Փաստ ինֆո

«Թուրքական հետախուզական ու հետախուզահարվածային ԱԹՍ-ները բավականին խորացել են Հայաստանի սահմաններից ներս։ Հատկապես դա խիստ նկատելի է դարձել այսօր, իսկ նման գործողություններ, որպես կանոն, արվում են ռազմական բնույթի հարձակումներից առաջ»,- «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասել է ռազմական փորձագետ Վան Համբարձումյանը:

Նկատենք, որ այսօր տեղեկություն տարածվեց առ այն, որ թուրքական
աթս-ները ռուս-ուկրաինական հակամարտության ֆոնին ակտիվություն են ցուցաբերում ՀՀ տարածքի մոտ։

«Երկու օր է թուրքական զինված ուժերին պատկանող հետախուզական անօդաչու թռչող սարքերն անարգելք մուտք են գործում Հայաստանի Հանրապետությա տարածք,- ասում է ռազմական փորձագետ Վան Համբարձումյանը և հավելում, - նրանց նպատակն է հետախուզել Ռուսաստանի Դաշնության հակաօդային պաշտպանության և ռազմաօդային ուժերի ակտիվությունը՝ Հայաստանի Հանրապետության տարածքում։ Չմոռանանք, որ Ռուսական 102-րդ ռազմաբազան գտնվում է Գյումրիում, որտեղ ՌԴ-ն բավական հզոր հակաօդային, հակահրթիռային պաշտպանության համակարգի ռադիոլոկացիոն կայանքներ ունի։ Միաժամանակ, թուրքական հետախուզական ԱԹՍ-ների թիրախում է նաև Հայաստանի Հանրապետության ԶՈւ-ի ռազմաօդային ուժերի ակտիվությունը։ Բացի սրանից, թուրքական կողմը Հայաստանի Հանրապետության ողջ տարածքում վիզուալ հետախուզում է իրականացնում, ճշտելով՝ Հայաստանի Զինված ուժերի դիրքերը, տեղակայումը, ճանապարհները և այլն»։

Խոսելով այսօրինակ ծավալների հասնող հետախուզական աշխատանքների հետևանքների մասին, ռազմական փորձագետը նկատում է՝ որպես կանոն, նման ծավալների հետախուզական աշխատանքները կատարվում են հարվածային հարձակումներից առաջ. «Անկասկած, այսպիսի հետախուզական տվյալները հավաքվում են ռազմական գործողություններ սկսելուց առաջ։ Անձամբ ես, այս պահին չունեմ այնպիսի ինֆորմացիա, որ թուրք – ադրբեջանական կողմը պատրաստվում է հարձակման ՀՀ սահմանների վրա։ Բայց, արդեն որքան ժամանակ է, բարձրաձայնում եմ՝ ինչքան ռուս – ուկրաինական հակամարտությունը թեժացավ, այնքան մեր արևելյան և արևմտյան սահմանակից թշնամիներն ակտիվանալու են»։

Լրագրողի հարցին ի պատասխան՝ արդյո՞ք թուրք – ադրբեջանական տանդեմը կհարվածի՞ ՀԱՊԿ անդամ երկիր Հայաստանին, ռազմական փորձագետը պատասխանում է՝ չմոռանանք, թե ո՞վ է այս պահին գլխավորում ՀԱԿՊ կառույցը. «Խոսքը՝ Ստանիսլավ Վասիլևիչ Զասի մասին է, մարդ, ով չի թաքցնում, որ մոտ - ընկերական հարաբերությունների մեջ է Իլհամ Ալիևի հետ և իր արձակուրդները, մեծ սիրով, անցկացնում է հատկապես Բաքվում։ Չմոռանանք նաև Ադրբեջանի կողմից հրահրված 2020 թվականի տավուշյան ռազմական ագրեսիան։ Այն ժամանակ ևս, ՀՀ-ն ՀԱՊԿ անդամ երկիր էր, բայց սա չխանգարեց, որպեսզի Ադրբեջանը փողային հրետանիով հրետակոծի Հայաստանի սահմանների մեջ մտնող Այգեպար գյուղը։ Ինչի՞ մասին է խոսքը, երբ մենք գործ ունենք Ադրբեջանի նման պետության հետ…»,- ասում է ռազմական փորձագետը։

Խոսելով մեր սահմաններին՝ հավանական ռազմական բախումների պարագայում Ռուսաստանի դերակատարման մասին, Վան Համբարձումյանը նկատում է՝ ՀՀ սահմաններին թշնամին, հատկապես, ռազմական ակտիվություն է սկսում այն ժամանակահատվածներում, երբ ռուսական կողմը ներքաշված է որևէ երկրի հետ ռազմական կանֆլիկտի մեջ.«Հիշենք 2014 թվականը, երբ Ադրբեջանի Զինված ուժերը խոցեցին Ղարաբաղի պաշտպանության բանակի մարտական գրոհային ուղղաթիռը, ինչի արդյունքում երեք հայ օդաչու զոհվեց։ Դա տեղի ունեցավ հենց այն ժամանակ, երբ ՌԴ-ն պատերազմական գործողությունների մեջ էր մտել Ուկրաինայի Դոմբաս քաղաքում և Ղրիմում։ Հաջորդ նմանօրինակ համընկնումը տեղի ունեցավ 2015 թվականին, երբ ռուսական կողմը ներգրավվեց Սիրիայի հակամարտության մեջ, Ադրբեջանն այստեղ, հանկարծ, սկսեց դիրքային ակտիվ և ագրեսիվ մարտեր վարել։ Երբ ՌԴ-ն խորացավ Վենեսուելլայի ճգնաժամի մեջ, օգտվելով առիթից, Ադրբեջանը սանձազերծեց ապրիլյան քառօրյա պատերազմը։ Հիմա, արդեն, Ռուսաստանի Դաշնության գլուխն այն աստիճան խառն է, որ ՌԴ նախագահն իրենց միջուկային զենքը բերում է բարձր մարտական պատրաստվածության աստիճանի։ Ի՞նչ է հուշում այս իրավիճակը…պարզ իրողություն՝ Հայաստանի սահմանները խիստ վտանգված են։ Մյուս կողմից, Ռուսաստանն այս իրավիճակում մաքսիմալ դաշնակիցներ ներգրավվելու խնդիր ունի։ Հետևաբար, եթե հանկարծ, այս օրերին ՀՀ սահմաններին ռազմական բախումներ սկսվեն, ՌԴ-ն թուրք ադրբեջանական տանդեմին չնեղացնելու համար, կտրուկ քայլերի չի գնալու։ Բացի սրանից, հաշվի առնելով ՀՀ օրվա իշխանության հակառուսական կոշտ քայլերը, Ռուսաստանը դեմ չի լինի, այսպես ասած, պատժել այս իշխանություններին, ինչի արդյունքում, անկասկած, տուժելու է միայն մեր երկրի անվտանգությունն ու բնակչությունը»։

Վան Համբարձումյանի դիտարկմամբ` ցավոք, հիմա ամենաբարենապաստ ժամանակ է՝ Հայաստանի սահմաններին թշնամու զինված ուժերի կողմից ռազմական ագրեսիա սկսելու համար։ Թիրախում ամբողջ երկիրն է՝ հյուսիսից մինչև հարավ։ Պարտադիր չէ, որ հարվածը գա հատկապես թուրքական ԶՈւ-ի կողմից։ Թեև այդ վտանգը խիստ արդիական է, այնուամենայնիվ, զերծ մնալու համար ռուսական կողմին գրգռելու գայթակղությունից, Թուրքիան կարող է իր պետության տարածքը տրամադրել Ադրբեջանական Զինված ուժերին, որի արդյունքում՝ Հայաստանի շուրջ չորս ճակատով ռազմական գործողություններ կսկսվեն, ինչ հետևանքների մասին խոսելն, արդեն այլ թեմա է։

Աղբյուր` Փաստինֆո