Փաստ ինֆո

Արցախյան պատերազմի հենց սկզբից որևէ մեկի մոտ կասկած չէր հարուցում, որ այնմիայն Արցախով չի սահմանափակվելու։ Պատերազմի հիմնական նպատակներից մեկը աշխարհագրական և աշխարհաքաղաքական փոփոխությունների իրականացումն է, և Ադրբեջանական Հանրապետությունը Թուրքիայի ու Իսրայելի աջակցությամբ բավականին մեծ ջանքեր են գործադրում տարածաշրջանում վերոնշյալ փոփոխությունները իրականացնելու համար։ Այս մասին «Փաստինֆո»-ի եթերում ասել է ԻԻՀ «Ժամանակակից աշխարհ» ռազմավարական վերլուծական կենտրոնի տնօրեն, տարածաշրջանային հարցերի փորձագետ Շուայբ Բահմանը։

Բանախոսի դիտարկմամբ, թուրք-ադրբեջանական և Իսրայելի մասնակցությամբ այս աշխարհաքաղաքական փոփոխություններ հետապնդող քաղաքականության հիմնական նպատակներից մեկն է Հայաստանի հարավային հատվածների բռնազավթումը, և Լաչինի միջանցքի փակման գործընթացը կանխատեսելի գործընթաց էր, որը Բաքուն օգտագործում է որպես ճնշող լծակ՝ տարածաշրջանային պետությունների վրա, որպեսզի հասնի իր վերջնական նպատակին, այն է՝ այսպես կոչված «Զանգեզուրի միջանցք»-ի գործարկմանը։

««Զանգեզուրի միջանցք»-ի հետ կապված կուզենայի նշել, որ իրականում պետք է այս տերմինի փոխարեն օգտագործել մեկ այլ տերմին, քանի որ «Զանգեզուրի միջանցք»-ը առանց պատմական որևէ հիմնավորման աշխարհագրական տերմին է, ուստի ավելի ցանկալի կլինի օգտագործել «պաթուրանական» կամ «ՆԱՏՕ-ական» միջանցք տերմինը»,- հստակեցրեց փորձագետը։

Անդրադառնալով թուրք-ադրբեջանական համատեղ զորավարժություններին, Շ. Բահմանը նշեց, որ Իրանի դիրքորոշումը այս խնդրի վերաբերյալ բավականին պարզ է, և բազմիցս հայտարարվել է, որ Իրանը որևէ կերպ չի հանդուրժելու և ամեն գնով փորձելու է կանխել միջազգայնորեն ճանաչված սահմանների փոփոխությունը։ Իր այս դիրքորոշումը Իրանը հաղորդել է նաև Ադրբեջանի և Թուրքիայի ղեկավարությանը։

Առհասարակ, փորձագետը կարծում է, որ երկկողմ իրավիճակը փոփոխելու համար Հայաստանը և Իրանը պետք է միմյանց հետ ռազմական, պաշտպանական կամ անվտանգային պայմանագիր կնքեն։ Ըստ նրա՝ նմանատիպ պայմանագիրը միջազգայնորեն ճանաչված սահմանների խախտման դեպքում Իրանին գործուն մասնակցություն ունենալու հնարավորություն կտա։

Բանախոսը նշեց, որ ո՛չ Ադրբեջանական Հանրապետությունը, ո՛չ Թուրքիան ռազմական այնպիսի կարողությունններ չունեն, որ հարձակվեն Իրանի վրա, բայց այս պետությունները կարող են քայքայիչ և ահաբեկչական գործողություններ իրականացնել Իրանի նկատմամբ։ «Իրանի ռազմական ներուժը բավականին մեծ է, և թույլ է տալիս որ միայն Իրանի հյուսիս-արևմտքում տեղակայցած զինված ուժերը բավականին սեղմ ժամկետներում Ադրբեջանի դեմ պատերզմի դեպքում այդ պետությունը գրավեն գրեթե ամբողջությամբ։ Սակայն Իրանը չի ցանկանում տարածաշրջանում լինել մի պետություն, որը նոր պատերազմ է սկսում»,- եզրափակեց Շ. Բահմանը։

Մանրամասները՝ տեսանյութում։

Աղբյուր` Փաստինֆո