Փաստ ինֆո

Կան որոշակի խումբ դատավորներ, որ աշխատելու են միայն անկախության պայմաններում. կլինի անկախություն՝ կաշխատենք, չի լինի՝ ճանապարհը կզիջենք նորանշանակ դատավորների, իսկ թե իրենք կկարողանա՞ն աշխատել այդ պայմաններում՝ կդժվարանամ ասել։ Այս մասին «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց Վերաքննիչ քրեական դատարանի դատավոր Արշակ Վարդանյանը։

Ինչպես արդեն տեղեկացրել ենք՝ ԱԺ-ն երկրորդ ընթերցմամբ և ամբողջությամբ ընդունել է ԱԺ պատգամավորներ Վլադիմիր Վարդանյանի և Վահագն Հովակիմյանի հեղինակած՝ «Դատական օրենսգիրք» սահմանադրական օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու, ««ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքում» լրացումներ կատարելու մասին» օրենքների նախագծերի փաթեթը, որով ԲԴԽ-ի լիազորությունները, այսպես ասած, հստակեցվում են։ Ըստ փոփոխությունների՝ ԲԴԽ-ի՝ որպես դատարան, հանդես գալու դեպքում իրավազորության (քվորումի) ապահովված լինելը խորհրդի 6 անդամների ներկայության դեպքում, իսկ որոշումների ընդունման համար շեմը խորհրդի անդամների ընդհանուր թվի 2/3-ի փոխարեն իջեցվել է մինչև պարզ մեծամասնություն, ինչը նշանակում է, որ կարգապահական պատասխանատվության ենթարկելու համար Խորհրդում բավարար կլինի 5 ձայն «կողմ» քվեարկությունը, ներկայիս 6-ի, իսկ առանձին դեպքերում՝ 7-ի փոխարեն։ Ընդ որում, օրենքն ընդունվել է ՝ առանց դատավորների շրջանում հանրային քննարկման։

Վերաքննիչ քրեական դատարանի դատավոր Արշակ Վարդանյանը «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում, անդրադառնալով օրենսդրական փոփոխություններին, զարմանալի համարեց, որ «Դատական օրենսգիրք» սահմանադրական օրենքով նախատեսված կարևոր իրավահարաբերությունների վերաբերյալ այդ փոփոխությունը, դատավորների մոտ չի շրջանառվել, կարծիքները հաշվի չեն առնվել, թեև այդ վարույթների արդյունքներով դատավորների լիազորությունները կարող են նույնիսկ դադարեցվել, ավելին՝ քրեական հետապնդման, ազատությունից զրկելու համաձայնություն կարող է տրվել։

«Հիմա այս տրամաբանությամբ կարելի է բոլոր դատավորներին առհասարակ հանել ԲԴԽ կազմից, օրենսդրական նախաձեռնությամբ հանդես գալ, 10 անդամներն էլ գիտնականներ լինեն, որոշեն։ Չգիտեմ՝ ուր է գնալու այս ամենը, բայց պետք է հասկանալ, որ «դատարան» և «դատավորի անկախություն»՝ փոխադարձաբար միմյանց հետ կապված եզրույթներ և հասկացություններ են։ Եթե մենք ցանկություն ունենք ունենալու անկախ դատական իշխանություն, կարծում եմ, որ դատավորները պետք է ոչ միայն հավասար, մի բան էլ՝ ավել մասնակցություն ունենան ԲԴԽ աշխատանքներում, հատկապես, եթե խոսքը վերաբերում է կարգապահական, քրեական հետապնդման իրականացնելու, դատավորին ազատությունից զրկելու հետ կապված համաձայնություն տալու վարույթներին »,- նշեց Վարդանյանը՝ հավելելով, որ միջազգային հեղինակավոր կառույցների դիրքորոշումը կա այդ հարցի վերաբերյալ, որ նույնիսկ հավասար ձայների պայմաններում է հնարավոր դատավորների իրավունքների ոտնահարում, սահմանափակում և այլն, Դատավորների միությունն այստեղ ասելիք ունի։

Իսկ թե ինչու, ի վերջո, նախագիծը չշրջանառվեց դատավորների շրջանում, Վարդանյանն արձագանքեց՝ երևի ցանկալի չէր։

«Վերջին գործընթացները, պաշտոնատար անձանց հայտարարությունները՝ զտում, վեթթինգ... Երևի դժգոհություններ կան դատական իշխանությունից, բայց, կարծում եմ, յուրաքանչյուրս մեր տեղում ենք, ամենօրյա մեր աշխատանքով բարձրացնում ենք դատական իշխանության հեղինակությունը։ Համոզված եմ՝ ամեն մեկն իր քրտնաջան աշխատանքով իր գործառույթները պատշաճ իրականացնում է»,-նշեց Վարդանյանը՝ հավելելով, որ կան որոշակի խումբ դատավորներ, որ աշխատելու են միայն անկախության պայմաններում. «Կլինի անկախություն՝ կաշխատենք, չի լինի՝ ճանապարհը կզիջենք նորանշանակ դատավորների, իսկ թե իրենք կկարողանա՞ն աշխատել այդ պայմաններում՝ կդժվարանամ ասել»։

Անդրադառնալով Սյունիքի մարզի ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր Բորիս Բախշիյանի կալանավորմանը՝ Արշակ Վարդանյանը տեղեկացրեց, որ ինքը և Դատավորների միության նախագահ Ալեքսանդր Ազարյանն այցելել են ՔԿՀ, սակայն Բորիս Բախշիյանին տեսակցել չի հաջողվել, պատվաստման հետ կապված խնդիրներ կային, հանդիպել են ՔԿՀ պետին՝ ներկայացնելով իրենց մտահոգությունները։ Դատավորի համոզմամբ՝ դատական ակտ կայացնելու համար որևէ դատավորի նկատմամբ չի կարող առհասարակ որևէ կարգապահական վարույթ նախաձեռնել, քրեական հետապնդում հարուցելու մասին խոսելը միջազգային իրավունքի տեսանկյունից աբսուրդի դաշտից է։

«Փաստական հանգամանքների մեջ չխորանանք՝ հաշվի առնելով, որ նախաքննություն է իրականացվում։ Երևույթը շատ վատն է, դատավորի աշխատանքը կազմալուծող»,- նկատեց Վարդանյանը։

Դատավորների միության աջակցությունը պայմանավորված է նրանով, որ իրենց տեսանկյունով՝ այս պահին այդ հետապնդումն իրականացվել է կոնկրետ դատական ակտ կայացնելու համար, ընդ որում, 17 տարվա ընթացքում որևէ գործ այդ հոդվածի հատկանիշներով՝ հարուցված, նախաքննություն իրականացված չէ, այսինքն՝ չկա պրակտիկա, իսկ թե ինչու է կոնկրետ այս փուլում սկսվում՝ հատկապես այս փուլում և այդ դատավորի նկատմամբ՝ հարցեր են, որոնց պատասխանները դեռևս չկան։

Իսկ թե դա ինչպե՞ս կանդրադառնա դատական համակարգի, մյուս դատավորների վրա՝ Վարդանյանը նշեց, որ նման ռիսկեր առկա են, իր և իր ընկերների վրա որևէ ազդեցություն չի թողնելու, աշխատելու են նույն կերպ։

«Ընդհանուր առմամբ՝ նման ռիսկեր բովանդակում է։ Չի բացառվում, որ նման ներազդեցություն լինի, հետքեր թողնեն։ Եթե դատական ակտի համար մեղադրանք են առաջադրում, գործ են հարուցում, կալանավորում են, դա ենթադրում է, որ յուրաքանչյուր դատական ակտ կայացնելուց առաջ մի քանի անգամ դատավորը պետք է ավել մտածի՝ իրավապահների տեսադաշտում չհայտնվելու համար։ Եթե մինչ այդ մտածում էինք միայն դատական ակտի չբեկանման համատեքստում, հիմա կարծես թե ռիսկերը կրկնապատկվել, եռապատկվել են»,-եզրափակեց Վարդանյանը։

Հեղինակ՝ Իզաբել Սահակյան

Աղբյուր` Փաստինֆո