Փաստ ինֆո

Եվրոպական կուսակցության վարչության նախագահ Տիգրան Խզմալյանի կարծիքով՝  Եվրոպական խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելի խոսքը սխալ է թարգմանվել ու արհեստական խնդիրներ ստեղծել։

Նկատենք՝ խոսքը գնում է մայիսի 22-ին Բրյուսելում տեղի ունեցած եռակողմ հանդիպմանը հաջորդած հայտարարությանը, որի ընթացքում Միշելը բառ անգամ չէր ասել Արցախի կարգավիճակի մասին, փոխարենը պարզ հասկացրել, որ Ղարաբաղի ինքնորոշման մասին խոսք անգամ չի կարող լինել։ «Շեշտել եմ երկու ղեկավարներին, որ  անհրաժեշտ է ապահովել Ղարաբաղի էթնիկ հայ բնակչության իրավունքներն ու անվտանգությունը»,- ԵՄ պաշտոնյայի խոսքերը թարգմանաբար ներկայացրել է Հայաստանի պետական լրատվական գործակալությունը՝ Արմենպրեսը։ 

«Փաստինֆո»-ն զրուցել է  Հայաստանի Եվրոպական կուսակցության վարչության նախագահ Տիգրան Խզմալյանի հետ, որը հանդիպել էր Փաշինյանի հետ՝ նախքան վերջինիս Բրյուսել մեկնելը՝ պարզելու նրա մոտեցումները ԵՄ պաշտոնյայի հայտարարության վերաբերյալ, թե որքանով է ընդունելի Արցախը Ադրբեջանին հանձնելը։  Տ. Խզմալյանը փաստացի ձեռնպահ մնաց ազգային հարցի վերաբերյալ կարծիք հայտնելուց՝  նշելով, թե եղել է սխալ թարգմանություն։

Մասնավորապես նա պնդել է, թե  Շառլ Միշելի կողմից այսօր արված հայտարարությանը ծանոթացել է ֆրանսերենով։  «Երբ  Եվրոպական խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելը հանդես է եկել հայտարարությամբ,  մայիսի 22-ին Բրյուսելում Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի և Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հետ կայացած եռակողմ հանդիպման արդյունքների ամփոփմամբ, նա չի օգտագործել էթնիկ եզրույթը։ Նրա ֆրանսերեն ելույթն, ուղղակի, սխալ են թարգմանել։ Երբ Շառլ Միշել ֆրանսերեն ասված խոսքը թարգմանում են էթնիկ, սա, հենց իրենից ներկայացնում է ազգի ինքնորոշման իրավունքը։ «Nation» տերմինը ֆրանսերենից թարգմանաբար նշանակում է պետություն, իսկ էթնիկ, նշանակում է ազգ։ Հետևաբար, նա ասել է ազգ, պարզապես ֆրանսերենից սա կարելի է թարգման և՛ էթնիկ, և՛ ազգային։ Ահա այստեղ՝ մեզ մոտ, թյուրիմացաբար, թարգմանել են էթնիկ և արհեստական խնդիրներ ստեղծել»,- ասել է Տիգրան Խզմալյանը։

Ինչպես արդեն նշեցինք՝ շուրջ 5 ժամ տեւած եռակողմ հանդիպումից հետո Շառլ Միշելը հայտարարել է, թե  «Քննարկումն անկեղծ և արդյունավետ էր։ Մենք դիտարկեցինք հարցերի ամբողջ փաթեթը: Մենք հասանք հետևյալ արդյունքների՝ առաջիկա օրերին միջպետական սահմանին տեղի կունենա սահմանային հանձնաժողովների առաջին համատեղ նիստը։ Այն կանդրադառնա բոլոր հարցերին, որոնք վերաբերում են սահմանի սահմանազատմանը և կայուն իրավիճակ ապահովելուն: Ղեկավարները պայմանավորվեցին առաջ տանել Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև ապագա խաղաղության պայմանագրի շուրջ քննարկումները, որով կարգավորվելու են միջպետական հարաբերությունները։ Առաջիկա շաբաթների ընթացքում ԱԳ նախարարների գլխավորած թիմերը առաջ կտանեն այս գործընթացը։ Սրան ի լրումն շեշտել եմ երկու ղեկավարներին, որ անհրաժեշտ է ապահովել Ղարաբաղի էթնիկ հայ բնակչության (the ethnic Armenian population in Karabakh)իրավունքներին և անվտանգությանը»։ 

Եվրոպական խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելի կողմից արված  վերոհիշյալ պաշտոնական հայտարարության սկզբնաղբյուրը հանդիսանում է նույն կառույցի պաշտոնական կայք էջը, որտեղ վերջինսի հայտարարությունը հրապարակված  է անգլերենով։ Փաստ է, սակայն,  որ  պատասխանելով «Փաստինֆո» -ի  հարցերին, Խզմալյանը, խիստ ինքնավստահ տոնայնությամբ, մեջբերում էր Շառլ Միշելի ֆրանսերեն ինչ-որ տեքստ և բերում կոնկրետ  բառային օրինակներ՝ ֆրանսերենից սեփական նախաձեռնությամբ թարգմանելով դրանք հայերեն։

Ի դեպ, Տիգրան Խզմալյանի հետ զրույցից անմիջապես հետո, հոդվածագիրը մեկ անգամ ևս, ամենայն խորազննությամբ, թերթեց Եվրոպական խորհրդի պաշտոնական կայք էջը, որտեղ զետեղված է վերոհիշյալ հայտարարությունը, համոզվելու համար, որ այն, իրապես, անգլերեն լեզվով է, իսկ ամենազարմանալին, թերևս, այն բացահայտումն  էր, որ  տեքստի խնդրահարույց հատվածում, որտեղ հայտարարության հեղինակը խոսում է «Ղարաբաղի էթնիկ հայ բնակչության իրավունքների ապահովման» մասին, առհասարակ չի օգտագործել ֆրանսերեն «nation»/«ազգ»  եզրույթը, որի մասին այդքան վստահաբար բարձրաձայնում էր Տիգրան Խզմալյանը և տերմինաբանական թարգմանություններ և պարզաբանումներ կատարում հարցազրույցի ընթացքում։ Փոխարենը, Եվրոպական խորհրդի նախագահը գրում է.«The leaders agreed to advance discussions on the future peace treaty governing inter-state relations between Armenia and Azerbaijan. Teams led by the Foreign Ministers will take forward this process in the coming weeks. In addition to this track, I also stressed to both leaders that it was necessary that the rights and security of the ethnic Armenian population in Karabakh be addressed/ Ղեկավարները պայմանավորվեցին առաջ տանել Հայաստանի և Ադրբեջանի միջեւ ապագա խաղաղության պայմանագրի շուրջ քննարկումները, որով կարգավորվելու են միջպետական հարաբերությունները։ Առաջիկա շաբաթների ընթացքում ԱԳ նախարարների գլխավորած թիմերը առաջ կտանեն այս գործընթացը։ Սրան ի լրումն շեշտել եմ երկու ղեկավարներին, որ անհրաժեշտ է ապահովել Ղարաբաղի էթնիկ հայ բնակչության իրավունքներին և անվտանգությանը»։

Հետգրություն. Արդարության դեմ չմեղանչելու համար տեղեկացնենք նաև, որ սույն զրույցի ընթացքում, պարոն Խզմալյանն անդրադարձել է նաև հայ -ադրբեջանական խնդրով պայմանավորված արտաքին օրակարգին առնչվող, ինչպես նաև՝  ներքաղաքական այլ հարցերի ևս, ու թեեւ վերջինսի տիրապետության տակ գտնվող տեղեկատվության վստահելիությունը, այդուամենայնիվ դրանց կանդրադառնանք հաջորդիվ։  

Աղբյուր` Փաստինֆո