Փաստ ինֆո

Եթե ցանկանում ես քրեական գործը մեռցնել՝ հանձնաժողովներ ստեղծիր: Պատերազմի վերաբերյալ մի քանի գործեր կան դատարաններում, իրարից անջատ-անջատ, ամեն մի տեղ մի ամբաստանյալ կա, դատավճիռներ են լինելու, որտեղ լինելու են նախադատելի՝ այն պայմաններում, որ՝ ով երկիրն այս օրն է հասցրել, երեխեքի գլուխն է կերել, կարգավիճակ չունի: Այս մասին մարտադաշտն ինքնակամ լքելու մեջ մեղադրվող Իշխան Վահանյանի գործով դատական նիստին հայտարարեց տուժողի իրավահաջորդի ներկայացուցիչ Գուրգեն Գրիգորյանը:

«Փաստինֆո»-ի թղթակցի հաղորդմամբ՝ Երևանի ընդհանուր իրավասության դատարանում՝ դատավոր Ջոն Հայրապետյանի նախագահությամբ, ընթանում է պատերազմի ընթացքում մարտադաշտն ինքնակամ լքելու մեջ մեղադրվող գումարտակի հրամանատար Իշխան Վահանյանի գործով դատական նիստը:

Մեկնարկին տուժող կողմի ներկայացուցիչ Գրիգորյանը փորձեց պարզել՝ արդյո՞ք որևէ ընթացք տրվել է իր կողմից նախկինում բարձրացված հարցին, որով պահանջել էր վկա Հայկազ Գրիգորյանի ցուցմունքի վերաբերյալ քննություն իրականացնել: Ի պատասխան նախագահող դատավորը նշեց, որ վկայի հայտարարության ժամանակ դատական նիստին ներկա է եղել նաև հանրային մեղադրողը, որը քրեական հետապնդման մարմին է, եթե գտներ, որ առկա են հանցագործության հատկանիշներ, ապա պարտավոր է քրեական վարույթ նախաձեռնել: Հանրային մեղադրող Գևորգ Ավետիսյանն հայտարարեց, թեր գործը մինչ դատարան ուղարկելը, տրամադրվել էր կողմերին, նշված էր նաև այն վկաների ցուցմունքները, որոնք հարցաքննվել են դատարանում, եւ էական հակասություններ չեն եղել։ Նրա փոխանցմամբ՝ գործը դատարան է ուղարկվել՝ Վահանյանի մասով և մեղադրող կողմը հարկ չի համարում որևէ գործողություն կատարել: Նախագահող դատավորը տուժողների իրավահաջորդների համար պարզաբանեց՝ եթե հայտնաբերվում են այնպիսի հանգամանքներ, որոնցով քննություն չի իրականացվում, թե դատախազությունը, թե քննչական մարմինը կաշկանդված չեն՝ նոր վարույթներ հարուցելու համար: Գուրգեն Գրիգորյանը մտահոգություն հայտնեց առ այն, որ կատարված ամբողջ հանցագործությունների համար մեկ ամբաստանյալ ՝ մեկ դատավճիռ և վերջ, դարձնում են նախադատելի:

Փաստաբանի հայտարարությունից հետո դատարանը շարունակեց վկաներից հարցաքննությանը: Վկա Հարություն Ավագյանը պատմեց, որ ինքը հուլիսի 21-ին գնացել է բանակ, սեպտեմբերի 27-ին սկսվել է պատերազմը, ինքը հրաձիգ է: Դատախազի հարցին՝ այդ կարճ ժամանակահատվածում զենքի կանոններին պատշաճ տիրապետե՞լ է՝ վկան բացասական արձագանքեց: Նա պատմեց, որ Վահանյան Իշխանն իրենց ասել է՝ տանում է ապահով տեղ դիրքավորվելու, գիշերը՝ հարձակում է եղել: Հարձակումից հետո նահանջ է եղել, զորքի մի մասն իջել էր, ինքը՝ չէր հասցրել: Դատավորի հարցին՝ ինչու՞ ձախողվեց օպերացիան՝ վկան նշեց, որ չի կարող ասել, թե ինչու է ձախողվել, հարձակում է եղել, նորմալ դիրքավորում, հրաման չի եղել, բոլորը խուճապահար էին: Վկայի փոխանցմամբ՝ մեկ միասնական նահանջի հրաման կամ ուղղվածություն չի եղել:

Մյուս վկան՝ Արամայիս Սարիբեկյանը, պատմեց, որ զորամասում սեպտեմբերի 25-ին տագնապ էին ստացել, բայց հետո իրենց ասացին, որ կեղծ ահազանգ էր, չեղյալ էր համարվել, իսկ հետո՝ սեպտեմբերի 27-ին առավոտյան ԱԹՍ-ն ընկավ զենք-զինամթերքի պահեստի վրա, տագնապ ստացան, բարձրացան դիրքեր՝ կոնկրետ Չռիկների անտառ, որտեղ մնացել են 7-8 օր, իսկ հետո, երբ իմացան, որ շրջափակման մեջ պետք է ընկնեին, հետնահանջ են արել դեպի Հադրութ, որտեղ հանդիպել զորամասի պետի տեղակալին, որը նշել էր հետ գնալ դիրքեր, ասել՝ ինչ-որ ադրբեջանական օդանավակայան են պայթացրել, կարող են հանգիստ վերադառնալ դիրքեր, չեն կարող կրակել իրենց վրա, բայց զինծառեայողները հրաժարվել են, իրենց տարել են ինչ-որ անտառ, մեկ գիշեր էնտեղ մնացել, վերադարձել Հադրութ՝ Հադրութի դպրոց, որտեղ մեկ-երկու օր մնացել են:

«Մեր վաշտի 1-ին, 2-րդ դասակը երեկոյան տարել են Հադրութի՝ «9-րդ կմ», ես այնտեղ չեմ եղել, բայց գիտեմ, որ տղերքը բոյ են տվել, վիրավորներ, զոհեր ենք ունեցել: Հաջորդ առավոտյան արդեն բարձրացել ենք Խուռհատ սարի վրա»,- պատմեց վկան՝ հավելելով, որ կռիվ է սկսվել, իրենք սարի վրայից կրակում էին ներքև՝ դեպի թուրքերը, ասել են՝ կրակեք ներքև, բայց չեն տեսել, թե ում են կրակում, իրենք կրակել են և պատասխան կրակ ստացել, վիրավորներին իջեցրել են՝ Կամազ տեղափոխել, բայց հետագայում լսել է, որ մեքենան տեղ չի հասել այդպես էլ, շուռ է եկել: Հետո սարում խուճապ է սկսվել, բոլորը սկսել են փախչել, իրենք ՝ վեց հոգով Ուրալ մեքենայով իջել են ներքև, որտեղից իրենց իջեցրել են, ասել՝ այլ մեքենա նստել՝ ՊԲ համարանիշներով, որոնք չեն կանգնեցրել մեքենան, վեց հոգով իրենք դուրսն են մնացել, չգիտեին՝ ինչ անել; Ճանապարհին տեսել են խաղաղապահ բրիգադին, միացել իրենց և ինքն այլևս իր գումարտակի հետ կապ չի ունեցել, քանի որ զորքը կորցրել էր: ՌՈ ծառայողներին հանդիպելուց հետո իրեն տարել են իր զորամաս, հետո՝ այլ վաշտի կազմում տեղափոխել Քերթ գյուղ, որտեղ վաշտերը մտել էին դպրոց, առանձին դասակների ավտոմեքենաները պայթեցվել են, վկայի խոսքով, շատ զոհեր են եղել, ում կարողացել՝ հանել են, բայց հիմնականում չեն կարողացել, քանի որ ԱԹՍ-ի հարվածի դեպքում մեկ հարվածից հետո, երբ մոտենում ես մեքենայից հանելու, ԱԹՍ-ը մեկ հատ էլ է հարվածում, տեսնում ես, թե ինչպես են այրվում մեքենայում: Վկաների հարցաքննությունից հետո դատական նիստը հետաձգվեց՝ մինչև հոկտեմբերի 11-ը, ժամը՝ 13,00-ն:

Հիշեցնենք, որ Իշխան Վահանյանին մեղադրանք է առաջադրվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 356-րդ հոդվածի (հրամանը չկատարելը) 3-րդ մասով և 380-րդ հոդվածի (մարտադաշտն ինքնակամ լքելը կամ զենքով գործելուց հրաժարվելը) 1-ին մասով: Նրա նկատմամբ որպես խափանման միջոց էր ընտրվել կալանավորումը։ Ըստ ՔԿ-ի՝ Վահանյանը, Ադրբեջանի Հանրապետության կողմից Արցախի Հանրապետության դեմ սանձազերծված ագրեսիվ պատերազմի և 2020թ. սեպտեմբերի 27-ին հայտարարված ռազմական դրության ժամանակ զբաղեցնելով ԱՀ պաշտպանության բանակի զորամասերից մեկի ուսումնական գումարտակի հրամանատարի պաշտոնը, հանդիսանալով իր ենթակա անձնակազմի պետը, մարտական գործողությունների ընթացքում չի կատարել իր անմիջական պետի հրամանը, ինչպես նաև ինքնակամ լքել է մարտադաշտը, որի արդյունքում զորամասի ուսումնական գումարտակի անձնակազմից զոհվել, տարբեր աստիճանի մարմնական վնասվածքներ են ստացել և գերեվարվել պարտադիր ժամկետային զինծառայողներ՝ այդ կերպ առաջացնելով ծանր հետևանքներ: Նշենք, որ այս գործով անցնող միակ մեղադրյալը Իշխան Վահանյանն է։ Քրեական գործն ի սկզբանե մակագրվել էր Սյունիքի մարզի ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր Լ․ Սեփխանյանին, սակայն հետագայում գործի ընդդատությունը փոխվել է՝ պայմանավորված միջադեպով։ Գործն այժմ Երևանի ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր Ջոն Հայրապետյանի վարույթում է։

Հեղինակ՝ Իզաբել Սահակյան

Աղբյուր` Փաստինֆո