Փաստ ինֆո

Հունվարի 18-ին տեղի ունեցավ Բարձրագույն դատական խորհրդի նիստ, որի ընթացքում քննվեց ՀՀ արդարադատության նախարար Գրիգոր Մինասյանի միջնորդությունը Վճռաբեկ դատարանի դատավոր Սուրեն Անտոնյանին կարգապահական պատասխանատվության ենթարկելու վերաբերյալ: Նիստի ընթացքում տեղի ունեցավ ուշագրավ միջադեպ. ԲԴԽ նախագահ Կարեն Անդրեասյանը հանդես եկավ հետևյալ հայտարարությամբ.

«Այ մենք խոսում ենք 2007 թվականի կամ ոչ այդքան հեռու 2000-ականների մասին, մինչև 2013 թիվը ես կնշեմ: Մինչև 2013 թիվը կար այսպիսի պրակտիկա, որ Վճռաբեկ դատարանի առանձին դատավորներ, խոսքը պարոն Անտոնյանի մասին չէ ամենևին, «Ինչ ուզում ենք, անում ենք» սկզբունքով էին առաջնորդվում վարույթները ընդունել-մերժելու սկզբունքների ժամանակ՝ աշխատանքի ժամանակ: Եվ, օրինակ՝ կարող էր վարույթ չընդունվել, հետո ինչ-որ Բաղրամյան 26-ից զանգի հետևանքով վարույթ ընդունվել, կարող էր մի գործով՝ նմանատիպ գործով ընդունվել, իսկ մյուս նմանատիպ գործով չընդունվել, և կարող էր նույնիսկ, էլի էս դեպքին չի վերաբերում, դատավորը սկզբում չունենար շահագրգռվածություն մի որոշում կայացներ, հետո ունենար տնտեսական շահեր և այլ որոշում կայացներ:»:

Այս հայտարարությամբ Անդրեասյանը, ըստ էության, քաղաքական գնահատական է տալիս Վճռաբեկ դատարանի մի շարք դատավորների աշխատանքին: Այլ կերպ, առավել ևս՝ իրավական, այդ գնահատականը հնարավոր չէ անվանել, քանի որ նրա նշած արարքները, եթե իրականում դրանք տեղի են ունեցել, հանցակազմ են պարունակում, և մինչ օրս այդ դատավորների արարքների առնչությամբ չկա նախաձեռնված գեթ մեկ քրեական վարույթ: Այստեղ զավեշտալին նաև այն է, որ տնտեսական շահերից է խոսում մի մարդ, ով այդ հայտարարությունից մոտ մեկ ժամ առաջ այնքան շնորհք չունեցավ, որ ինքը միանա իրեն հայտնված բացարկին այն հիմքով, որ ինքն ու վարույթը հարուցած արդարադատության նախարարն ունեն համատեղ տնտեսական շահ (ապացույցները հասանելի են բաց աղբյուրներում): Արդյունքում ԲԴԽ-ն միջնորդությունը մերժեց:
Հայաստանի Հանրապետության դատական օրենսգրքի 90-րդ հոդվածի 2-րդ մասի համաձայն՝ դատավորին կարգապահական պատասխանատվության ենթարկելու վերաբերյալ հարցերը քննելիս Բարձրագույն դատական խորհուրդը հանդես է գալիս որպես դատարան:

Նույն օրենսգրքի 83-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն՝ Ազգային ժողովի կողմից ընտրված` Բարձրագույն դատական խորհրդի անդամը չի կարող զբաղվել քաղաքական գործունեությամբ:

Նույն օրենսգրքի 4-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն՝ դատավորը հրապարակային ելույթներում և ցանկացած այլ հանգամանքներում պարտավոր է դրսևորել քաղաքական զսպվածություն և չեզոքություն:

Նույն օրենսգրքի 69-րդ հոդվածի 1-ին մասի 3-րդ կետի համաձայն՝ ցանկացած գործունեություն իրականացնելիս և բոլոր հանգամանքներում դատավորը պարտավոր է դրսևորել քաղաքական զսպվածություն և չեզոքություն:

Նույն օրենսգրքի 86-րդ հոդվածի 3-րդ մասի 2-րդ կետի համաձայն՝ Բարձրագույն դատական խորհրդի անդամի լիազորությունները դադարեցվում են քաղաքական գործունեությամբ զբաղվելու դեպքում:
Վերոհիշյալ դրույթների վերլուծությունից բխում է, որ նշված հայտարարության համար առկա է Կարեն Անդրեասյանի՝ որպես Բարձրագույն դատական խորհրդի անդամի, լիազորությունների դադարեցման հիմք: Կարծում ենք, որ ինքն իրեն հարգող Բարձրագույն դատական խորհուրդն այդպիսի հայտարարությունից ժամեր անց պետք է լուծած լիներ նրա պաշտոնանկության հարցը: ԲԴԽ նիստի ընթացքում այդպիսի հայտարարություն անելը վկայում է այն մասին, որ Անդրեասյանն իր ատելությունն ու հույզերն այն աստիճանի չի կարողանում կառավարել, որ նա պարզապես ունակ չէ լինելու դատավոր, այդ թվում՝ ԲԴԽ անդամ: Անդրեասյանը դրանով նաև ցույց տվեց, որ ինքը կողմնակալ փաստաբանի և անպատասխանատու ՄԻՊ-ի մակարդակից այդպես էլ չի աճել:

Հավելենք, որ Հայաստանի Հանրապետության դատական օրենսգրքի 4-րդ հոդվածի 3-րդ մասին («Նորմատիվ իրավական ակտերի նախագծերի վերաբերյալ մասնագիտական քննարկումները կամ եզրակացությունները, դատական իշխանության գործունեության վերաբերյալ քննարկումների ժամանակ արտահայտած կարծիքները և հայտարարությունները, այդ թվում` հրապարակային, ապաքաղաքականացվածության սկզբունքի խախտում չեն համարվում:») հղում անելու «կռուտիտը» չի կարող աշխատել, քանի որ հայտարարությունն արվել է ոչ թե դատական իշխանության գործունեության վերաբերյալ քննարկումների, այլ կոնկրետ դատավորի պատասխանատվության ենթարկելու վերաբերյալ միջնորդության քննության նիստի ժամանակ:

Վերջում ցանկանում ենք ընթերցողներին հիշեցնել, թե ինչի համար ԲԴԽ-ն յոթ ամիս առաջ դադարեցրեց Ռուբեն Վարդազարյանի լիազորությունները: Վերջինս լրատվական կայքերից մեկին տված իր հարցազրույցում քննադատել էր Սահմանադրական դատարանի ՍԴՈ-1650 որոշումը և կասկածի տակ դրել ԲԴԽ-ի մեկուկես տարվա բոլոր որոշումների իրավաչափությունը: Անդրադառնալով Վարդազարյանի արտահայտություններին՝ ԲԴԽ-ն նշել էր.

«Դրանցով կասկածի տակ է դրվել Սահմանադրական դատարանի անկախությունը, հեղինակազրկվել են Բարձրագույն դատական խորհուրդը և դատական իշխանությունը:»:

Հռետորական հարցեր են առաջանում. իսկ Անդրեասյանի արտահայտությունները կասկածի տակ չե՞ն դրել Վճռաբեկ դատարանի անկախությունը, չե՞ն հեղինակազրկել Վճռաբեկ դատարանը և դատական իշխանությունը, որ Վարդազարյանը պետք է հեռացվեր, իսկ Անդրեասյանը՝ մնար: Թե՞ ՍԴ-ն ու ԲԴԽ-ն ոսկուց են, իսկ Վճռաբեկ դատարանը՝ պղնձից: Թե՞ այն, ինչ կարելի է Զևսին, արգելված է ցլին...

Աղբյուր` Փաստինֆո