Փաստ ինֆո

«Ադրբեջանական կողմը սկզբունքորեն հերթական սադրանքն է անում՝ փորձելով իր հրահրած գործողությունների պատասխանատվությունը գցել հայկական կողմի վրա, ինչի առնչությամբ Ադրբեջանի ՊՆ նախարարը հրահանգել է արագ և համարժեք պատասխան տալ»,- ասում է ռազմական փորձագետ Հայկ Նահապետյանը, «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում մեկնաբանելով Ադրբեջանի Պաշտպանության նախարարի՝ ժամեր առաջ կատարած հայտարարությունը։

Ինչպես արդեն հայտնել ենք՝ վերջին օրերին ադրբեջանցիները պարբերաբար սադրանքների են դիմում թե Հայաստանի, թե Արցախի շփման գծում, որի հետեւանքով այսօր Երասխում ունենք զոհ։ Մինչդեռ ադրբեջանցիները տարածելով ապատեղեկատվություն՝ նշում են, թե հայկական կողմն է խախտում հրադադարը ու minval.az-ի փոխանցմամբ՝ Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարությունում տեղի ունեցած խորհրդակցության ժամանակ հանձնարարականներ են տրվել հայկական կողմի «հնարավոր սադրանքներին» անհապաղ համարժեք պատասխան տալու վերաբերյալ։

Հայկ Նահապետյանը նկատում է՝ Ադրբեջանն Արցախը դիտում է որպես հայ- ադրբեջանական սահման, սրանից բխող բոլոր հետևանքներով. «Այս տրամաբանությամբ, Ադրբեջանը ցանկացած ուղղությամբ կարող է սադրանքներ հրահրել, ոչ միայն Արցախի հետ շփման գծի երկայնքով։ Դրա վառ օրինակն այսօր Երասխում տեղի ունեցածն է, որի հետևանքով, հայկական կողմն արդեն մեկ զոհ ունի։ Սա, ուղղակիորեն, պետք է գնահատել որպես Ադրբեջանի կողմից՝ Հայաստանի ինքնիշխանության նկատմամբ իրականացված ոտնձգություն։ Հասանովի այսօրվա հանձնարարականն էլ՝ համարժեք պատասխան տալ հայկական կողմի սադրանքներին, իր մեջ երկու հաղորդագրություն է պարունակում ՝ մեկը Հայաստանի ռազմաքաղաքական ղեկավարությանը, մյուսը՝ Ռուսաստանին»։

Ադրբեջանն, իբր փաստում է, թե հայկական կողմը սադրել է և, եթե արձագանք լինի, ապա ողջ պատասխանատվությունն, ըստ Հասանովի, ընկնում է հայկական կողմի վրա։ Ռազմական փորձագետն ընդգծում է՝ սա նշանակում է, քանի դեռ հայ-ադրբեջանական սահմանին չկան մոնիթորինգային խմբերը, կամ հրադադարի ռեժիմի խախտման ժամանակ խախտող կողմի բացահայտման մեխանիզմները, որը դեռևս 2016-ին քառօրյա պատերազմից հետո ձեռք բերված պայմանավորվածությամբ պետք է ներդրվեր, ապա այսօրինակ դեպքերը շարունակական են լինելու։ Հայկ Նահապետյանը հավելում է՝ քանի որ այս մասին հայտարարել է Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարը, ապա առաջիկա օրերին, հայկական կողմի սահմաններին սադրանքների հաճախականությունը կարող է ավելանալ. «Եթե հաշվի առնենք նաև այն հանգամանքը, որ Արցախի տարբեր բնակավայրերում, արդեն տևական ժամանակ, ադրբեջանական կողմը ագրեսիվ վարքագիծ է դրսևորում, ահաբեկելով գյուղացիներին, բարձրախոսներով ինչ – ինչ հրահանգներ տալով նրանց, ապա սա մտնում է ընդհանուր կոնտեքստի մեջ, այն է՝ Ադրբեջանը մեկ խնդիր է լուծում՝ դատարկել Արցախը հայերից, որով Արցախի հարցն, արդեն, վերջնականապես լուծված կարելի է համարել»։

Ռազմական փորձագետը հատուկ ուշադրություն հրավիրեց ԱՄՆ Պետքարտուղարի առաջին տեղակալ Վենդի Շերմանի՝ Թուրքիա կատարած այցի վրա։

«Շերմանը համարվում է ԱՄՆ դաշնակից պրոբլեմատիկ երկրների լավագույն մասնագետը և Պետքարտուղարությունում աշխատում է դեռևս Բիլ Քլինթոնի նախագահության տարիներից։ Կարող եմ ենթադրել՝ այս հանդիպման ընթացքում, որը տեղի է ունեցել իր, Էրդողանի և ԱԳՆ նախարար Չավուշօղլու միջև, էական ճնշումներ են բանեցվել վերջիններիս վրա, որպեսզի Թուրքիան և Ադրբեջանը Հարավային Կովկասում՝ մասնավորապես Հայաստանի ուղղությամբ, ռազմական սադրանքների ինտենսիվությունը մեծացնեն։ Ինչո՞ւ պետք է սա տեղի ունենա՝ հաշվի առնելով աշխարհաքաղաքական այն իրողությունները, ըստ որի՝ առջևում լուրջ տնտեսական ճգնաժամ է սպասվում, իսկ Թուրքիան տնտեսական բազմաթիվ թելերով կապված է Ռուսաստանի Դաշնության հետ, ապա ԱՄՆ -ն սա կարող է որպես լծակ օգտագործել Թուրքիայի վրա՝ հասկացնելով, որ եթե Թուրքիան շարունակի ՌԴ-ի նկատմամբ «և, և»-ի քաղաքականություն վարել, ապա լուրջ խնդիրներ կունենա։ Հետևաբար, եթե այս հանդիպման ընթացքում, Թուրքիայի նկատմամբ ԱՄՆ-ի կողմից նմանօրինակ ճնշումներ են բանեցվել, ապա չի բացառվում, որ Էրդողանը՝ Ալիևի հետ միասին որոշեն Հարավային Կովկասում՝ Հայաստանի և Արցախի սահմաններին խնդիրներ ստեղծեն Ռուսաստանի Դաշնության համար»- ասում է ռազմական փորձագետը։

Հարցին՝ այնուամենայնիվ, արդյո՞ք Հայաստանի և Արցախի սահմաններին սկսված ակտիվ ռազմական սադրանքը կվերաճի՞ լայնամասշտաբ պատերազմի՝ ներառելով Հարավային Կովկասը և երկրորդ ճակատ բացելով Ռուսաստանի Դաշնության համար՝ Հայկ Նահապետյանը պատասխանում է՝ եթե թուրք -ադրբեջանական տանդեմի հրահրման հետևանքով Երասխում և Արցախի սահմաններին լայնածավալ ռազմական գործողություններ կամ պատերազմ սկսի, ապա Ռուսաստանը ձեռքերը կերկարացնի՝ ընդհուպ մինչև Թուրքիա, ինչը կարող է ամենաանկանխատեսելի հետևանքներ ունենալ, ընդգրկելով ոչ միայն տարածաշրջանի երկրները»։

Աղբյուր` Փաստինֆո