Փաստ ինֆո

Պետք է լինել իրատես և հասկանալ, որ Մինսկի խումբն արդեն վաղուց, ըստ էության, չի գործում։ Իհարկե, դեռևս ոչ ոք Մինսկի համանախագահների ինստիտուտը չի վերացրել, այսինքն, փաստաթղթերով խումբը կա, գոյություն ունի, սակայն դե ֆակտո՝ 44- օրյա պատերազմից սկսած և դրանից հետո, այն չի արդարացնում իր վրա դրված գործառույթները։ Հետևաբար, ՌԴ Արտաքին գործերի նախարար Լավրովի հայտարարութունն, ըստ միջազգայնագետ Գրիգոր Բալասանյանի, մեծ իմաստով նորություն չէ։

«Ստեղծված իրավիճակում, Լավրովի հաղորդած մեսիջը հետևյալն էր՝ տարածաշրջանում որպես ռեալ հարց լուծող պետություն, մնացել է միայն Ռուսաստանի Դաշնությունը։ Անդրկովկասում ՌԴ-ն երբեք չի ստորադասելու իր դաշնակիցների շահերը, հետևաբար, Ռուսաստանի Դաշնությանը մնում է ճիշտ դասավորվել այդ շահերի արանքում և կարողանալ այնպես անել, որպեսզի Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև ընտրություն կատարելիս, Ռուսաստանն այն անի հօգուտ Հայաստանի,- «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասում է Գրիգոր Բալասանյանը։

Հարցին ՝ արդյո՞ք ստեղծված իրավիճակում, Ռուսաստանի Դաշնությանը, փաստացի, դուրս մղելով ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ֆորմատից, Արցախի հարցի լուծումը չի թողնվում Արևմուտքին` միջազգայնագետը պատասխանում է՝ իրավիճակը ճիշտ հակառակն է.«Լավրովի հայտարարությունից ես ճիշտ հակառակ տպավորությունը ստացա։ Ոչ թե Ռուսատանն է գնում տարածաշրջանից, այլ ընդհակառակը՝ Ռուսաստանը, կարծես, փակում է տարածաշրջանն Արևմուտքի համար։ Լավրովի հայտարարությունից հետևություն ենք անում ՝ տարածաշրջանում հարցեր լուծողը միայն և բացառապես Ռուսատանի Դաշնությունն է։ Նա շատ պարզ կերպով Հայաստանին հասկացրեց՝ եթե ցանկանում ես, որ քո շահերը հաշվի առնվեն, պետք է հարաբերություններդ կառուցես ինձ հետ։ Մնացածն, իմ խորին համոզմամբ, ուտոպիա է։ Հետխորհրդային տարածքի որևէ պետություն, որը հույս կդնի Արևմուտքի վրա, իր անվտանգային խնդիրները կապելով Արևմուտքի հետ, դաժան ձևով կպատժվի՝ արժանանալով Վրաստանի և Ուկրաինայի ճակատագրին»։

Արդյո՞ք Հայաստանին մոտ ապագայում նման ճակատագիր չի՞ սպասվում` հաշվի առնելով օրվա իշխանությունների ընդգծված արևմտամետ դիրքորոշումը։ Բալասանյանը նկատում է՝ իշխանությունները Հայաստանում, իհարկե, արևմտամետ են, բայց, հատկապես, բրյուսելյան այցից հետո ինքն անձամբ տպավորություն ունի, թե Հայաստանի դերն, արդեն իսկ, կանխորոշված է, որը հստակորեն Արևմուտքում չէ. «Բրյուսելյան այցից և՛ առաջ, և՛ հետո Փաշինյան – Պուտին հեռախոսազրույց է տեղի ունեցել։ Սա խոսում է այն մասին, որ թե՛ հանդիպումից առաջ, թե՛ հետո Ռուսաստանի Դաշնությունը շարունակում է վերահսկողություն պահպանել իրավիճակի վրա։ Ռուսաստանի Դաշնության ղեկավարը հանդիպումից հետո մանրամասնորեն ծանոթացել է այդ հանդիպման բոլոր կետերին։ Այդ մասին է վկայում վերջին հեռախոսազրույցը։ Հետևաբար, այն քաղաքականությունը, որն այսօր վարում է ՀՀ ղեկավարությունը, առաջին հայացքից կարող է արևմտամետ թվալ, սակայն, Ռուսաստանի Դաշնությունը շարունակում է իր ուշադրությունը պահել ոչ միայն ՀՀ-ի շուրջ զարգացումների, այլ նաև՝ ՀՀ իշխանությունների վրա։ Այսինքն, ՀՀ արտաքին քաղաքականության վեկտորը, կարծում եմ, փոփոխություն չի կրի»։

Հարցին՝ ի՞նչ հեռանկարով է Արևմուտքը փորձում Ռուսաստանի Դաշնությանը դուրս մղել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ֆորմատից, եթե, արդեն իսկ հայտարարվել է, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանազատման գործընթացը տեղի է ունենալու Ռուսաստանի Դաշնության Զինված ուժերի Գլխավոր Շտաբում պահվող քարտեզների հիման վրա, միջազգայնագետը պատասխանում է՝ սա մեկ անգամ ևս վկայում է այն մասին, որ ՌԴ-ն ոչ թե դուրս կմղվի, այլ, օբեկտիվորեն, ավելի կամրապնդի իր դիրքերը Հարավային Կովկասում.«Սրանով իսկ, ամեն ինչ ասված է։ Ստեղծված իրավիճակում, Արևմուտքն անում է ամեն ինչ՝ սեփական դեմքը Հարավային Կովկասում ամեն կերպ պահպանելու համար։ Հարցի լուծման գլխավոր բանալին Ռուսաստանի Դաշնության ձեռքում է, այն պահվում է ՌԴ ԶՈւ Գլխավոր շտաբի չհրկիզվող պահարաններից մեկում։ Ի՞նչ է մնում անել այսքանից հետո ՀՀ իշխանություններին՝ հնարավորինս բարիդրացիական հարաբերություններ պահպանել Ռուսաստանի Դաշնության հետ, որպեսզի հարցը լուծվի Հայաստանի պետական շահը հաշվի առնելով։ Չէ՞ որ Ռուսատանի Դաշնության Զինված Ուժերի Գլխավոր շտաբում Խորհրդային տարիների Հայաստանի վերաբերյալ մի քանի քարտեզներ են պահվում։ Խնդիրը հետևյալն է՝ դաշնակցային բարիդրացիական հարաբերություններ պահպանելով, ստիպել ՌԴ-ին` սահմանազատման պրոցեսներում օգտագործել մեզ համար շահեկան քարտեզներ։ Ըստ էության, Ադրբեջանն այլևս չի կարող ընդդիմանալ այս որոշմանը, որովհետև այն եռակողմ համաձայնությամբ է կնքված՝ սահմազատումն իրականացվելու է ՌԴ ԶՈւ ԳՇ-ում պահվող քարտեզներով»։

Մոսկվայում Արարատ Միրզոյանի հետ բանակցություններից հետո Լավրովը բավական բազմանշանակ հայտարարությամբ հանդես եկավ Փառուխի դեպքերի վերաբելյալ` նշելով, որ դեռեւս բոլոր հանգամանքներն իրենց համար պարզ չեն: Ավելին` շեշտել, թե չեն կարծում, որ խաղաղապահներին պատասխանատվության ենթարկելու կամ ծառայողական քննություն նշանակելու մասին Երեւանից հնչեղ հայտարարություններն արտահայտում են հայ ժողովդրի իրական վերաբերմունքը` խաղաղապահների դերի նկատմամբ: «Ըստ էության, իր այդ հայտարարությամբ, Լավրովը հայկական կողմին հասկացրեց հետևյալը՝ նախ պետք է պարզել, թե ի՞նչ է իրականում տեղի ունեցել Քարագլխում կամ Փառուխում, ո՞ւմ մեղքով է հայկական զորամիավորումը դուրս բերվել այդ հատվածներից, այդ ինչպե՞ս է պատահել, որ ադրբեջանցիները ոտքով զբոսնելով եկել նստել են այդ դիրքերում և ստեղծված իրավիճակում, առհասարակ, ի՞նչ մեղքի բաժին ունի խաղաղապահ առաքելություն իրականացող զորամիավորումը։ Լավրովը հայկական կողմին հասկացրել է՝ կատարեք ձեր պարտավորությունները պատճաշ կերպով, պահպանեք ձեր ժողովրդի անվտանգությանն առնչվող հարցերը, հետո միայն՝ պատասխանատվությունը փորձեք բարդել խաղաղապահ զորամիավորման վրա։ Լավրովի այդ հայտարարությունը թաքնված մեսիջ էր ստեղծված իրավիճակի պատասխանատուներին առ այն, որ չի կարելի նման վերաբերմունք ցուցաբերել սեփական ժողովրդի, հետո նաև՝ տեղում ծառայություն իրականացնող խաղաղպահների նկատմամբ։ Հետևաբար, չի թույլատրվում մանր և էժանագին պրովոկացիաներով խաղաղալ խաղաղապահների բարի համբավի հետ»։

Աղբյուր` Փաստինֆո