Փաստ ինֆո

Արեւմուտքը եւ, մասնավորապես, ԱՄՆ-ն Ադրբեջանին զսպելու համապատասխան գործիքակազմ, բնականաբար ունի, բայց հասկանալու համար թե այն որքանով է հնարավոր գործնականում կիրառել, պետք է հասկանանք, թե, ընդհանրապես, ԱՄՆ-ն ում դեմ է Հայաստանի Հանրապետությանը զինելու կամ զենք վաճառելու։

«Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում նման կարծիք հայտնեց միջազգայնագետ Սուրեն Սարգսյանը՝ անդրադառնալով Միացյալ Նահանգների կողմից Հայաստանին գործնական օգնություն տրամադրելու հնարավորության մասին հարցին։

«Բնական է, որ այս հարցն ամենակարեւորն է, որովհետեւ ԱՄՆ-ը չի կարող զենք-զինամթերք վաճառել իր բարեկամ Ադրբեջանի դեմ, որովհետեւ ադրբեջանը եւս ԱՄՆ-ի համար բարեկամ պետություն է, ինչպես Հայաստանը, եւ չի կարող զենք վաճառել իր ռազմավարական դաշնակից Թուրքիայի դեմ, որը Միացյալ Նահանգների դաշնակիցն է ՆԱՏՕ-ի գծով նաեւ երկկողմ հարաբերությունների տեսանկյունից։ Այնպես որ, զենքի վաճառքի հարցից խոսելիս պետք է հասկանանք ոչ թե ում են վաճառում, այլ ում դեմ են վաճառում, որովհետեւ բոլոր հարցերի պատասխաններն այստեղ են»,- նշում է Սուրեն Սարգսյանը։

Հայ հասարակության շրջանում ԱՄՆ-ից նմանատիպ աջակցության բացակայութան պատճառ է ընկալվում Հայաստանի՝ ՀԱՊԿ-ին անդամակցությունը, արդյո՞ք իրականում միայն դա է խնդիրը, մասնագետն ասաց․«Այստեղ չի կարելի միայն ՀԱՊԿ-ի անդամակցության խնդիրը դիտարկել, որովհետեւ, լինելով ՀԱՊԿ անդամ, Հայաստանը նաեւ այլ պետություններից է զենք-զինամթերք կարողացել հայթայթել, չմոռանանք, որ նույն ՆԱՏՕ-ի անդամ Թուրքիան Ռուսաստանից զենք զինամթերք է ձեռք բերում, այնպես որ, քաղաքական կամքի դեպքում այդ հարցը կարելի էր շրջանցել»։

Ինչ վերաբերում է Ադրբեջանի դեմ ամերիկյան հնարավոր պատժամիջոցներին, Սուրեն Սարգսյանը նախ նկատեց, որ այդ հարցը գտնվում է բացառապես հայ համայնքի ուշադրության կենտրոնում, այսինքն, բացառապես հայ համայնքն է փորձում այնպես անել, որ Ադրբեջանի դեմ պատժամիջոցներ կիրառվեն, այդ թվում ՝ 907-րդ բանաձեւը, որն իր էությամբ հենց պատժամիջոց է Ադրբեջանի դեմ՝ սահմանված դեռ 90-ականների սկզբին, սակայն, դրա համար անհրաժեշտ է թե ԱՄՆ-ի քաղաքական կամքը, թե ՀՀ իշխանությունների աշխատանքը հայ համայնքի հետ։ Հակառակ պարագայում, Սարգսյանի խոսքով, եթե ՀՀ իշխանությունն ու ՀՀ ներկայացուցիչները ԱՄՆ-ում չեն ասում, որ իրենց անհրաժեշտ է Ադրբեջանի դեմ պատժամիջոցներ կիրառել, ապա ինչու պետք է ԱՄՆ-ը գնա այդ ճանապարհով, եթե ԱՄՆ-ի շահերը, մեծ հաշվով, 907-րդ բանաձեւի գործողության ժամանակ չէին բխում Ադրբեջանի հետ հարաբերությունները փչացնելու տրամաբանությունից։

Միջազգայնագետն ասում է՝ դրան հասնելու համար շատ մեծ աշխատանք է հարկավոր տանել։

Խոսելով ՀՀ գործող իշխանության քաղաքականության մասին, մասնավորապես երկրի աշխարհաքաղաքական կողմնորոշումը փոխելու համատեքստում, Սուրեն Սարգսյանը նշեց․«Լուրջ քննարկումների առարկա է հարցը, թե որքանով է հեռանկարային, որ Հայաստանը կարող է մեկ օր դառնալ արեւմտամետ երկիր, որովհետեւ, նախ, Արեւմուտքը պետք է հասկանա, թե մենք ինչ ենք ուզում Արեւմուտքից, մենք՝ ինքներս պետք է հասկանանք, թե մենք ինչ ենք ուզում եւ մեզ ինչ կարող է տալ Արեւմուտքը։ Զուտ կողմնորոշման տեսանկյունից, շատ կարեւոր հարցեր կան, որոնք պատասխանները պետք է տրվեն»։

Սուրեն Սարգսյանը քիչ հավանական եւ բարդ սցենար է համարում այն, որ Հայաստանն ամբողջությամբ կողմնորոշումը կփոխի դեպի Արեւմուտք։ «Պետք է հասկանալ, թե այդ կողմնորոշումը փոխելուց հետո մենք ինչ ունենք կորցնելու եւ շահելու՝ թե՛ տնտեսական, թե ՛ քաղաքական , եւ իհարկե, անվտանգային առումով, ուստի, ցանկացած նման լուրջ փոփոխություն ենթադրում է լրջագույն հաշվարկներ, ընդ որում, ես վստահ չեմ, որ մեր իշխանություններն ունեն իրականացրած նման հաշվարկներ »,- նշում է Սուրեն Սարգսյանը՝ հավելելով, որ շատ դժվար է իրականում ասել, թե արդյո՞ք հիմա այդ աշխարհաքաղաքական շրջադարձի գործընթացն է տեղի ունենում։

Մասնագետը շեշտում է՝ հասարակությունը չունի տեղեկություններ, թե ՀՀ իշխանությունները որ պետության կամ միջազգային որ կառույցների հետ ինչ են բանակցում, ուստի դժվար է ասել, թե ինչ ռեալ գործողություն են ՀՀ իշխանություններն իրականացնում։

«Նորից եմ ասում՝ վեկտորի փոփոխությունը չափազանց բարդ բան է, մանավանդ, այն պարագայում, երբ մի վեկտորից փորձում ես կտրվել եւ գնալ դեպի մյուս վեկտոր եւ վստահ չես, որ մյուս վեկտորը կարող է քեզ տալ այն երաշխիքները, որոնք անհրաժեշտ են։ Վեկտորի փոփոխության փորձ մեր աչքի առջեւ են եղել՝ թե նախկին ԱՊՀ երկրներում, թե այլ պետություններում, այնպես, որ դա իրականում, չափազանց բարդ գործընթաց է եւ շատ արագ նման հարցերը չեն կարող կարգավորվել »,- եզրափակում է Սուրեն Սարգսյանը։

Աղբյուր` Փաստինֆո