Փաստ ինֆո

«Մեր տարածաշրջանը աշխարհաքաղաքական ուժային կենտրոնների համար քաղաքական դիմակայության մարտադաշտ է դարձել, որի պարագայում ՀՀ իշխանությունները անհասկանալի քաղաքկանություն են որդեգրել՝ առնվազն, անկանոն ցնցումների մեջ են», - «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում անդրադառնալով Հայաստանի շուրջ զարգացումներին, նման կարծիք հայտնեց ԲՀԿ քաղխորհրդի անդամ Արման Աբովյանը։

Ստեղծված իրավիճակում, ըստ Աբովյանի, ակնկալել, որ տարածաշրջանում խաղաղություն է հաստատվելու, անմտություն է։ Կանխատեսում կարելի է անել միայն մի հարցի՝ այսպես կոչված խաղաղության պայմանագրի շուրջ, որի անոնսը, ինչպես Աբովյանը նկատեց, տվել էր թուրք-ադրբեջանական տեռորիստական ուժերի առաջնորդներից ռազմական հանցագործ Իլհամ Ալիեւը։ Նա շատ մեծ գոհունակությամբ հայտնեց, թե իբր, Հայաստանը համաձայնել է Ադրբեջանի պայմաններին։

«Մենք պետք է հասկանանք, որ դա ոչ թե խաղաղության պայմանագիր է հանդիսանալու, այլ, իրավաբանորեն ամրագրված համապարփակ կապիտուլյացիա, որի շրջանակներում երաշխավորվելու է միայն մեկ բան՝ ՀՀ-ի մասնատում, որը գեղեցիկ բառերով կանվանեն Ադրբեջանի հետ դեմարկացիա եւ դելիմիտացիա»,- ասաց քաղաքագետ Արման Աբովյանը։

Հիշեցնենք, որ Բրյուսելում կայացած Փաշինյան, Ալիեւ, Միշել եռակողմ հանդիպմանը հաջորդած Շառլ Միշելի հայտարարության մեջ նշվում էր, որ կողմերը համաձայնության են եկել ակտիվացնելու առարկայական աշխատանքը Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև միջպետական հարաբերությունները կարգավորող խաղաղության պայմանագրի առաջմղման ուղղությամբ եւ որ Նիկոլ Փաշինյանի ու Իլհամ Ալիևի հետ քննարկել է սահմանի դելիմիտացիային առնչվող հարցերը, և թե «ինչպես լավագույնս ապահովել կայուն իրավիճակ»։
Ուշագրավ

է, որ այդ հանդիպմանը հաջորդում է ՀՀ ԱԳ նախարար Միրզոյանի այցը Մոսկվա եւ պաշտպանության նախարար Պապիկյանի այցը ԱՄՆ։ ՊՆ մամլո ծառայությունն այսօր հայտնեց, որ նախարար Պապիկյանի գլխավորած պատվիրակությունը սեպտեմբերի 5-ին աշխատանքային այցով մեկնել է ԱՄՆ: ՊՆ մամուլի ծառայությունը այլ մանրամասներ չի հաղորդում։ Նույն օրը հայտնի դարձավ, որ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանն աշխատանքային այցով կմեկնի Մոսկվա, որտեղ կհանդիպի իր գործընկեր, ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովի հետ: Ըստ ԱԳ լրատվականի, հանդիպման ընթացքում կքննարկվեն տարածաշրջանային անվտանգությանն ու կայունությանը, ինչպես նաև հայ֊ռուսական դաշնակցային հարաբերություններին վերաբերող հարցեր։ Օրեր առաջ՝ ՀՀ ԱԳ նախարար Միրզոյանը, արձագանքելով Բաքվին, հայտարարել էր, թե Ադրբեջանը միտված է տապալել խաղաղության գործընթացը։

Արման Աբովյանը հիշատակված այցելությունները պատահական չի համարում՝ հաշվի առնելով աշխարհաքաղաքական շահերի բախումը։ Նա շեշտում է, որ պայմանական արեւմուտքը փորձում է տարածաշրջանում իր ազդեցությունը բարձրացնել, ինչը 44-օրյա պատերազմից հետո ակնհայտորեն նվազել էր։ Իսկ թե ինչ առաքելությամբ է պաշտպանության նախարարը մեկնել ԱՄՆ, ըստ բանախոսի պարզ կդառնա այցի արդյունքների վերաբերյալ պաշտոնական տեղեկության հրապարակումից հետո, եթե արդյունքների մասին որեւէ բան չհնչեցվի, դա եւս, կարելի է համարել արդյունք եւ, ըստ Աբովյանի, որոշակի հետեւությունների տեղիք կտա։

«Արեւմուտքը փորձում է վերադառնալ հիմնական մոդերատորներից մեկի կարգավիճակին, որն ուներ, երբ ԵԱՀԿ ՄԽ-ը գործում էր։ Թե Ռուսաստանը, թե Իրանը, թե ԱՄՆ-ը, թե Եվրոպան փորձում են մաքսիմալը քաղել ստեղծված իրավիճակից, իրականում խնդիրը նրանց մեջ չէ, խնդիրը Հայաստանի իշխանության մեջ է, որովհետեւ ցանկացած ուժային կենտրոն իր շահերն է պաշտպանում, մինչդեռ Հայաստանի իշխանությունը երկրի շահերը պաշտպանելու փոխարեն որոշել է վերջնական կապիտուլյացիայի եւ կազմաքանդման պարտավորություններ իր վրա վերցնել։ Հավատացնքում եմ ձեզ, որ ոչ ոք մեզ չի խանգարի ինքնասպանության գնալ, բոլորը կփորձեն պաշտպանել սեփական շահերը, ինչը շատ նորմալ է»,-ասում է Աբովյանը։

Ինչ վերաբերում է տարածաշրջանում Իրանի՝ որպես Թուրքիայի ախորժակը զսպողի հնարավոր դերակատարությանը, մեր զրուցակիցը նկատեց, որ Իրանի հայտարարություններն ուղղված են թուրք-ադրբեջանական ոհմակին, իսկ ավելի լայն դիտարկելու պարագայում, այսպես կոչված ատլանտյան ուղուն։ Միեւնույն ժամանակ, ըստ նրա, առանց Ռուսաստանի հետ, նվազագույնը, քայլերի հաջորդականության պայմանավորվածության, Իրանը չէր հասնի թուրք-ադրբեջանական տանդեմի հասցեին ուղղակի սպառնալիքների, ինչը տեսնում ենք։

«Այո, Ռուսաստանը եւ Իրանը ունեն որոշակի ուղղվածություն։ Առայժմ, իհարկե, տարածաշրջանում բալանսի մասին խոսելը, վաղ է, առայժմ փորձ է արվում տարածաշրջանում ամրապնդել 3 հիմնական վեկտոր՝ ռուս-իրանական, թուրք-ադրբեջանական եւ եվրոպա-ամերիկյան՝ ատլանտյան։ Այդ երեքի միջեւ լուրջ պայքար է գնում, այն գնում է մեր հայրենիքի հաշվին, միչդեռ Հայաստանը ոչինչ չի անում։ ՀՀ իշխանությունները նվազագույնը պետք է դուրս գան թրքամետ թմբիրից։ Հստակ տպավորություն է, որ չեն հասկանում կամ չեն ուզում առերեսվել իրականության հետ, որովհետեւ, զիջելով որեւէ բան չես կարող ստանալ, նույնիսկ միջնաժամկետ առումով կորցնելու ես պետականությունդ։ Հավատացնում եմ, որ դա շատ ռեալ սցենար է։ ՀՀ-ից ընդամենը մի քանի 100 կմ այն կողմ, գոյություն ունեն պետություններ, որոնք վերջին տասնամյակում փաստացի կորցրեցին եւ իրենց տարածքային ամբողջականությունը եւ քաղաքական ազդեցությունը։ Վերցրեք Սիրիան, Իրաքը, Լիբիան»,-ասում է Աբովյանը՝ հավելելով, որ իշխանական թեզը, թե եթե զիջենք, մեզ պատերազմով կհակադարձեն, որեւէ քննության չի դիմանում, որովհետեւր եթե զիջես էլ, միեւնույնն է, քեզ կմասնատեն եւ կոչնչացնեն։

Անդրադառնալով տարածաշրջանում ուժային բեւեռների մրցակցությանը եւ հնարավոր սցենարներին, Աբովյանն ասաց, որ շատ բան ուղղակիորեն ուկրաինական զարգացումներից է կախված, բայց եթե ՀՀ իշխանությունը դուրս չգա թրքահաճո տեսլականից, այսինքն, այսպես կոչված, խաղաղության դարաշրջան բացելու գծից, որեւէ լավ բանի սպասել չենք կարող։

Աղբյուր` Փաստինֆո