լաչինի միջանցքում անցակետ տեղադրելու թեզն առաջ քաշեց հետևյալ կոնտեքստում՝ եկեք անցակետեր տեղադրենք և Լաչինի, և, այսպես կոչված, Զանգեզուրի միջանցքի երկու ծայրերում։ Առաջին հայացքից կարող է տպավորություն ստեղծվել, թե Ալիևը հրաժարվում է Սյունիքի հանդեպ նկրտումներից, բայց ընդամենն առաջարկում է մի մեխանիզմ, որը տեղավորվում է Փաշինյանի՝ ես պաշտպանում եմ 29,8 հազ․ քառ․ կմ-ը թեզի մեջ։ Այդ կերպ Ադրբեջանը նաև ռուս խաղաղապահներին Արցախից հեռացնելու խնդիրն է փորձում լուծել»,-ասաց քաղաքագետը։

Կարապետյանի դիտարկմամբ՝ Ադրբեջանը խնդիր է հետապնդում տարանջատել ՀՀ-Ադրբեջան հարաբերություններն արցախյան հակամարտությունից և, այսպես կոչված, խաղաղության պայմանագրում ընդհանրապես չհիշատակել Արցախի անունը և դրանով փակել արցախյան հակամարտության էջը։ Դրանից հետո արդեն, երբ միմյանց տարածքային ամբողջականությունը կճանաչեն փոխադարձաբար, ըստ վերլուծաբանի, Ադրբեջանը Արցախի հետ երկխոսության կգնա, բայց արդեն ոչ թե որպես առանձին սուբյեկտի, այլ՝ իր ենթակայության տակ գտնվող մարզի։

«Մյունխենում Ալիևը հայտարարեց, որ Հայաստանն ու Ադրբեջանը եկել են այն ընկալման, որ ճիշտ ճանապարհը բանակցելն է, ուղղակի այն, ինչ ուզում է այդ բանակցությունների ներքո պատկերացնել հայ հանրությունը և այն, ինչ պատկերացնում է Ադրբեջանը, բոլորովին տարբեր բաներ են։ Ադրբեջանը չի երկխոսի Արցախի հետ կարգավիճակի, ինքնորոշման իրավունքի շուրջ, այլ միայն իր առաջ քաշած թեզի տրամաբանության մեջ կերկխոսի, այսինքն՝ ինչպես բազմիցս հայտարարել է, կենտրոն-մարզ տրամաբանության ներքո»,-նշեց վերլուծաբանը՝ հավելելով, որ այդ մոտեցումը, ցավոք, տեղավորվում է ՀՀ ներկա իշխանությունների ցուցաբերած մոտեցման մեջ։

2022թ․ ապրիլին ԱԺ-ում Փաշինյանի արած հայտարարությունը, թե, իբր, միջազգային հանրությունը պահանջում է իջեցնել Արցախի հարցում դրված նշաձողը, ըստ Կարպետյանի, փաստացի Արցախի ինքնորոշման իրավունքի և կարգավիճակից մասին խոսելուց հրաժարում էր նշանակում, ինչին և ականատես ենք արդեն տևական ժամանակ։

«Ադ հայտարարությունից հետո Փաշինյանն ու գործող իշխանությունն իրենց հռետորաբանությունը սկսեցին կառուցել Արցախի հայության իրավունքների և անվտանգության ապահովման կետերի հիման վրա, իսկ դա որևէ կերպ չի բախվում Ադրբեջանի առաջ քաշած օրակարգին, թե, իբր, Արցախն Ադրբեջանի մաս է և արցախցիների հետ կերկխոսի այնպես, ինչպես իր երկրի մյուս քաղաքացիների»,-ընդգծեց մեր զրուցակիցը։

Իրադարձությունների նման կործնարար ընթացքը կանխելու համար, առաջին քայլը, ըստ վերլուծաբանի, Հայաստանում ազգային պետական շահերով առաջնորդվող իշխանություն ձևավորելն է։ Միայն այդ պարագայում հնարավոր կլինի հայության շահերից բխող օրակարգ ձևավորել և առկա իրողություններից ելնելով ՝ նոր հայեցակարգեր մշակել ու նոր քաղաքականություն կառուցել։

Աղբյուր` Փաստինֆո