Փաստ ինֆո

Հայաստանի պաշտոնական շրջանակները պետք է ամեն ինչ անեին Բրյուսելում ԵՄ խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելի միջնորդությամբ տեղի ունեցած Փաշինյան-Ալիեւ եռակողմ հանդիպումը ձգձգելու համար եւ չպետք է գնային Բրյուսել, որովհետեւ, ի սկզբանե, ակնհայտ էր, որ հանդիպմանը հաջորդող հայտարարության տեքստից Արցախը դուրս է մղվելու եւ հանդիպումն ընթանալու է ադրբեջանական օրակարգով:

«Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում նման կարծիք հայտնեց միջազգայնագետ Գրիգոր Բալասանյանը՝ անդրադառալով նախօրեին կայացած եռակողմ հանդիպմանը: «Ես բազմիցս եմ նշել, որ Շառլ Միշելի միջնորդությամբ ընթացող հանդիպումները հայկական կողմին ոչինչ չեն տալիս եւ չեն էլ կարող տալ, որովհետեւ, որքան էլ եվրոպական դիվանագիտությունը փորձ անի ցույց տալ, որ իրադրության տերն է կամ ինքն է լինելու գլխավոր խաղաղարարը տարածաշրջանում, մի բան ակնհայտ է՝ վերջին խոսքը այն երկրինն է լինելու, որի խաղաղապահներն Արցախում են»,-ասաց Բալասանյանը՝ շեշտելով, որ միեւնույն ժամանակ, պարզ չէ, թե եվրոպացիներն ինչպես են ներգրավվելու սահմանազատման եւ սահմանագծման աշխատանքներում, այն դեպքում, երբ այդ աշխատանքներն ընթանում են եռակողմ ձեւաչափով՝ Մոսկվայում եւ, որ ՌԴ ղեկավարը բազմիցս հայտարարել է, որ սահմանները գծվելու են այն քարտեզներով, որոնք այսօր գտնվում են ՌԴ ՊՆ գլխավոր շտաբում:

Նկատեենք, որ եռակողմ հանդիպմանը հաջորդած Շառլ Միշելի հայտարարության մեջ նշվում էր, որ կողմերը համաձայնության են եկել ակտիվացնելու առարկայական աշխատանքը Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև միջպետական հարաբերությունները կարգավորող խաղաղության պայմանագրի առաջմղման ուղղությամբ եւ որ Նիկոլ Փաշինյանի ու Իլհամ Ալիևի հետ քննարկել է սահմանի դելիմիտացիային առնչվող հարցերը, և թե «ինչպես լավագույնս ապահովել կայուն իրավիճակ»։

«Սահմանային հանձնաժողովների հաջորդ հանդիպումը տեղի կունենա Բրյուսելում նոյեմբերին։ Դիտարկել ենք նաև տրանսպորտային ապաշրջափակմանը վերաբերող քննարկումների առաջընթացը», - նշել է Եվրոպական խորհրդի նախագահը։

Հարցին, փաստը, որ Բրյուսելում անդրադարձ է եղել սահմանազատման եւ սահմանագծման հետ կապված հարցերին, արդյո՞ք չի նշանակում, որ փորձ է արվում այդ գործընթացը եւս դուրս բերել Մոսկվայի վերահսկողությունից եւ զուգահեռ նոր հարթակ ստեղծել հենց Բրյուսելի հովանու ներքո, միջազգայնագեետն արձագանքեց. «Նման փորձ արվում է եւ արվելու է: Արեւմուտքը չի թաքցնում, որ չի ցանկանում խաղից դուրս մնալ, իսկ ԵԱՀԿ ՄԽ ձեւաչափի գործունեությունը, եթե չասենք դադարեցվել է , ապա խորը ճգնաժամի մեջ է եւ սա ԵՄ-ի կողմից փորձ է խաղի մեջ մնալու, բայց իրենք էլ շատ լավ հասկանում են , որ վերջնական խոսքը Մոսկվայինն է լինելու եւ իրենց կողմից առաջարկվող այլընտրանքային տարբերակի աշխատանքն, ընդհանրապես, կասկածի տակ է դրվելու»:

Եթե պաշտոնական Երեւանն ընդունի Բրյուսելի խաղի կանոնները եւ առաջարկվող օրակարգը, ըստ Գրիգոր Բալասանյանի, կնշանակի վերջնականապես կորցնել Արցախն ու ԼՂԻՄ-ը, դա կնշանակի հերթական անգամ փչացնել ՌԴ-ի հետ հարաբերությունները եւ նպաստել ռուս-ադրբեջանական հարաբերությունների ջերմացմանն ու ռազմավարական բնույթ ստանալուն: Մասնագետը շեշտում է՝ ցանկացած երկիր, որը արտաքին հարաբերություններում հանդես է գալիս որպես միջազգային իրավունքի սուբյեկտ, իր բարեկամների ու թշնամիների համար պետք է հստակ գծի այն կարմիր գծերը, որոնցով առաջնորդվում է իր արտաքին քաղաքականության մեջ, սակայն, ոչ բրյուսելյան հանդիպումից առաջ, ոչ էլ հետո, պաշտոնական Երեւանը չհստակեցրեց այդ գիծը:

«Եթե Ալիեւի համար որեւէ պաշտոնական բանակցություններում կարմիր գիծ է Արցախ բառից հրաժարումը, անհասկանալի է, թե որն է այն կարմիր գիծը, որից այն կողմ հայկական կողմը չի անցնի: Մենք գործ ունենք անհարկի շտապողականության հետ, սակայն, ծանոթ լինելով ռուսական կողմի գործողությունների տրամաբանությանը, կրկնվեմ, կարող եմ նշել, որ վերջին խոսքը պատկանելու է այն երկրին, որի զորքը գտնվում է Արցախում, իսկ Շառլ Միշելը որեւէ պարագայում չի կարողանալու վերջնականապես խաղաղություն հաստատել տարածաշրջում: Եվ Ուկրաինայի, եւ Վրաստանի օրինակը ապացուցում է, որ այն երկրները, որոնք իրենց հույսը կապել են այսպես կոչված, եվրոպական պսեվդոանվտանգության հետ, արդյունքում կորցրել են եւ ինքնիշխանություն, եւ տարածք: Եթե Հայաստանի իշխանությունը ցանկանում է այդ ուղով գնալ, ապա դա բոլորովին այլ խնդիր է»,-կարծում է միջազգայնագետը:

«Փաստինֆո»-ի դիտարկմանը, թե բրյուսելյան օրակարգում, առասարակ, ԼեռնայինՂարաբաղի հիմնախնդրի մասին խոսք չկա եւ խոսքը համապարփակ խաղաղության պայմանագրի նախապատրաստման մասին է, ինչը նշանակում է, որ Արցախի խնդիրը պաշտոնական Երեւանը մի կողմ է դրել, Գրիգոր Բալասանյանն արձագանքեց, թե այդ պարագայում իշխանությունը պետք է ուղղակի հայտարարի այդ մասին, ասի, որ Արցախի հարցը այլեւս մեզ համար կորսված հարց է, որ Ադրբեջանի հետ խաղաղությունը որեւէ կապ չունի Արցախի հետ, որ Արցախը անգամ Ադրբեջանի կազմում այլեւս որեւէ կարգավիճակ չի ունենալու, որ արցախահայությունը պետք է պատրաստ լինի ինքնուրույն տնօրինելու իր անկախությունը՝ կապելով այն օրինակ, Ռուսաստանի հետ, Իրանի հետ կամ հենց Ադրբեջանի հետ , եւ որ հետայսու Արցախի հարցը չի մտնում ՀՀ արտաքին քաղաքականության առաջնահերթությունների մեջ:

Գրիգոր Բալասանյանը նկատեց, որ բրյուսելյան գործընթացը , ըստ էության , սպասարկում է Բաքվի շահերը եւ միտված է Արցախից ռուսական խաղաղապահ ուժերի դուրսբերմանը: «Ցավոք սրտի, ռուսական կողմի գործունեությունից դժգոհող շրջանակները չեն նկատում կամ չնկատելու են տալիս դա: Բրյուսելի եւ Բաքվի օրակարգերը համընկնում են, նրանք պասերով քաղաքականություն են տանում Հայաստանի եւ հայ ժողովրդի շահերի հաշվին, բայց միֆ է, որ Բաքուն կարող է Եվրոպան այլընտրանքային գազով ապահովել»,-համոզված է միջազգայնագետը:

Աղբյուր` Փաստինֆո