Փաստ ինֆո

«Փաստինֆո»-ի  զրուցակիցն է Արցախի Հանրապետության ԱԳ նախարար Դավիթ Բաբայանը:

-Պարոն Բաբայան, այսօր Արցախի Հանրապետության անկախության 31-ամյակն է, Արցախն ու Հայաստանը, թերեւս, պատմության ամենածանրագույն շրջանն են ապրում: Ստեղծված իրավիճակում, երեւի, անկախության արժեքն առավե՞լ ենք գիտակցում:

-Իսկապես, շատ խորհրդանշական տոն է՝ Արցախի Հանրապետության ծնունդն է, իսկ Արցախի Հանրապետությունը համայն հայության զավակն է եւ բոլոր ծանր հարվածները ոչ միայն Արցախինն են, այլեւ՝ համայն հայությանը: Ճիշտ է, մենք այսօր հիշում ենք այդ տոնը, բայց չենք տոնում՝ արդեն երկու տարի է, հայտնի պատճառներով,բայց պետք է մինչեւ վերջ կանգնենք։Նախ՝ պետք է  հաղթահարենք հոգեբանական բարդույթները: Սա պետք է լինի մեր առաջին քայլը, մնացածը տեխնիկական բնույթի հարցեր են:

-Ցավով պետք է արձանագրենք, որ այսօր Արցախն իրապես անկախ լինելու ռեսուրս չունի, հսկայական տարածքների կորուստ ունեցանք, հետպատերազմական գործընթացներն այժմ այլ հունով են ընթանում՝ պաշտոնական Երեւանն այլեւս չի խոսում ԼՂ հիմնախնդրի կարգավորման մասին, քննարկումների օրակարգում համապարփակ խաղաղության հարցն է դրվում...

-Ընդհանրապես, լիակատար անկախություն որեւէ երկիր չունի, իսկապես, լիակատար անկախություն անգամ գերտերությունները չունեն, նրանք էլ շահագրգռված են ունենալ դաշնակիցներ, բարեկամներ: Մենք, իհարկե, մեծ հարված ենք ստացել, բայց, այնուամենայնիվ, խնդիրը ոչ թե լիակատար անկախությունն է, այլ՝ Արցախի փրկությունը, իսկ սա նշանակում է, որ պետք է ճիշտ քայլեր ձեռնարկենք, առաջին հերթին, աշխարհաքաղաքական հարթությունում: Իսկապես, դեռ հնարավորություն, շանս կա փրկելու Արցախը, որովհետեւ կան տարբեր ուժեր, երկրներ, հոսանքներ, որոնք շահագրգռված են, որ Արցախը մնա եւ մենք պետք է ճիշտ քայլեր ձեռնարկենք: Ամեն ինչ կախված է մեզնից՝ որքան մենք տոկուն լինենք, արժեհամակարգը պահենք, այնքան մեր ողնաշարը կկարողանանք պահել:

-Բրյուսելում տեղի ունեցած վերջին եռակողմ հանդիպմանը անգամ Լեռնային Ղարաբաղ ձեւակերպումը չկար, կարգավիճակի հարցն այլեւս դուրս է քննարկումներից:

-Եթե նույնիսկ չի խոսվում, չի նշանակում, որ Արցախն անտեսվում է: Արցախյան հիմնախնդիրն այնքան կարեւոր է, որ չի կարող անտեսվել, մեկ հայտարարությամբ, մեկ հանդիպումով չէ: Իհարկե, Ադրբեջանը փորձում է ցույց տալ, որ չկա Արցախ, չկա հիմնախնդիր, եթե նույնիսկ Հայաստանի հետ ինչ-որ պայմանագիր լինի, փորձելու է խցկել կետ, որով պետք է Հայաստանը ճանաչի Արցախի՝ «Ադրբեջանի մաս» լինելը, բայց ես չեմ կարծում, որ դա հաջողվելու է: Պետք է մինչեւ վերջ կանգնել, դրա համար եմ ասում, որ ամեն ինչ կախված է մեզնից:

-Օրվա առիթվ ՀՀ ղեկավարությունն ուղերձ է հղել: Դրանցում կարմիր թելի պես խաղաղության դարաշրջան բացելու թեզն է անցնում : Անգամ այսօրվա խորհրդից խոսելիս Արցախի կարգավիճակի հարցը չի շեշտադրվում: Սա նահանջ  չէ՞:

 -Խաղաղությունով կարելի է իրավիճակը ինչ-որ տեղ կայունացնել, բայց դասական,իդեալական խաղաղություն չի լինում: Խաղաղությունը դա հավասարակշռվածությունն է՝ ռազմաքաղաքական եւ աշխարհաքաղաքական: Այ, դրան պետք է ձգտենք, որ լինի կայունություն: Պետք է ամեն ինչ անենք, որ Արցախը փրկենք եւ այստեղ կարմիր գիծ է, որ Արցախը երբեք չի լինելու Ադրբեջանի կազմում: Դա մեր ժողովրդի համար անընդունելի է, եթե նույնիսկ ամբողջ աշխարհը մեր դեմ լինի, եթե մենք սկզբունքային լինենք , ճիշտ քայլեր ձեռնարկենք, ամեն ինչ նորմալ կլինի:

- Դուք այդ կարմիր գիծը տեսնու՞մ եք պաշտոնական Երեանի դիրքորոշման մեջ:

-Մեզ համար կարմիր գիծը սրբություն է, իսկ սրբության մասին պետք չէ ամեն օր խոսել: Մենք ունենք այդ կարմիր գիծը եւ այդ կարմիր գծից չենք շեղվելու եւ որեւէ մեկին թույլ չենք տալու, որպեսզի այդ կարմիր գիծը խախտի:

- Պարոն Բաբայան, խոսեցիք աշխարհաքաղաքական բալանսը պահելու մասին, բայց այսօր ականատես ենք, որ տարբեր ուժային կենտրոնների սուր մրցակցության: Ո՞րն է Արցախի համար ճիշտ ճանապարհը:

-Ճիշտ ճանպարհը մեկն է՝ ամեն ինչ անել մեր ազգային շահերը պահպանելու, Արցախը փրկելու համար: Ընդհանրապես, ես կարծում եմ, որ մեր ժողովրդի համար մահացու վտանգ է լինել որեւէ մեկին ատող: Օրինակ՝ կան արեւմտամետներ, բայց դա չի նշանակում, որ արեւմտամետության միակ չափանիշը ռուսատյացությունն է, ինչպես կարծում են մի շարք շիզոֆրենիկներ կամ մարդիկ, որոնք իրենց ազգը անգամ չեն սիրում  եւ հակառակը: Հետեւաբար, մենք այն ազգն ենք, որ ունենք Սփյուռք, ինչը մեզ թույլ է տալիս ունենալ լավ հարաբերություններ տարբեր երկրների հետ, նույնիսկ եթե նրանք միմյանց հետ խնդիրներ ունեն: Դա չօգտագործելը լիակատար անմտություն է կամ, պարզապես, ազգակործան քաղաքականություն:

-Եվ,  վերջին հարցը, այսօր Արցախում անվտանգության երաշխավորը, փաստացի, ռուս խաղաղապահներն են, մինչդեռ նախկինում ՀՀ-ն էր Արցախի անվտանգության երաշխավորը: Եթե սցենարներն այնպես զարգանան, որ Հայաստանն ու Ադրբեջանը , այնուամենայնիվ, խաղաղության պայմանագիր ստորագրեն, հնարավո՞ր է դրվի Արցախից նրանց դուրս բերման հարցը: Այդ դեպքում ո՞րն է լինելու Արցախի անվտանգության երաշխիքը:

- Արցախի անվտանգությունը Ադրբեջանի կողմից չի կարող ապահովվել, այս պահին մենք ի վիճակի չենք նաեւ սեփական ուժերով այն ապահովել, հետեւաբար, ռուս խաղաղապահը միակ ուժն է, որը կարող է ապահովել անվտանգությունն ու կայունությունը տարածաշրջանում: Սա պարզ է, եւ եթե խաղաղության պայմանագիր ստորագրվի Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջեւ, կրկնում եմ, չեմ կարծում, չեմ էլ ուզում մտածել, որ Հայաստանը կճանաչի Արցախը Ադրբեջանի մաս: Թշնամիների նպատակը հենց դա է, դրանով մենք կբարոյազրկվենք: Ընդհանրապես, թե ինչպես ենք մենք վերաբերվելու Արցախին՝ ամբողջ ազգով, դա է ցույց տալու, թե ով ենք մենք՝ որպես ազգ, որպես ժողովուրդ, որպես պետություն եւ արդյո՞ք կարելի է մեզ համարել ազգ եւ ժողովուրդ:

Աղբյուր` Փաստինֆո