Փաստ ինֆո

ՀՀ քաղաքաշինության, տեխնիկական և հրդեհային անվտանգության տեսչական մարմնի ղեկավարի՝ Գեղամ Շախբազյանի կողմից Փաշինյանի հանձնարարություններն անտեսելն անհետեւանք չմնաց։ Իսկ որ հանձնարարություններին այս գերատեսչությունում լուրջ չէին վերաբերվել՝ «Փաստինֆո»-ն նախկինում արդեն գրել էր՝ մատնանշելով կոնկրետ օրինակներ։

Նիկոլ Փաշինյանի արձագանքը եւս շատ չուշացավ՝ սեպտեմբերի 29-ի որոշմամբ՝ Շախբազյանը պաշտոնանկ եղավ ՀՀ քաղաքաշինության, տեխնիկական և հրդեհային անվտանգության տեսչական մարմնի ղեկավարի պաշտոնից։

Մինչ խնդրո առարկա տեսչության կերած բողկերին անդրադառնալը, փաստենք, որ տեսչական մարմինները փաշինյանական իշխանությունից առաջ առանձին գերատեսչությունների ենթակայության ներքո էին գործունեություն ծավալում և միայն ներկա իշխանության շրջանում էր, որ բոլոր տեսչական մարմիններն ուղիղ՝ կառավարության ենթակայության ներքո սկսեցին գործունեություն ծավալել։ Այսինքն, նրանց անմիջական նշանակողը, ազատողը վարչապետն էր, այս կառույցների պատասխանատուներն էլ անմիջապես նրա հանձնարարությամբ էին գործում։

Քաղաքաշինության, տեխնիկական և հրդեհային անվտանգության տեսչական մարմնի բազմապրոֆիլ գործառույթների հանդեպ մեծ հանրային ուշադրություն դրսևորվեց հիմնականում Սուրմալուի ահավոր պայթյունից հետո, մինչ այդ այս կառույցն ու իր ղեկավարը կարծես «մարմանդ» իրենց գործն էին անում՝ տարիներով բարձիթողության մատնելով հասարակական անվտանգության հետ կապված հարցերը։

Հայաստանի ավտոճանապարհների անվտանգության վերահսկումը ևս այս տեսչության գործառույթների շրջանակում է, սակայն Շախբազյանի գլխավորած կառույցը պատկերացում չունի, թե որ ընկերություններն են գերծանրաբեռնված փոխադրումներ իրականացնում՝ իրենց եկամուտի հաշվին քարուքանդ անելով երկրի անգամ միջպետական ճանապարհները։ Ավելին, անգամ կառավարության նիստում Փաշինյանի հանձնարարականից հետո այս կառույցը չէր փորձել քայլեր ձեռնարկել քաղաքականությունը խստացնելու ուղղությամբ ու սահմանափակվում էր միայն վարորդներին տուգանելով՝ կարծես հանքանյութ տեղափոխող մեքենաների վարորդներն էին որոշում, թույլատրելիից ավելի շատ բեռներ փոխադրել, թե ոչ։

Հիշեցնենք՝ այս համատեքստում էլ «Փաստինֆոն» հարցեր էր ուղղել տեսչության ղեկավարին, ի մասնավորի ցանկանալով տեղեկություն ստանալ, թե հանքանյութ տեղափոխող ո՞ր ընկերությունների վարորդներն էն գերբեռնված փոխադրումներ իրականացնում՝ շարունակաբար վնասելով ՀՀ ավտոճանապարհները։ Նրանցից քանի՞սն են տուգանվել, տուգանվելուց հետո արդյո՞ք շարունակել են անօրինական հանքանյութ տեղափոխել։ Որքան էլ տարօրինակ է, բայց ՔՏՀԱ տեսչական մարմնի կողմից մեր կոնկրետ հարցադրումներին այդպես էլ հստակ պատասխաններ չտրվեցին, ավելին, տեսչական մարմինը ակնհայտ թաքցնում էր գերբեռնված մեքենաներով հանքանյութ տեղափոխող ընկերությունների տվյալները։ Քանզի միայն պաշտոնական տվյալրներով՝ շուրջ 40 տոկոսը փոխադրումներն իրականացնում են գերբեռնված։

Այսինքն, կառույցը, որ վարչապետի ենթակայությամբ և հանձնարարականով է գործում, տեղեկություն չուներ, թե հանքանյութ տեղափոխող ո՞ր ընկերությունների վարորդներն են փոխադրումներն իրականացնում գերբեռնված։ Ավելին, տեղյակ չէին, թե տուգանվելուց հետո նույն վարորդը արդյոք շարունակու՞մ է ծանրաբեռնված փոխադրումներ իրականացնել, թե ոչ։

Ընդ որում, ուշագրավ է, որ այս մեր հարցերի պատասխանները շրջանցվում էին նույնիսկ այն բանից հետո, երբ կառավարության նիստի ընթացքում Փաշինյանն անդրադառնում էր հենց այս թեմային, շեշտելով որ հանքանյութ տեղափոխող մեքենաները հիմնականում գերբեռնված են լինում, ինչի հետևանքով վնասվում են ավտոճանապարհները։

Ավելին, 2022 թ․ հուլիսի 14-ի կառավարության նիստի ժամանակ վարչապետի մակարդակով բարձրաձայնվեց կեղծված կամ վարորդների կողմից վնասված կշեռքների թեման, որով ՔՏՀԱ-ն պայմանավորել էր բեռնատար ավտոմեքենաների գերբեռնվածությունը, Փաշինյանն էլ հանձնարարական է տվել՝ ձեռք բերել համապատասխան կշեռքները և հարցը ֆունդամենտալ ձևով լուծել։

Այս ամենը Փաստինֆոն արձանագրել և շարունակել է հետամուտ լինել խնդրո առարկա տեսչական մարմնի գործունեությանը, ըստ որի պարզվել է, որ 2022 թվականի հուլիսի 14-ից օգոստոսի 19-ն ընկած ժամանակահատվածում իրականացված վերահսկողական գործառույթների ընթացքում հայտնաբերվել է թույլատրելի առավելագույն զանգվածը գերազանցող 173 տրանսպորտային միջոց, ինչի հիման վրա կազմվել են վարչական իրավախախտման վերաբերյալ համապատասխան քանակով արձանագրություններ։ Նկատենք, որ այսքանից հետո էլ տեսչական մարմինը չի հստակեցրել, թե քանի ստուգում է իրականացվել, որից 173-ի դեպքում խախտում է արձանագրվել։

Բացի այդ՝ պարզվել էր, որ մեկ կիսամյակում ստուգվել էր այնքան մեքանա, որքան Փաշինյանի հանձնարարականից հետո՝ մեկ ամսվա ընթացքում տուգանվել էր։ Թե Փաշինյանի հանձնարարականից հետո ստուգված մեքենաների քանակը ինչու չի տրամադրել տեսչական մարմինը, թերեւս հայտնի է միայն իրենց, սակայն փաստն այն է, որ տեղեկատվությունը տրամադրվել է թերի, որի հետեւանքով թաքցվել է նաեւ այն տվյալը, թե ստուգված մեքենաների վարորդների կողմից խախտումը քանի տոկոս է կազմում։

Ի վերջո, տեսչական մարմինը տեղեկույթ չի տրամադրել նաեւ այն ընկերությունների մասին, որոնց վարորդները իրականացնում են բերբեռնված փոխադրումներ՝ պատճառաբանելով, որ տուգանում են վարորդներին, ոչ թե ընկերություններին։ Մի խոսքով, մեծ հարց էր մնում օդում կախված՝ գերբեռնված հանքանյութի ավելցուկի կամ՝ անթույլատրելի բեռի գումարները ո՞րտեղ են կորչում, ու՞մ գրպանն են գնում։

Տեսչության պատասխաններից ստացվում էր, որ ընկերություններն իրականացնում են գերբեռնված փոխադրումներ,ստանում շահույթ, սակայն պատասխանատվության ենթարկվողը միայն վարորդն էր լինում։ Այն, որ այս բնագծում ստվերայնությունն ահռելի չափերի է հասնում և խախտումներ թույլ տված ընկերություններին ստվերից հանելու խնդիրն այսօր էլ առկախ է մնում, աներկբա է։

Միաժամանակ, հստակ է, որ Սուրմալուի պայթյունը պայթեցրեց անգործության մատնված այս կառույցն ամբողջությամբ, կառույց, որը պարտակեց նաև Սուրմալուի պայթյունը։ Ինչու՞ պաշտոնանկ արվեց ՔՏՀԱ տեսչական մարմնի ղեկավարը։ Իսկ գուցե ՀՀ քաղաքաշինության, տեխնիկական և հրդեհային անվտանգության տեսչական մարմնի ղեկավարի՝ Գեղամ Շախբազյանն իր անմաքուր գործն արել էր և ճիշտ ժամանակն էր նրա հեռանալու՞․․․Որ կարևոր հարցերը, որոնց թվում նաև հանքանյութով գերբեռնված բեռնատարների պատմությունն է, մնան առկա՞խ։ Որ Սուրմալուի տարածքը դառնա անշահագործելի և անանցանելի՞։ Որ Փեթակն էլ՝ ինքնաբերաբար նույն ճակատագրի՞ն արժանանա։ Որ հետո գա այն մեկը, որ այդ տարածքին տե՞ր պիտի դառնա։

Փաշինյանի ղեկավարած կառավարության մեջ ինքնասպան-պաշտոնյաների պակաս չկա,բայց․․․պատասխան տալու ժամանակը գալու է․․․Փաստ է, որ նոր ղեկավարը պետք է լուրջ վերանայի իր մոտեցումները՝ հակառակ պարագայում կարժանանա նույն ճակատագրին։

Աղբյուր` Փաստինֆո