Փաստ ինֆո

«Բնականաբար, պատահական չէ «Հայկական ժամանակ»-ով նման թեզերի արտահոսքը, դա ամենեւին էլ արտահոսք չէ, այլ ուղիղ տրված ինֆորմացիա է»,- «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց քաղաքագետ Ստեփան Դանիելյանը անդրադառնալով ՀԺ-ով իրականացված արտահոսքին, որտեղ 5 կոտով ներկայացվում են Ադրբեջանի պահանջները Հայաստանից:

Նիկոլ Փաշինյանի ընտանիքին պատկանող «Հայկական Ժամանակ»-ի կայքում «Ի գիտություն Վեհափառ հայրապետի, 3 նախագահների և փորձագիտական հանրության. ի՞նչ է ուզում Ադրբեջանը» վերտառությամբ հոդվածում, որտեղ հղում անելով անանուն աղբյուրին, նշվում է թե Ադրբեջանը 5 պահանջ է ներկայացրել։ Այն է՝ ԼՂ պաշտպանության բանակի լուծարում, ԼՂ ճանաչում Ադրբեջանի կազմում՝ առանց որեւէ` նույնիսկ ինքնավար կարգավիճակի, այսինքն՝ 0 կարգավիճակով: Միջանցք Հայաստանի տարածքով: Սահմանագծման եւ սահմանազատման գործընթաց 1919, 1920 թվականի քարտեզներով (առայժմ հայտնի չէ, թե կոնկրետ ո՞ր քարտեզների մասին է խոսքը):Անհետ կորած ադրբեջանցիների ճակատագրի պարզաբանում, հնարավոր է հետագայում Հայաստանին պատերազմական հանցագործությունների մեջ մեղադրելու միտումով:

Ստեփան Դանիելյանն ասում է՝ մեկ բան է այս ամենը քննարկել Հայաստան-Ադրբեջան հարաբերությունների համատեքստում, մեկ այլ բան՝ գլոբալ աշխարհաքաղաքական փոփոխությունների ու վերադասավորումների: Քաղաքագետը շեշտում է՝ վերջին, ավելի լայն համատեքստում Ադրբեջանի այդ պահանջները հեռուն գնացող նպատակներ են հետապնդում եւ առնչվում են ՌԴ-ի, Իրանի, Թուրքիայի շահերին: «Պետք է հաշվի առնենք, որ այս ամենում ուղղղակիորեն ներգրավված է ԱՄՆ-ը, մենք Ադրբեջանի այդ պահանջները պետք է դիտարկենք աշխարհաքաղաքական շահերի համատեքստում: Ադրբեջանը ուզում է միջանցք, որը չի վերահսկվի Հայաստանի կողմից: Իրենք թուրքական պետությունների գագաթնաժողովին ուղղակի ասացին, որ այդ կետում հատվում է թուրքական աշխարհը: Դրանում, բնականաբար, շահագրգռված է Թուրքիան, շահագրգռված են արեւմտյան երկրները: Այս ռուս-ուկրաինական պատերազմի կոնտեքստում մտնում են Կենտրոնական Ասիա՝ մինչեւ Չինաստան: Սա մի հարցն է, այսինքն Ռուսաստան-Արեւմուտք մրցակցությունը դրսեւորվում է նաեւ հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների կոնտեքստում եւ մենք տեսնում ենք, որ կողմերը իրենց ցանկալի լուծմանն են փորձում տանել գործընթացները: Նախկինում Ռուսաստանն էր, հետո Բրյուսելը, հիմա տեսնում ենք՝ ԱՄՆ-ը: Տեսնում ենք նաեւ ՌԴ ԱԳ նախարարության նյարդային արձագանքը, այսինքն, այս մրցակցությունը պարբերաբար բերում է սահմանային լարումների եւ սպառնում է պատերազմական գործողությունների վերածվել: Մյուս կողմից էլ տեսնում ենք, որ սա Իրանի համար գոյության խնդիր է,

Իրանը չի կարող մի կողմ քաշված մնալ: Մենք տեսնում ենք նաեւ Հնդկաստանի արձագանքը, որը զենք է վաճառում, այսինքն , տեսնում ենք, որ սա գլոբալ աշխարհաքաղաքական մի բան է»,-բացատրում է Ստեփան Դանիելյանը:

Քաղաքագետի խոսքով, ստեղծված իրավիճակում պետք է հասկանալ, թե որքանով են մարտական տրամադրված կողմերը, ինչպես իրեն կդրսեւորի Իրանը, որքանով Հայաստանը կկարողանա իր ազգային շահերից բխող դիրքորոշում ցուցաբերել՝ ազգային շահերից ելնելով հստակեցնել իր արտաքին քաղաքականությունը: Ըստ Դանիելյանի, այս հարցերի պատասխանները չունենք, բայց ակնհայտ է մի բան, որ Ադրբեջանը միայնակ չի գործում եւ այդ պահանջները միայն ինքը չի որոշում, դրանք որոշում է ոչ միայն Թուրքիայի, այլեւ ավելի ուժեղ խաղացողների հետ:

Անդրադառնալով Հայաստանի անելիքին, Ստեփան Դանիելյանն ասաց, որ եթե դրված է պետության գոյության հարցը, ապա պետք է գնալ ծայրահեղ քայլերի. «Օրինակ, Իրանի հետ Սյունիքում զորավարժություններ կազմակերպել կամ ավելի սերտ հարաբերությունների գնալ Իրանի, Հնդաստանի եւ այն երկրների հետ, որոնք պատրաստ են Հայաստանի հետ համագործակցության եւ չնայել, թե դրսից արձագանքը ինչպիսին կլինի: Պետք է գնալ ծայրահեղ քայլերի: Հիմա, Հայաստանի իշխանությունները որքանո՞վ են դրան պատրաստ, իրենց պետք է հարցնել: Ես չգիտեմ, թե Ռուաստանը ինչի է պատրաստ՝ հաշվի առնելով ուկրաինական խնդիրը»-ասաց Ստեփան Դանիելյանը:

Քաղաքագետը չբացառեց, որ մոտ ապագայում Ռուսաստանը կարող է պատերազմ հայտարարել Ուկրաինային եւ հատուկ օպերացիան պաշտոնական պատերազմով փոխարինել, ինչը կենթադրի բոլորովին այլ զինատեսակների գործադրում եւ այլ օբյեկտների խոցում: Թե այս ամենը ինչի կվերածվի եւ դրանով պայմանավորված, Ռուսաստանին ինչպես կվերաբերվեն նույն Ադրբեջանը, Թուրքիան եւ մյուսները, դժվար է ասել: Քաղաքագետը չի բացառում, որ Ռուսաստանի գործողությունների հնարավոր փոփոխությունը կանդրադառնա նաեւ հայ-ադրբեջանական հարաբերություններում զարգացումների վրա:

Աղբյուր` Փաստինֆո