Փաստ ինֆո

Արդեն երևույթ ունենք Հայաստանում, որ գործադիր իշխանությունն իր առջև քաղաքական ծրագիր է դրել՝ դադարեցնելու որոշակի թվով դատավորների լիազորություններ։ Այս մասին «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց միջազգային իրավունքի մասնագետ, փաստաբան Արա Ղազարյանը։

Հիշեցնենք, որ Երևանի ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր Զարուհի Նախշքարյանի նկատմամբ ՀՀ արդարադատության նախարարության կողմից կարգապահական վարույթ է հարուցվել՝ իր կարծիքն ու դիտարկումները հայտնելու համար։ Ընդ որում, դատավորի դիտարկումները վերաբերում էին համակարգային խնդիրներին, ինչպիսին՝ դատարանների ծանրաբեռնվածությունն է, որի պատճառով տուժում է արդարադատությունը ու դատավորները հաճախ չեն հասցնում անգամ դատական ակտերը ժամկետների սահմանում տրամադրել։

Արա Ղազարյանն ընդգծում է՝ կարծիք հայտնելու իրավունք ունեն բոլոր, այդ թվում՝ դատավորները, դատավորներն ունեն նաև որոշակի հարցեր քննադատելու և հանրային նշանակության խնդիրներ բարձրացնելու իրավունք, բայց դատավորների նկատմամբ հարուցվող վարույթներն այնքան շատ են, հատկապես, այնքան շատ են այդ վարույթները հարուցվում հատկապես ՀՀ արդարադատության նախարարության կողմից, որ առանձին գործերը պետք է դիտարկել արդեն որպես երևույթ։

«Արդեն երևույթ ունենք Հայաստանում, որ գործադիր իշխանությունն իր առջև քաղաքական ծրագիր է դրել՝ դադարեցնելու որոշակի թվով դատավորների լիազորություններ։ Արդեն երկրորդական է, թե ինչ պատճառով։ Եթե քրեաիրավական պատճառ լիներ, քրեական գործ կհարուցվեր, բայց այստեղ գործ ունենք էթիկայի կամ վարվելակերպի նորմերի հետ։ Արդեն կոլապսի է մոտենում դատական համակարգը, եթե 10 տարի առաջ դատավորներն ահազանգում էին, որ 35-40 գործ են ստանում, ապա այժմ 120 գործ են ստանում, ինչը ենթադրում է, որ պետք է 120 վճիռ կայացնի։ Եթե դատարաններն աշխատում են ծանրաբեռնված, դա առաջին հերթին վնասում է արդար դատաքննության իրավունքը։ Հիմա դատավորը բարձրաձայնել է խնդիր։ Վարույթի ընթացքում որպես գնահատողական հատկանիշ պետք է անպայման հաշվի առնել, թե դատավորն ինչ նպատակ էր հետապնդում, երբ հնչեցրել էր կարծիք»,- նշեց Արա Ղազարյանը՝ հավելելով, որ երբ խաղատախտակին դրված է արտահայտվելու ազատությունը, այն էլ՝ այնպիսի մասնագիտական խմբի կողմից, ինչպիսին դատավորներն են, որն իշխանության առանձին ճյուղ է և հաշվի առնելով վերջին երեք տարվա իրադարձությունները՝ գործադիր իշխանության կողմից դատական իշխանության նկատմամբ, առանձին պաշտոնատար անձանց հայտարարությունները և այլն. «Ամբողջ կոնտեքստը պետք է ԲԴԽ-ում քննվի։ Եթե միայն կենտրոնանալու են բառի իմաստի վրա, այսինքն՝ բառն ինքն իր մեջ՝ առանց դնելու դա համատեքստում, հաշվի առնելու համար, թե ինչ դրդապատճառ ուներ դատավորը, որ նման կարծիք արտահայտեց՝ հասկանալով, որ արդեն ունի խիստ նկատողություն, լրջորեն վնասելու է նրա կարիերան, ինչի համար նա տարիներ է դրել, ջանքեր, նպատակներ, ինչ-որ տեղ զոհողությունների գնացել։ Գաղտնիք չէ, որ դատավորները վաղուց շաբաթ-կիրակի չունեն, արձակուրդ են գնում, որ կարողանան դատական ակտ գրել»։

Բացի այդ, Ղազարյանի դիտարկմամբ՝ նման հարցերը քննարկելուց զատ պետք է նաև քննարկեն, թե այս դատական ակտն ինչ ազդեցություն է ունենալու դատական համակարգի վրա, փաստաբանն արդեն կաշկանդվածություն նկատել է։

Հեղինակ՝ Իզաբել Սահակյան

Հարցազրույցն ամբողջությամբ՝ տեսանյութում։

Աղբյուր` Փաստինֆո