Փաստ ինֆո

«Այսօր պայմանական Արեւմուտքի եւ Արեւելքի միջեւ շատ լուրջ պայքար է ընթանում առ այն, թե ի վերջո ով է վերահսկելու մեր տարածաշրջանում ակնկալվող լոգիստիկ խաչմերուկները։ Մենք ունենք իրավիճակ, երբ այս երկու բեւեռները փորձում են իրենց շահերը առաջ տանել»,-«Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց քաղաքագետ, ԲՀԿ քաղխորհրդի անդամ Արման Աբովյանը՝ անդրադառնալով տարածաշրջանային զարգացումներին եւ այդ համատեքստում Հայաստանի իշխանության ինտենսիվ շփումներին արեւմտյան երկրների, մասնավորապես,ԱՄՆ-հետ։

«ԱՄՆ պետքարտուղար Բլինկենը մեկ ամսվա ընթացքում ավելի շատ է խոսել ՀՀ բարձրաստիճան պաշտոնյաների հետ, քան ամբողջ 30 տարվա ընթացքում։ Հաշվի առնելով հանդիպումների ծավալը, ԱՄՆ-ի գերակտիվությունը, ինչը երբեք 30 տարվա ընթացքում մենք չէինք տեսել, հնարավոր է՝ դիտարկվում է նաեւ այս իշխանության կողմից որոշակի քայլերի, համակարգի ձեւավորում, որի հիման վրա ինչպես իրենք են կարծում, իրենց կհաջողվի շտկել իրավիճակը։ Մեխանիզմները տարբեր են՝ սկսած միջազգային խաղաղապահներից, վերջացրած միջազգային դիտորդներով»,- պարզաբանել է քաղաքագետը՝ շեշտելով, որ Հայաստանը միջազգային սուբյեկտից օբյեկտի է վերածվել, տարածաշրջանում որեւէ հարց լուծող չէ։

Նշենք, որ ՄԱԿ-ի գլխավոր ասամբլեայի նստաշրջանին մասնակցելու նպատակով Նյու Յորքում գտնվող Նիկոլ Փաշինյանը հանդիպումներ էր ունեցել ԱՄՆ պետքարտուղար Բլինկենի, ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար Ստոլտենբերգի հետ, իսկ այսօր հայտնի դարձավ, որ Նյու-Յորքից մեկնել է Ֆրանսիա։ Պաշտոնական հաղորդագրության համաձայն սպասվում է Փաշինյան-Մակրոն հանդիպումը։ ԱՄՆ է մեկնել նաեւ ԱԽՔ Արմեն Գրիգորյանը։

Արման Աբովյանն ասում է՝ շփումների այս ինտենսիվությունը ոչ թե ՀՀ իշխանությունների շնորհիվ է, այլ տարածաշրջանում ստեղծված ունիկալ իրավիճակի, երբ ՌԴ-ի, Եվրոպայի, ԱՄՆ-ի եւ Իրանի շահերը մի կետում համընկել են։ «Բոլոր կողմերը հասկանում են, որ եթե Թուրքիայի եւ Ադրբեջանի միջեւ ուղիղ լոգիստիկ կապ լինի, որը կվերահսկեն թուրքերը՝ անվանենք միջանցք, թե ճանապարհ, կտրուկ աճելու է Թուրքիայի կշիռը, ինչը ձեռնտու չէ ո՛չ Եվրոպային, ո՛չ ԱՄՆ-ին, ո՛չ Ռուսաստանին , եւ հատակապես՝ Իրանին»։

Նրա դիտարկմամբ՝ տարածաշրջանում մրցավազք է սկսվել եւ չպետք է գայթակղվել դեպի Հայաստանը պատահական սիրո պոռթկումներից, այդ ամենի հիմքում յուրաքանչյուր ուժային կենտրոնի շահն է։

«Երբ մենք դիտարկում ենք այս ամբողջ գործընթացը՝ ԱՄՆ-ի, Ռուսասատանի, Իրանի շահերից, ապա ակնհայտ է դառնում, որ այսօր այն մրցավազքը, որ մենք տեսնում ենք հայկական տարածքի շուրջ, եւ՛ մտահոգիչ է եւ՛ հետաքրքիր, այն առումով, որ իրավիճակը մեր առջեւ նաեւ որոշակի շանս է բացել, բայց միեւնույն ժամանակ, նվազեցրել է մանեւրելու դաշտը»,-ասում է Արման Աբովյանը՝ արձանագրելով, որ ՀՀ գործող իշխանությունն այդ մեծ խաղի մեջ է ներգրավվել իր գործողությունների հետեւանքով եւ հիմա փորձում է հակակշիռների վրա խաղալ։

Քաղաքագետը, սակայն, համոզված է, Նիկոլ Փաշինյանի իշխանությունը այդ հակակշիռների վրա խաղալու պոտենցիալ չունի։ «Մեզ համար ամենամեծ ռիսկն այն է, որ թուրք-ադրբեջանական տեռորիստական ոհմակին այս իշխանությունը համառորեն հրաժարվում է ընդունել որպես թշնամական տարր։ Մտավախությունն այն է, որ այո՛ Ադրբեջանը շտապելու է եւ շատ հնարավոր է՝ գնա լայնամասշտաբ էսկալացիայի, քանզի հասկանում է, որ որքան ժամանակը ձգվի, այնքան գործընթացը բարդանալու է։ Սա ոչ թե ամիսների այլ օրերի խնդիր է։ Հիշենք , թե ինչ ակնհայտ հիմարություն էր ՄԱԿ-ի ամբիոնից խոսում Ադրբեջանի ԱԳ նախարար Բայրամովը, երբ մեղադրում էր Հայաստանին ագրեսիվ գործողությունների մեջ կամ նույն Էրդողանը, որը պնդում է, որ Հայաստանը պետք է ստորագրի խաղաղության պայմանագիրը, որը, ըստ էության, փաստաթուղթ է լինելու, որը լեգիտիմացնելու է Արցախի ոչնչացումը եւ Հայաստանի մասնատումը։ Այսինքն, երբ իշխանությունն ասում է խաղաղության դարաշրջան թուրք-ադրբեջանական ոհմակի պատկերացումներում դա նշանակում է, որ մենք չկանք» ,-ասել է Արման Աբովյանը՝ հավելելով, որ իշխանությունը ինտելեկտուալ տեռորի է ենթարկում մարդկանց, խոսելով խաղաղ դարաշրջանի մասին։

Եզրափակելով, քաղաքագետը նկատեց՝ մեր հիմնական սխալը նրանում է, որ միշտ չգիտես՝ ինչու, համարում ենք, որ գերտերությունները իրենց շահերը պետք է ավելի բարձր դասեն, քան մեր շահը , մենք միշտ ասում ենք, որ դրսից փրկիչներ կգան։

Մինչդեռ, եթե կենտրոնացնում ես քո ռեսուրսները քո հարցերը լուծելու համար, նվազագույնը, սկսում ես փնտրել ոչ թե հերթական պինդ ուսը, այլ սկսում ես կառավարման համակարգում ռեսուրսային ձեւավորման աշխատանքը , բազայի ստեղծումը, որպեսզի դիմակայես մարտահրավերներին․ «Այ այդ դեպքում դու շանս ունես, եթե դու հույսդ սրա նրա վրա ես դնում, դու չունես շանս»։

Աղբյուր` Փաստինֆո