Փաստ ինֆո

«Այն լուծումը, որ որոշվեց տալ 2021 թվականին, փողոցային պայքարի և ներքաղաքական լարված իրավիճակի պայմաններում, այն է՝ գնալ արտահերթ ընտրությունների, ընդամենը կոնֆլիկտի սառեցման դեր խաղաց։ Իրականում, խնդիրը, որը ծագել էր դեռևս հետպատերազմյան շրջանում ու, որը պահպանվում է ընդհուպ մինչև այսօր ու հանդես է գալիս, որպես մարդկանց փողոցներ դուրս բերած հիմնական պատճառ, այդպես էլ չի հանգուցալուծվել»,- «Փաստինֆո» -ի հետ զրուցում ասել է քաղաքագետ Արա Պողոսյանը՝ խոսելով երկրում առկա ներքաղաքական ճգնաժամի մասին։

Հասարակության ներսում առկա հետպատերազմյան բողոքը՝ փողոց դուրս գալու, կրկին կենսունակ է դարձել, ասում է քաղաքագետն ու հավելում, հենց այս հիմքով է պնդում, թե 2021 թվականի ներքաղաքական ճգնաժամը ընտրությունների ելքով լուծում չի ստացել.«Ե՛վ 2021-ին, և՛ 2022-ին պայքարներն իրարից տարբեր լինել չէին կարող, որովհետև, երկու դեպքում էլ, կոնֆլիկտի պատճառը նույնն է եղել։ Այսինքն, կոնֆլիկտը նույն էությունն ունի, սակայն, այսօր դրսևորումներն ու դերակատարներն են տարբեր։ Ընդ որում, ընտրությունների միջոցով սառեցված կոնֆլիկտը հիմա ավելի վտանգավոր է դարձել, որովհետև, եթե այն ժամանակ դրա լուծումը կարող էր որոշակի հանգուցալուծում ապահովեր, ապա այժմ այն, ավելի ու ավելի է խորացել։ Այդ երևույթի բոլոր բացասական հետևանքները մենք տեսնում ենք մեր հասարակության ներսում առկա գիտակցության տարատեսակ դեգրադացիաներով, օրինակ՝ հատկապես վերջին շրջանում խիստ հաճախադեպ դարձած երիտասարդների ինքնասպանության դեպքերի աճի ավելացմամբ»,- նկատում է քաղաքական վերլուծաբանը։

Հարցին՝ իշխանությունն արդյոք պատրա՞ստ է կրկին նույն լուծումն առաջ քաշել՝ ներքաղաքական այսօրվա ճգնաժամը ընտրությունների միջոցով սառեցնելու համար, քաղաքագետ Արա Պողոսյանը ոչ միայն չի բացառում, այլևս խիստ հավանական է համարում և հիմնավորում վերլուծությունը.«Թեև նախորդ ընտրությունների արդյունքում հասարակության ներսում, ինչ – որ իքս հատվածի մոտ, ողջամիտ կասկածներ մնացին, թե որքանո՞վ էին արդար այդ ընտրությունները, այնուամենայնիվ, գերազանց տիրապետելով մանիպուլյացիայի տեխնոլոգիաներին, օրվա իշխանությունները ճշգրիտ հաշվարկներ են կատարում, հենվելով, հատկապես, իրենց հիմնական սեգմենտի վրա, որոնց մենք արդեն ճանաչում ենք ու որի քանակը, մեր երկրում, ցավոք, շարունակում է մեծ թիվ կազմել։ Հետևաբար, հաշվի առնելով այս հանգամանքը, նոր ընտրությունների գնալու սցենարն իշխանության մոտ այս պահին էլ շարունակում է մնալ որպես ստեղծված իրավիճակից դուրս գալու լավագույն տարբերակը։ Ընտրությունները վերածելով նախկինի և ներկայի, լավի ու վատի, վատի ու ավելի վատի, իշխանությունը հնարավորություն ունի կրկին նոր ընտրություններ նախաձեռնել ու հասնել հաջողության»,- ասում է քաղաքագետը։

Հարցին՝ կգնա՞ նույն ճանապարհով նաև փողոց ելած ընդդիմությունը, հատկապես, եթե հաշվի առնենք, որ նախորդ ընտրություններին որոշ քաղաքական ուժեր, օրինակ ՀՀԿ-ն՝ ի դեմս առաջնորդ Սարգսյանի, ընտրության գաղափարին գնաց ակնհայտ և մեծ վերապահմամբ, քաղաքագետը նկատում է՝ իրավիճակն ու դեմքը փրկելու համար, չի բացառվում, որ ընդդիմությունը, ևս, համաձայնի գնալ նոր ընտրություններ անցկացնելու ուղիով. «Եթե ընդդիմությունը վերլուծի և հասկանա, որ, այլևս, ի վիճակի չէ փողոցային պայքարի միջոցով հասնել իշխանափոխության, ապա ընտրությունը՝ սեփական դեմքը փրկելու լավ ճանապարհ կարող է դառնալ։ Եթե նրանք հասկանում են, որ փողոցային պայքարն այլևս պրոգրես չունի, իսկ Ազգային Ժողով վերադառնալը յուրատիպ քաղաքական ինքնասպանություն է լինելու, ապա այդ ուժերի համար, որպես այլընտրանք, մնում է ինքնակամ հրաժարվել քաղաքականությունից ու լքել դաշտն, առհասարակ։ Կգնա՞ ընդդիմությունը նման քայլի, վստահ եմ՝ ոչ »։

Շուտով լրանում է մեկ տարին ու հնարավոր է նաեւ խորհրդարանում սկսել իմպիչմենտի գործընթաց։ Իրատեսակա՞ն է արդյոք համարում քաղաքագետը իմպիչմենտի պրակտիկան այս պարագայում, և որքանո՞վ է հավանական, որ ընդդիմությանը կհաջողվի այդպես հանգուցալուծում տալ ամիսներ շարունակ ձգվող փողոցային պայքարին, Արա Պողոսյանը պատասխանում է՝ իմպիչմենտն ինստիտուտը, տվյալ իրավիճակում, քիչ հավանական է համարում. «Հաշվի առնելով ներքաղաքական լարված իրավիճակով պայմանավորված, իշխանության ներսում առկա որոշակի պառակտումներն ու ոչ հակասական տրամադրությունները, իհարկե, ընդդիմությանը կհաջողվի խորհրդարանական իշխող խմբակցությունից որոշ գործիչների ներգրավել իմպիչմենտի գործընթացի մեջ։ Սա բոլորովին չի բացառվում, նույնիսկ այն պարագայում, եթե հաշվի առնենք, որ իշխանական վերին օղակներում յուրաքանչյուր գործիչ վերաբերյալ լուրջ կոմպրոմատներ կան, որոնք օգտագործելով, իշխանությանը հաջողվում է իր կողքին պահել նրանց, այնուամենայնիվ, իմպիչմենտ հայտարարելով, իշխանափոխության հեռանակարն այս պահին քիչ հավանական է մնում»,- ասում է քաղաքագետը։

Վերջապես, ի՞նչ պետք է անի կամ ի՞նչ ուղի պետք է որդեգրի փողոցային պայքարի ելած ընդդիմությունը, որպեսզի կարողանա կրիտիկական զանգված ապահովելով, ի վերջո, ցանկալի արդյունքների հասնել, Արա Պողոսյանը նկատում է՝ որպես քաղաքագետ վստահեցնում է՝ աշխարհում չի եղել մի պայքար, որ առանց սոցիալական բաղադրիչ ներառելու, փողոցային պայքարի ելնի ու հաջողություն գրանցի. «Կրիտիկական մասսա ապահովելու համար, այսօրվա ընդդիմությանն, ակնհայտ կերպով, պակասում է պայքարի սոցիալական բաղադրիչը։ Եթե ընդդիմությունը հայտարարում է, որ սա, բացառապես, գաղափարի պայքար է, ինչն, իրականում, մեծ իմաստով, այդպես էլ կա, հատկապես, եթե հաշվի առնենք այն իրավիճակը, որ ստեղծվել է երկրի ներսում՝ մասնավորապես վերջին 44 օրյա պատերազմից հետո, իհարկե, ավելի քան հստակ է, որ գործ ունենք գաղափարական պայքարի ելած ընդդիմության և նրան միացած զանգվածի հետ, սակայն առանց սոցիալական բաղադրիչի, նորից եմ կրկնում, ցանկալի արդյունք ոչ միայն հայաստանյան ընդդիմությունը, այլ նաև որևէ տեղ և որևէ պայքար չի կարող հաջողություն գրանցել՝ հեռացնելու ոչ ցանկալի իշխանությանը»,- ամփոփելով զրույցն, ասում է քաղաքագետը։

Աղբյուր` Փաստինֆո