Փաստ ինֆո

Արցախյան ազատագրական պայքարի ազդարարը, կոչնակ հնչեցնողը Արցախն էր և Արցախցին։ Հայոց պատմական հայրենիքը ազատագրելու՝ 90-ականների ֆիդայական պայքարով սկսված և բանակաշինության հուն մտած ու կանոնավոր բանակի հիմքերը դնող նորանկախ Հայաստանը, ապա նաև՝ ազատ Արցախն իր պաշտպանության բանակով ազգային երազանքի սկիզբն էին, ազարբայջան սարքովի պետության սանձազերծած պատերազմում՝ Հայրենիք շինվածքը ամրացնող և փայլուն հաղթանակների բերկրանքը մեզ պարգևող․․․

Ծանր ժամանակներ էին, բայց հաղթահարում էինք սիրով, Արցախից ստացվող հաղթական լուրերով․․․
Ազգային «Մենք»-ի զարթոնք ապրեցինք, որ կրկին Արցախից և Արցախով էր․․․

Հիմա Արցախը բզկտված է, արյամբ ազատագրված Շուշիում թշնամին է այսօր սելֆիներ անում։ Բերդաքաղաքը՝ նվաճված չէ, ետնամուտքից է մտել թշնամին, մուտքի դուռն ու դարպասը՝ բացել են, գիշերով, ծածուկ քաղաք մտցրել․․․ Որքան էլ հոխորտան, ներքուստ իրենցը չեն համարում, ինչպես 1000 ու մի եկեղեցիների անզուգական Անի բերդաքաղաքը․․․ուր 100 տարուց ավելի ամայի լռությունն է․․․Քրդերն ասում են՝ 100 տարի, ավելին անցնի՝ ձերն է, իրենք /թուրքերը/ էլ գիտեն․․․

Անիում՝ թուրքն է, Շուշիում՝ ազերի-թուրքը․․․ Ճերմակ, ասեղնագործ քաղաք Շուշիում, որ 30 տարի մեր երազանքի Անին էր նաև․․․

Այսօր տնտեսական ահագին աճի մասին բարձր պրոֆեսիոնալի հետ հարցազրույց էի լսում։ Թվում է՝ պիտի միայն ուրախանալ, քանի որ նման աննախադեպ աճ չենք ունեցել։

Բայց․․․այդ աննախադեպ տնտեսական աճը ի՞նչ կարո՞ղ է տալ երազանքից զրկված, մոլորված ազգին․․․ թո՛ղ տնտեսական զուսպ աճ ունենայինք, բայց յուրաքանչյուր հայի հոգում երազանք լիներ անթեղված։

Տնտեսական աճ կոչվածը պարզվում է, այսօր որքան էլ պատահաբար է, իրերի բերումով, հարևան երկրից ներհոսած, բայց կա և կլինի։

Իսկ, երազանքը․․․ամեն օր խլվում է։

ՈՒ՞ր մնաց ազգային երազանքը, «տեսնեմ Անին ու նոր մեռնեմը» հաստատապես չի կարող հայի երազանքը լինել։ Բայց հիմա հենց այդ է, որ իբրև երազանք փաթաթում են հայության պարանոցին, թե՝ այլևս հեշտորեն, դյուրին կերպով, նորոգ կամուրջներով ու սահուն ճանապարհներով կարող եք տեսնել Անին, հետո՝ կամ՝ կմեռնեք, կամ․․․ Սա ի՞նչ է, աներազ՝ իրականություն, թե՞ սպիտակ ջարդ․․․
Ազերի-թուրքն էլ մի կողմից Բերձորի ճանապարհն է փակել, անկոտրում արցախցուն կոտրել է ուզում։ Մյուս կողմից՝Հայաստանում է նոր ձվադրման գործընթաց սկսել․ վերադարձի ծրագիր է մոգոնել։ Ազերիների այդ երազանքի մասին ԱԺ ամբիոնից բարձր մակարդակով է հնչել։

Հայաստանի ներկա իշխանությունը թուրքադրբեջանական եղբայրությանը երազելի իրականություն պարգևեց, հայությանը զրկելով արյամբ ազատագրված հող ու հայրենիքից, հազարավոր արու զավակներից, երազանքից․․․
2008-ի ֆուտբոլային դիվանագիտության շրջանում, երբ հայ-թուրքական հարաբերությունների նոր փուլ էր, բոլոր քննարկումներից վեր էր Ցեղասպանության ճանաչման և հատուցման հարցը։ Այն ժամանակ նույնիսկ շատերն այն կարծիքին էին, թե՝ մինչև 100-ամյակ Թուրքիան կընդունի Ցեղասպանությունը, հարաբերություններ կփոխվեն, Թուրքիան կփոխվի։ Բնականաբար, միամտություն էր փոփոխություն սպասելը, սակայն այն իրավիճակը, որ այսօր է, թուրքական կողմից՝ Ցեղասպանության իսպառ մերժում, հայկական կողմից՝ նրանց բոլոր նախապայմանների կատարման ջերմեռանդություն՝ հանուն ինչ-որ տնտեսական աճի․․․ ուղղակի նվաստացուցիչ է։

Ազգը երազանքից զրկելու գործընթացը շարունակվում է՝ ոմն-մեկը «սառույցների երկրում» է մոռանում Երկիր Նաիրին՝ որպես երազ հեռավոր։ Իսկ այդ մեկի կողակիցը արդեն քանի տարի թշնամու երազանքներն է ի կատար ածում՝ հային փորձելով զրկել իր ազգային երազանքից․․․

Չի լինելու...Լեռն Արարատ՝ վկա...

Մեր աչքի առաջ կայսրությունները կործանվում են, և այսօր նաև այդ ժամանակն է։

Ա․Ե․

Աղբյուր` Փաստինֆո