Փաստ ինֆո

«Դատական օրենսգիրք»-ը սահմանադրական օրենքում փոփոխությունների նախագիծը քննարկվել է ԲԴԽ անդամների հետ։ Այս մասին «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասել է ԲԴԽ անդամ Գրիգոր Բեքմեզյանը՝ նշելով, թե «Դատական օրենսգիրք»-ը հստակ սահմանում է, որ դատական իշխանության վերաբերյալ նախագծերի վերաբերյալ կարծիք հայտնում է ԲԴԽ-ն, իսկ դատավորների կամ փաստաբանների հետ քննարկելը հեղինակների խնդիրն է։ 

Ինչպես արդեն տեղեկացրել ենք՝ ԱԺ-ն երկրորդ ընթերցմամբ և ամբողջությամբ ընդունել է ԱԺ պատգամավորներ Վլադիմիր Վարդանյանի և Վահագն Հովակիմյանի հեղինակած՝ «Դատական օրենսգիրք» սահմանադրական օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու, ««ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքում» լրացումներ կատարելու մասին» օրենքների նախագծերի փաթեթը, որով ԲԴԽ-ի լիազորությունները, այսպես ասած, հստակեցվում են։ Ըստ փոփոխությունների՝ ԲԴԽ-ի՝ որպես դատարան, հանդես գալու դեպքում իրավազորության (քվորումի) ապահովված լինելը խորհրդի 6 անդամների ներկայության դեպքում, իսկ որոշումների ընդունման համար շեմը խորհրդի անդամների ընդհանուր թվի 2/3-ի փոխարեն իջեցվել է մինչև պարզ մեծամասնություն, ինչը նշանակում է, որ կարգապահական պատասխանատվության ենթարկելու համար Խորհրդում բավարար կլինի 5 ձայն «կողմ» քվեարկությունը, ներկայիս 6-ի, իսկ առանձին դեպքերում՝ 7-ի փոխարեն։ Պարզվում է, սակայն, օրենքում փոփոխություն է տեղի ունեցել՝ առանց դատավորների դիրքորոշումը լսելու, թեև այն ուղղակիորեն վերաբերում է դատավորներին։ Այլ խոսքով՝ փոփոխություն է կատարվել Սահմանադրական օրենքում՝ առանց հանրային քննարկման։

Գրիգոր Բեքմեզյանը նորմալ է համարում, որ նախագիծը դատավորների հետ չի քննարկվել։ «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում նա նշել է, որ նախագիծը քննարկվել է ԲԴԽ անդամների հետ, ինքը դեռևս 2020թ կողմ է եղել նման փոփոխություններին։ Մասնավորապես, երբ 2020թ «Դատական օրենսգրքում» փոփոխություններից առաջ իր և գործընկերոջ կողմից առաջարկ է եղել, որ քվեարկության ձայների բաշխման կարգը նույնականացվի այլ դատական ատյաններում գոյություն ունեցող կարգի հետ, որպեսզի քվորումի ապահովման խնդիր չլինի։ Բեքմեզյանը հիշեցրեց 2019թ, երբ բավականին մեծ խնդիր կար՝ քվորում ապահովելու։

«Հասկացանք, որ ամեն դեպքում ճիշտ է սահմանել, որ ԲԴԽ-ի կողմից քննվող գործերով քվորումը բավարար է, եթե մասնակցում են Խորհրդի անդամներից կեսից ավելին»,- նշեց Բեքմեզյանը՝ հայտնելով, որ այսօր դատավորների թեկնածուների բանավոր հարցազրույցին մասնակցում է մի թեկնածու, որը 2019թ մայիսին մասնակցել էր դատավորների թեկնածուների բանավոր հարցազրույցին, ստացել էր հինգ ձայն այն դեպքում, երբ հարցազրույցին մասնակցել է Խորհրդի 6 անդամ։

Դիտարկմանը, որ մտահոգություններ կան, որ այս փոփոխությունները կարող են դատավորների նկատմամբ ճնշումների տեսանկյունից կիրառելի լինել և, եթե նախկինում ընկալումն այնպիսին էր, որ դատավոր անդամները քիչ, թե շատ դիմադրում էին, ապա այժմ միայն գիտնական-անդամների ձայները բավարար են՝ որոշումներ կայացնելու համար, Բեքմեզյանը նշեց, որ մտահոգություններ կարող են հայտնել, բայց պետք է ռեալ նայել։

«Եթե նայեք ԲԴԽ վերջին երկու տարվա որոշումների քվեարկության արդյունքները, կտեսնեք, որ ես որպես կանոն երբեք չեմ մասնակցում կորպորատիվ քվեարկությունների։ Եթե նայեք ԲԴԽ վերջին քվեարկությունները, կտեսնեք, որ մեզ մոտ՝ որպես այդպիսին տարանջատումներ չի եղել։ Եթե չեմ սխալվում, ընդամենը երկու դեպք ենք ունեցել, երբ ԲԴԽ 5 գիտնական-անդամ մի բանի օգտին են քվեարկել, 5 դատավոր-անդամ՝ մի բանի »,- նշեց Բեքմեզյանը՝ հավելելով, որ դա արհեստական մտավախություն է, որովհետև ԲԴԽ-ն ունի 10 անդամ, եթե 10 անդամն էլ մասնակցեն նիստին և 10-ից 5 հոգի, օրինակ՝ գիտնական-անդամները որոշեն պատասխանատվության օգտին քվեարկել, դատավոր-անդամները՝ ոչ, որոշումը չի ընդունվի։

«Բացի այդ՝ ԲԴԽ բոլոր անդամները պրոֆեսիոնալներ են։ Ինչու են ասում, որ դատավորները չեն քվեարկի, գիտնական-անդամները՝ կքվեարկեն։ Կներեք, այսինքն, ուզում են ասել, որ դատավոր-անդամները սուբյեկտի՞վ են, այսինքն, ուզում են ասել, որ դատավորները տեսնում են, որ կա խախտում, չեն քվեարկում պատասխանատվության օգտին, որովհետև կորպորատիվ շահ են հետապնդում։ Նման կարծիք արտահայտելով՝ վիրավորում են ԲԴԽ դատավոր-անդամներին և գիտնական-անդամներին, որովհետև ուզում են ասել, որ գիտնական-անդամները պատվեր կատարողներ են, ընդհանրապես չեն նայում վարույթը հիմնավոր է, թե՝ ոչ, ուղղակի քվեարկում են պատասխանատվության օգտին»,-նշեց Բեքմեզյանը՝ հավելելով, որ Խորհրդի բոլոր անդամները պրոֆեսիոնալ են և ցանկացած որոշման համար պատասխանատվություն են կրում, չի կարծում, որ որևէ գիտնական-անդամ մի որոշման օգտին քվեարկի այն դեպքում, երբ ակնհայտ լինի, որ միջնորդությունն անհիմն է և դատավորը ենթակա չէ պատասխանատվության։

Հեղինակ՝ Իզաբել Սահակյան

Աղբյուր` Փաստինֆո