Փաստ ինֆո

Սահմանադրական օրենք է փոխվել՝ առանց շահագրգիռ կողմերի դիրքորոշումը հաշվի առնելու, ինչն անթույլատրելի է։ Այս մասին «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց Երևանի ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր Դավիթ Հարությունյանը՝ անդրադառնալով «Դատական օրենսգիրք» սահմանադրական օրենքում իրականացվող փոփոխություններին։

Ինչպես արդեն տեղեկացրել ենք՝ ԱԺ-ն երկրորդ ընթերցմամբ և ամբողջությամբ ընդունել է ԱԺ պատգամավորներ Վլադիմիր Վարդանյանի և Վահագն Հովակիմյանի հեղինակած՝ «Դատական օրենսգիրք» սահմանադրական օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու, ««ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքում» լրացումներ կատարելու մասին» օրենքների նախագծերի փաթեթը, որով ԲԴԽ-ի լիազորությունները, այսպես ասած, հստակեցվում են։ Ըստ փոփոխությունների՝ ԲԴԽ-ի՝ որպես դատարան, հանդես գալու դեպքում իրավազորության (քվորումի) ապահովված լինելը խորհրդի 6 անդամների ներկայության դեպքում, իսկ որոշումների ընդունման համար շեմը խորհրդի անդամների ընդհանուր թվի 2/3-ի փոխարեն իջեցվել է մինչև պարզ մեծամասնություն, ինչը նշանակում է, որ կարգապահական պատասխանատվության ենթարկելու համար Խորհրդում բավարար կլինի 5 ձայն «կողմ» քվեարկությունը, ներկայիս 6-ի, իսկ առանձին դեպքերում՝ 7-ի փոխարեն։

Պարզվում է, սակայն, օրենքում փոփոխություն է տեղի ունեցել՝ առանց դատավորների դիրքորոշումը լսելու, թեև այն ուղղակիորեն վերաբերում է դատավորներին։

Երևանի ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր Դավիթ Հարությունյանը «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում հայտնեց, որ նախագիծը դատավորներին չի տրամադրվել՝ ծանոթանալու համար։ «Մեկնաբանություն հնարավոր կլիներ տալ թերևս նախագծի մասին, բայց ստացվում է՝ օրենք է ընդունվել։ Ընդունվել է մի նախագիծ, որն ընդհանրապես դատավորների շրջանում չի հրապարակվել, ընդհանրապես չի տրամադրվել դատավորներին՝ ծանոթացման, կարծիքի համար։

Շահագրգիռ կողմը առաջնահերթ դատավորներն են, պետք է օրենքով դրվեր հանրային քննարկման, մեզ տրամադրվեր՝ դիրքորոշում հայտնելու համար, բայց ընդհանրապես չի տրամադրվել»,- նշեց դատավորը՝ հիշեցնելով, որ նախկինում, երբ սահմանված կարգի համաձայն դատավորներին տրամադրվել էր օրենքի նախագիծը, դատավորները դիրքորոշում են հայտնել, ինչն էլ, երևի թե, դուր չի եկել դեպարտամենտի այդ հարցերով զբաղվող տեխնիկական աշխատողին, իսկ լուրջ՝ օրենքի իրական հեղինակներին և այս անգամ որոշել են առանց դատավորների կարծիքը հարցնելու ներկայացնել. «Երևի միայն ԲԴԽ-ն է ծանոթացել կամ համատեղ նախագիծը գրել, ուղարկել են, իսկ մենք ընդհանրապես ծանոթ չենք եղել»։

Այլ խոսքով՝ Սահմանադրական օրենք է փոխվել՝ առանց շահագրրգիռ կողմի դիրքորոշումը լսելու, ինչն ըստ Հարությունյանի, ուղղակի անթույլատրելի է։

Դատավոր Հարությունյանի գնահատմամբ՝ այն փոփոխությունների մասին, ինչի մասին հրապարակային խոսվեց՝ ներկայիս ԲԴԽ կազմում ինքնին վտանգ է դիտում՝ դատական իշխանության անկախության համար՝ առկա իրողությունների պայմաններում։

Դիտարկմանը, որ փոփոխություններով, փաստացի ԲԴԽ գիտնական- անդամների ձայները բավարար կլինեն որոշում կայացնելու համար և դատավոր-անդամների ջանքերը, որոնց ականատես եղանք վերջին որոշումներով, ուղղակի հօդս ցնդեցին, ստացվում է՝ պարզապես օգտագործվեցին՝ Հարությունյանը, զերծ մնալով որակումներից, արձանագրեց, որ, եթե ինչ-որ մեկը ջանք է գործադրում՝ դա արտացոլվում է քվեարկությամբ, իսկ ջանքերը, դրանք խոսակցական մակարդակում բարձրաձայնելը՝ «իմաստազուրկ» գործողություն է համարում. «Ամեն ինչ պարզ է, երբ մարդիկ քվեարկում են։ Ինձ համար կարևոր է քվեարկությունը, քվեարկության արդյունքն ինչ է ցույց տվել։ Իսկ ինչ ջանքի գործադրման մասին կարող է խոսք գնալ։ Ես նույն հարթության մեջ եմ նայում, տարբերակում չեմ դնում ԲԴԽ գործող կազմի գիտնականների և դատավորների միջև։ Այլ հարց է, որ առանձին անդամների կամ դատավորների հետ գործընկերային հարաբերություններ ունեմ, բայց դա ոչինչ չի նշանակում»։

Անդրադառնալով Սյունիքի մարզի ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր Բորիս Բախշիյանի նկատմամբ իրականացվող քրեական հետապնդմանը, դատավորի կալանավորմանը՝ Հարությունյանը նշեց, որ Դատավորների միության խորհրդի և փաստաբանների հայտարարությունները, որոնք փաստարկված չեն հերքվել, առավել արժանահավատ են, Բորիս Բախշիյանի հետ կապված իրավիճակն առնվազն կամ մեղմ ասած մտահոգությունների տեղիք է տալիս։ Դատավորի խոսքով՝ փաստաբանների, ՄԻՊ-ի, Դատավորների միության խորհրդի կողմից արված հայտարարություններում բարձրացված մտահոգությունները չեն փարատվել թե՛ վարույթն իրականացնող մարմնի, թե՛ ԲԴԽ-ի կողմից։

Դիտարկմանը, որ դատավորների նկատմամբ ճնշումների բնույթը փոխվում է, եթե նախկինում փորձ էր արվում ճնշել կարգապահական վարույթների, այլ մեխանիզմների, քրեական հետապնդումների ( դատավոր Դավիթ Գրիգորյանի օրինակով) միջոցով, ապա այժմ արդեն դատավորին են կալանավորում, արդյոք դա ազդակ չի լինի մյուս դատավորների նկատմամբ, որ այսուհետ մի փոքր ավելի երկար կմտածեն՝ որոշում կայացնելիս, Հարությունյանը նշեց. «Խիստ բացասական եմ գնահատում։ Այն պայմաններում, որ առկա են չփարատված մտահոգություններ և հակառակ կողմը համոզիչ փաստարկներ հակառակ կողմը չի ներկայացրել իրենց գործողությունների իրավաչափությունների վերաբերյալ. ինչ հրապարակել է, ավելի խորացրել ու հաստատել մտահոգությունները, մեղմ ասած՝ ուղղակի անթույլատրելի, շատ մտահոգիչ եմ համարում։ Դա նույնիսկ ճնշում չի կարելի որակել։ Ճնշումը շատ մեղմ որակում է»։

Հեղինակ՝ Իզաբել Սահակյան

Աղբյուր` Փաստինֆո