Փաստ ինֆո

Արցախի Մարտունու շրջանի Սոս գյուղում Գրիգոր Էլիզբարյանին շատերն են ճանաչում․ 2021 թ․ սեպտեմբերից «Դասավանդի՛ր, Հայաստան» ծրագրով գյուղ գործուղված երիտասարդին սոսեցիները գրկաբաց են ընդունել։ Պատանիներին Գրիգորը կյանքի հմտություններ է սովորեցնում, օգնում՝ կողմնորոշվել մեդիադաշտի քաոսի մեջ, կուլ չգնալ մանիպուլյացիաներին, զարգացնել քննադատական մտածողությունը և այլն։ Այլ կերպ ասած՝ սովորեցնում է այն, ինչ աշակերտները դպրոցում չեն սովորում, բայց դրանց հետ կյանքում ամեն քայլափոխի առնչվում են։

«Աշխատում եմ, հիմնականում, 7-8-րդ դասարանների աշակերտների հետ։ Դաս-քննարկումներ ենք ունենում երկարօրյայի շրջանակում, այսինքն՝ ծրագիրը կազմում եմ ինքս, ու սկսում ենք քննարկել։ Ի զարմանս ինձ՝ որոշ թեմաների շուրջ, օրինակ՝ «ո՞վ է առաջնորդը․ ի՞նչ հատկանիշներ պիտի ունենա նա», «ինչպիսի՞ն պիտի լինի հայ մարդը», «ո՞վ է հեղինակությունը» և այսպես շարունակ, բավականին ակտիվ և հետաքրքիր քննարկումներ ենք ունեցել։ Իրոք, աշակերտների արտահայտած մտքերն ինձ զարմացրել են, քանի որ նրանք իրենց տարիքի համեմատ՝ բավականին հասուն են մտածում»,- «Փաստինֆո»-ին պատմում է Գրիգորը։

Ոչ ստանդարտ, բայց կիրառական թեմաների շուրջ Գրիգորի հետ քննարկումներ արդեն երկու ամիս է, ինչ գրեթե չեն լինում, ավելի ճիշտ՝ մեկ-մեկ, այն էլ՝ մի քանի րոպե են տևում։ Շրջափակումը երեխաներին նաև երկարօրյային հաճախելու հնարավորությունից է զրկել․ չկա սնունդ, գազ, հոսանքը՝ մեկ կա, մեկ՝ չկա․․․ Տնտեսված վառելափայտով դասասենյակները մի կերպ տաքացնում, դասապրոցեսն են փորձում առաջ տանել։

«Համեմատաբար ոչ շատ ցուրտ օրերին աշակերտների հետ մի քանի րոպեով հանդիպում ենք, որևէ հարց ենք քննարկում։ Այդպես գոնե շփումը փորձում ենք պահել, մինչև տեսնենք ինչ է լինում»,-ասում է Գրիգորը։

Արցախի հետ մեր զրուցակցի սերտ կապի հիմքը դրվել է ավելի քան տաս տարի առաջ, երբ նա դեռ ուսանող էր։ «Դասավանդի՛ր, Հայաստան» ծրագրով Արցախ մեկնելու որոշումն ինքն է կայացրել, կոնկրետ վայրը՝ համայնքը, ընտրել է ծրագիրը։

Գրիգորի ու սոսեցիների մտերմությունը, կարելի է ասել, սկիզբ է առել ծանոթությունից։ Իրենց երեխաներին կրթելու, լուսավորելու համար Հայաստանից Արցախ մեկնած երիտասարդին գյուղում բոլորը փորձում էին ինչ-որ բանով օգտակար լինել։ Շրջափակումը նրանց հարաբերություններն ավելի է սերտացրել, հաղթանակին միայն միասնականությամբ հասնելու համոզմունք էլ՝ է՛լ ավելի ամրապնդել թե՛ գյուղացիների, թե՛ Գրիգորի մոտ։

«Եկածս օրվանից մարդիկ փորձում են ինչ-որ հարցում օգնած լինել։ Դա ավելի ընդգծվեց շրջափակման օրերին․ հարևանները, ուսուցիչներն անընդհատ հետաքրքրվում են՝ ինչի պակաս ունեմ, ինչով կարող են օգնել, ավելին՝ քանի անգամ տարբեր մթերքներ են բերել։ Անգամ ասում են՝ եթե ինչ-որ բանի կարիք ունենաս ու չասես, կնեղանանք։ Մեր հասարկության մեջ թյուր կարծիք կա, այսպես ասած, ղարաբաղցիների մասին։ Ես միշտ ասում եմ, որ արցախցիները շատ սրտաբաց, օգնության հասնող, ձեռք մեկնող մարդիկ են։ Այս տարիների ընթացքում ես շատ ու շատ ջերմ, լավ մարդկանց եմ հանդիպել․ հատուկենտ են այն մարդիկ, ովքեր տարբերակում են դնում ՀՀ-ում և Արցախում ապրողների միջև»,-ասում է Գրիգորն ու ավելացնում՝ հասարակության հետ՝ թե՛ ՀՀ-ում, թե՛ Արցախում աշխատանք պետք է տանել պառակմանը նպաստող քարոզին կուլ չգնալու համար։

Մեր զրուցակիցն այն համոզմունքին է, որ արհեստականորեն մտցված ու, ցավոք, ծիլեր տված պառակման դեմ հնարավոր է պայքարել՝ այն էլ արդյունավետ, կրթությամբ ու մեդիագրագիտութամբ։

Ամենևին չթերագնահատելով Հայաստանի որևէ հատվածում ապրող մեր հայրենակիցների տոկոնությունն ու հայրենասիրությունը՝ Գրիգորն ընդգծում է․ «Ինչքան շատ եմ շփվում այստեղ (նկատի ունի Արցախում,-խմբ․), ապրող մարդկանց հետ, այնքան ավելի եմ համոզվում, որ իրենք չեն կոտրվում, պինդ են, երկու ոտքի վրա ամուր կանգնած են։ Այս մարդիկ ինձ ոգևորում են․ ես նրանցից սովորում եմ ավելի ուժեղ լինել։ Մի բան է որևէ շրջանի, հատվածի մարդկանց մասին ուղղակի լսել ուրիշների պատմածներով, մեկ այլ բան, երբ ինքդ շփվում ու զգում ես դա։ Սա հենց հայի տեսակն է, կարծում եմ»։

Աղբյուր` Փաստինֆո