Փաստ ինֆո

Ինչ որոշում էլ կայացնի Վճռաբեկ դատարանը, հետագայում՝ ՍԴ-ն, օրենքը, դրա մեկնաբանությունը, օրենքի բացը, լրացված օրենքը չի կարող տարածվել Յուրի Խաչատուրովի, Սեյրան Օհանյանի, Արմեն Գևորգյանի և Ռոբերտ Քոչարյանի վրա։ Վատթարացնող նորմը հետադարձ ուժ ունենալ չի կարող։ Այս մասին «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց ՀՀ ԶՈՒ ԳՇ նախկին պետ Յուրի Խաչատուրովի փաստաբան Միհրան Պողոսյանը։

Ինչպես արդեն տեղեկացրել ենք՝ շուրջ մեկ տարի առաջ՝ 2021թ. մարտի 26-ին ՍԴ-ն ՀՀ քրեական օրենսգրքի 300.1-րդ հոդվածը ճանաչել է Սահմանադրության 78-րդ և 79-րդ հոդվածներին հակասող և անվավեր՝ բավարարելով ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի և Երևանի ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր Դավիթ Գրիգորյանի դիմումները։ Ապրիլի 6-ին Երևանի ընդհանուր իրավասության դատարանը՝ դատավոր Աննա Դանիբեկյանի նախագահությամբ, արդարացման հիմքով դադարեցրել է Ռոբերտ Քոչարյանի, Յուրի Խաչատուրովի, Արմեն Գևորգյանի, Սեյրան Օհանյանի նկատմամբ քրեական հետապնդումն ՝ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 300.1-րդ հոդվածի հատկանիշներով։ Դատարանի որոշման դեմ դատախազության ներկայացրած վերաքննիչ բողոքը մերժվել է, ինչը վիճարկվել է Վճռաբեկ դատարանում։ Վճռաբեկ դատարանը վարույթ է ընդունել ՀՀ գլխավոր դատախազի բողոքը, որով դատախազը պահանջում է բեկանել ստորադաս ատյանի դատարանների որոշումները և գործն ուղարկել նոր քննության, ինչպես նաև՝ դատախազը միջնորդել է դիմել ՍԴ՝ Քրեական դատավարության օրենսգրքի համապատասխան հոդվածների սահմանադրականության հարցով։

Փաստաբան Միհրան Պողոսյանը «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում հիշեցրեց, որ ՍԴ հայտնի որոշման հրապարակումից հետո որևէ մեկը, այդ թվում՝ դատախազության ներկայացուցիչները չէին վիճարկում որոշման օրինականությունը, հիմնավորվածությունը և բոլորը, այդ թվում՝ դատախազությունն իր դիրքորոշումներում պնդում էին, որ նման օրենսդրական կարգավորումների պարագայում ՍԴ նման որոշման կայացումից հետո միակ օրինական գործողությունը քրեական գործով վարույթի կարճումը և մեղադրանքից հրաժարումն է։ Այդ պահից սկսած դատախազությունը վիճարկում էր այլ հնարավորությունների, այդ թվում՝ վերաորակման նախատեսված չլինելը օրենքում, ինչը, ըստ դատախազության՝ օրենսդրական բաց է։ Դատախազությունը, չվիճարկելով, որ իրենց պարտականությունն է քրեական հետապնդումից հրաժարվելը, պնդում էին, որ քրեական գործի վարույթը պետք է կասեցվի, քանի որ գտնում էին, որ միակ հնարավորության առկայությունը հակասահմանադրական է և, որ պետք է այլ հնարավորություններ ևս լինեն։ Առաջին ատյանի դատարանում ներկայացված միջնորդությամբ դատախազությունը պնդում էր այդ դիրքորոշումը, հետո՝ Վերաքննիչ դատարանում, իսկ այժմ՝ վճռաբեկ բողոքով են պահանջում նույնը։ Այլ խոսքով՝ դատախազությունը Վճռաբեկ դատարանից պահանջում է գործը բեկանել ոչ թե 300.1-րդ հոդվածով նոր քննության, այլ՝ այդ միջնորդությունը քննության առարկա դարձնելու համար։

Փաստաբան Միհրան Պողոսյանն ուշադրություն հրավիրեց այն հանգամանքի վրա, որ ինչ որոշում էլ կայացնի Վճռաբեկ դատարանը, հետագայում՝ ՍԴ-ն, միեւնույն է, չի կարող տարածվել Յուրի Խաչատուրովի, Սեյրան Օհանյանի, Արմեն Գևորգյանի և Ռոբերտ Քոչարյանի վրա,եթե անգամ արձանագրվի, որ կա օրենքի բաց։

«Ցանկացած լուծում, որը պետք է տրվի հետագայում, փաստացի ստացվում է, որ հետադարձ ուժի հիմքով է կիրառվելու Յուրի Խաչատուրովի, Արմեն Գևորգյանի, Ռոբերտ Քոչարյանի և Սեյրան Օհանյանի նկատմամբ, որովհետև ՍԴ որոշումը կայացնելու պահին, երբ առկա չի եղել այլ կարգավորում, հետագայում հետադարձով գնալ և ստեղծել այդ կարգավորումը, նոր ստեղծված կարգավորումը փորձել կիրառել նախկինում եղած գործի վրա, դա վատթարացնող օրենքի հետադարձ ուժի կիրառում է, որը չի կարող լինել։ Այսինքն՝ առարկայական առումով ես անիմաստ եմ համարում այս գործողությունների կատարումը»,- նշեց Պողոսյանը։

Հարցին ի պատասխան՝ գլխավոր դատախազը չի՞ գիտակցում, որ հետադարձ ուժով դա կիրառել, միևնույն է, չի կարող, որն է այս դեպքում շարժառիթը նման գործողությունների կատարման՝ փաստաբանը նշեց, որ չի կարող մեկնաբանել, թե ում մտքով ինչ է անցնում, ինչ են կռահում, բայց վատն էլ հենց դա է, որ մեր երկրում նպատակահարմարությունից ելնելով իրավական հարցեր են լուծվում, ինչը շատ վատ և վտանգավոր է, վերջին ժամանակներում դա հաճախ հանդիպող թեմա է։ Նրա խոսքով՝ բոլոր պաշտոնատար անձինք՝ դատավորները, քննիչները, դատախազները, պետք է միշտ կատարեն միայն այն գործողությունները, որոնց համար լիազորված են օրենքով, ոչ թե՝ նպատակահարմարությամբ։

«Կարող է գիտակցում են՝ կատարում են, չեն գիտակցում՝ կատարում են, ես դա ասել չեմ կարող, բայց, եթե դա իրականացվում է նպատակահարմարությունից ելնելով, որոշ տեղեր, որոշ հասարակության խմբերի ինչ-որ գործողություններ ցույց տալու մղումից ելնելով, դա իրավաբանություն դուրս չի գալիս, դա դատախազությանը վայել չէ։ Պետք է հասկանան, որ այդ մարտավարական, իրավական սխալը թույլ են տվել 2019թ ապրիլ ամսին, երբ քրեական գործի մեղադրական եզրակացությունը, այս հանգամանքներն ունենալով, այսինքն՝ ՍԴ դիմելու միջնորդություն կար, հաշվի չեն առել, իրավական առումով պարտություն են կրել»,- նշեց Միհրան Պողոսյանը՝ արձանագրելով, որ այդ պարտությունը պետք է ընդունել հմուտ իրավաբանի նման և հաջորդ գործերում առաջնորդվել միայն օրենքով։

Հակառակ դեպքում վաղը, ինչպես նշեց փաստաբանը, կարող են նաեւ վաղեմության, համաներման հիմքով կարճված քրեական գործերով ասել, թե սխալ է եղել համաներման կիրառումը, վաղեմության հիմքով գործի կարճումը, պետք է վերսկսել, նոր մեղադրանք առաջադրել։ «Այդ ամբողջը կբերի իրավական անորոշության և իրավական անվտանգային համակարգի հենասյուներից մեկի սասանմանը։ Մարդիկ, որոնք որոշումներ են կայացնում, պետք է պատկերացնեն, որ սա կոնկրետ տվյալ գործով չէ, այլ՝ իրավական համակարգը սասանելու կամ չսասանելու հարց է քննարկվում»,- ընդգծեց Միհրան Պողոսյանը։

Հեղինակ՝ Իզաբել Սահակյան

Աղբյուր` Փաստինֆո