Փաստ ինֆո

Գործող իշխանությունները հովանավորում են Արցախյան երրորդ՝ 44-օրյա պատերազմում 18 զինծառայողի մահվան գործով ամբաստանյալին՝ փոխգնդապետ՝ Անդրանիկ Վերանյանին, որի սխալ հրամանի հետևանքով է թշնամական ԱԹՍ-ը հարվածել զինծառայողներին տեղափոխող «Ուրալ»-ին՝ հանգեցնելով 18 զինծառայողի մահվան։ «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում նման մտահոգություն է հայտնել զոհված զինծառայողների իրավահաջորդների ներկայացուցիչ, փաստաբան Արսեն Մկրտչյանը։

Նշենք, որ Երևանի ընդհանուր իրավասության դատարանում՝ դատավոր Դավիթ Հարությունյանի նախագահությամբ, նախօրեին կայացել է Անդրանիկ Վերանյանի վերաբերյալ քրեական գործով դատական նիստը։ Գործը գտնվում է ապացույցների հետազոտման, մասնավորապես՝ վկաների հարցաքննության փուլում։ Դատարանում հարցաքննվել է մեկ վկա՝ ոստիկանության ծառայող, որը, ըստ Արսեն Մկրտչյանի՝ ճշմարտացի ցուցմունքներ է տալիս։ Ժամանակի սղության, գործի՝ բազմահատոր լինելու և այլ հանգամանքներով պայմանավորված դատարանում հարցաքննվել է միայն մեկը, առաջիկա նիստերին պետք է լսի դեռևս 4-5 վկայի։

«Գուցե սուբյեկտիվ եմ, որովհետև մեղադրանքի կողմում եմ հանդես գալիս, բայց ինձ մոտ տպավորություն է, որ մեղադրանքը հիմնավոր է և որքան գնում է. այդքան՝ ավելի շատ ենք համոզվում դրանում։ Մասնավորապես, վկաները տալիս են այն ցուցմունքները, որոնք տվել նախաքննության ընթացքում»,- նշեց Մկրտչյանը։

Տուժողի իրավահաջորդի ներկայացուցիչը այս գործում, ինչպես և նմանատիպ շատ գործերում՝ տեսնում է գործադիր իշխանության որոշակի ազդեցություն։ Մասնավորապես, Վերանյանի՝ խափանման միջոցը փոխելուց հետո դատախազությունը, փատաբանի գնահատմամբ, անհասկանալի պատճառներով վճռաբեկ բողոք չի տարել։

«Դա հասկանալի է, իշխող կլանի որոշակի ազդեցությունն է՝ այդ հոդվածներով մեղադրվող բարձրաստիճան սպայական կազմին հովանավորչություն դրսևորել, որպեսզի հետագայում հեշտ լինի պահել իշխանությունը»,- ասաց Մկրտչյանը՝ հավելելով, որ քրեական հետապնդման ներքո գտնվելու ընթացքում Վերանյանը ստացել է պարգևներ, ունեցել պաշտոնի բարձրացում. «Փոխարենը օբյեկտիվ մոտեցում դրսևորվեր, որոշակի քայլեր է արվում և՛ պաշտպանության նախարարության ղեկավարության կողմից, թե՛ Վերանյանի՝ խափանման միջոցի փոփոխման դեմ անհասկանալիորեն դատախազի կողմից բողոք չտանելը, ինչը բերում է նրան, որ, այնուամենայնիվ, որոշակի ազդեցություն գործի ելքի վրա փաստացի կա»։ Այլ խոսքով՝ քրեական գործով պայմանավորված՝ Վերանյանի լիազորությունները նույնիսկ չեն կասեցվել, ավելին, ունեցել է պաշտոնի բարձրացում, հովանավորչություն՝ իր ղեկավարության և անհասկանալիորեն լոյալ մոտեցում գլխավոր դատախազության

կողմից, մինչդեռ, փաստաբանի դիտարկմամբ, ցանկացած խուլիգանության գործով գլխավոր դատախազի ստորագրությամբ վճռաբեկ բողոքներ են տարվում։

«Համընդհանուր մոտեցումն այն անձանց, որոնք այս կամ այն կերպ մեղադրվում են շարքային անձնակազմին մահ պատճառելու կամ շատ մեղմ ասած անփութության մեջ, իշխող կլանի հովանավորչությունից են օգտվում»,- ասաց փաստաբանը։

Միևնույն ժամանակ, փաստաբանը նշեց, գործով կոնկրետ դատավորի անձը բյուրեղյա է, այսինքն, որևէ մեկը չի կարող ասել, որ կոնկրետ այդ դատավորի վրա հնարավոր է ճնշումներ կամ այդ ճնշումների արդյունքում նա կարող է որոշում կայացնել։

«Այստեղ, ինչպես ասում են, բախտներս բերել է։ Ակնկալում ենք, որ օբյեկտիվ դատական ակտ կլինի, բայց այն, որ բացահայտ ուղղորդվող կողմնակալություն կա գործով՝ փաստ է»,- նշեց Արսեն Մկրտչյանը։

Փաստաբանի խոսքով՝ իշխանությունները, որը մեծ հաշվով խտացված «Անդրանիկ Վերանյան» է, այսինքն՝ Վերանյանի մեղադրանքի՝ առավել ծանր, խտացված մեղադրանքի տերը, կրողը, իրեն բնորոշ տեսակին՝ իր «զորքին», որ վաղը «պարտականություն են ունենալու այս իշխանության համար դոշ տալու, պահելու», վերցրել են իր հովանու ներքո։

Հիշեցնենք, որ զինծառայողները մինչեւ պատերազմի սկսելը ծառայում էին Մեղրիի ու Ագարակի զորամասերում։ Պատերազմի սկսելուն պես տղաներին Արցախ են տարել։ Հոկտեմբերի 9-ին վերադաս հրամանատարությունից ստացվել է հրաման՝ զորամասի անձնակազմը Հորադիզի շրջանի Տիլի գյուղ տեղափոխել։

Ըստ մեղադրանքի՝ ճանապարհին՝ Իշխանաձորում, Անդրանիկ Վերանյանը նկատել է, որ վաշտի անձնակազմը տեղափոխող «Ուրալը» կանգնած է, իսկ անձնակազմը՝ ցրված դրա շրջակայքում, իր մոտ է հրավիրել հրամանատարին, հրամանատարը հայտնել է, որ անօդաչու թռչող սարքի ձայն են լսել եւ ինքն էլ հրաման է տվել՝ ցրվել տարածքում ու պառկել գետնին։ Քրեական գործի նյութերով՝ Անդրանիկ Վերանյանն անձամբ լսելով օդում գտնվող ԱԹՍ-ի ձայնը, հրամայել է անձնակազմին նստեցնել ավտոմեքենան եւ շարունակել երթը՝ նշելով, որ ԱԹՍ-ն ոչ թե նրանց, այլ հակաօդային պաշտպանության զորքերի խնդիրն է։ 19 զինծառայողներ նստել են ավտոմեքենան ու շարժվել, 5 րոպե անց ԱԹՍ-ն հարվածել է «Ուրալին», 18 զինծառայող զոհվել են, մեկը՝ մարմնական վնասված ստացել։

Զոհված զինծառայողների հարազատները պնդում են, որ զինվորների մահվան պատճառը Վերանյանի սխալ հրամանն է եղել։

Նրան մեղադրանք է առաջադրվել ՀՀ ՔՕ 375-րդ հոդվածի 4-րդ մասով՝ ռազմական դրության պայմաններում կամ պատերազմի ժամանակ սեփական շահագրգռվածությունից ելնելով պաշտոնեական դիրքը չարաշահելու հատկանիշներով։ Նախաքննության ընթացքում Վերանյանի նկատմամբ որպես խափանման միջոց է կիրառվել կալանավորումը, ինչը հետագայում փոխվել է։ Այժմ Վերանյանի նկատմամբ որպես խափանման միջոց է կիրառված ստորագրությունը՝ չհեռանալու մասին։

Հեղինակ՝ Իզաբել Սահակյան

Աղբյուր` Փաստինֆո