Փաստ ինֆո

Հայաստանի համար ռազմական սպառնալիք կա, վավերացված փաստաթուղթը ոչ թե հռչակագիր է, այլ ՝ մեծ պատերազմի փաստաթուղթ: «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց ադրբեջանագետ Գառնիկ Դավթյանը՝ խոսելով Թուրքիայի և Ադրբեջանի համատեղ կնքած «Շուշիի» հռչակագրին:

Հիշեցնենք, որ Թուրքիայի և Ադրբեջանի նախագահները վերջերս ստորագրել են ռազմական համագործակցության հերթական համաձայնագիրը, որը կոչվում է«Շուշիի հռչակագիրը»: Հռչակագրում տեղ են գտել երկկողմ ռազմական, տնտեսական և այլ ոլորտներում համագործակցության մասին կետեր: Երկու երկրների խորհրդարաններն արդեն վավերացրել են այն:

Փորձագետի արձանագրմամբ՝ այս հռչակագիրն իրականում մեծ պատերազմի փաստաթուղթն է, Հայաստանի համար նոր սպառնալիքների և մարտահրավերների փաթեթ, ինչպես նաև նոր հնարավորություն է Թուրքիայի համար՝ Հարավային Կովկասում ինտեգրվելու համար:

Ըստ Գառնիկ Դավթյանի՝ սա վերջինն 30 տարվա կտրվածքով թուրք-ադրբեջական ամենամեծ համագործակցությունն է:

Մեկնաբանելով հռչակագրի դրույթները փորձագետն արձանագրեց՝ կողմերը պարտավորվում են երրորդ պետության կողմից սպառնալիքի կամ ագրեսիայի դեպքում միմյանց անհրաժեշտ օգնություն ցուցաբերել.

«Այսինքն՝ սա ռազմական առումով նաև փոխօգնության համաձայնագիր էր՝ այն էլ բարձր մակարդակի, որը ստորագրվեց Էրդողանի և Ալիևի կողմից»,-ասաց փորձագետը:

Զրուցակիցը նկատեց նաև, որ այս հռչակագիրը մեծ հնարավորություն է տալիս Թուրքիային՝ Ադրբեջանում և Հարավային Կովկասում տեղակայվելու և իր արտաքին քաղաքականությունը մեր տարածաշրջանում թելադրելու մասով.

«Այնտեղ կա պաշտպանական կարողությունների և ռազմական անվտանգության ամրապնդմանն ուղղված միջոցառում, որով ենթադրվում է, որ Թուրքիան իր ռազմական ներկայությունը, նորարարությունները և պոտենցիալը կարող է ամրապնդել Ադրբեջանում: Այսինքն՝ Թուրքիան այս պայմանագրով հնարավորություն է ստանում հեշտ, առանց Ռուսաստանի թույլտվության, իր զորակազմը և իր տեխնիկան տեղակայել Ադրբեջանում: Թուրքիան փորձում է նմանատիպ պայմանագրերով թելադրող լինել տարածաշրջանում՝ փորձելով Ռուսաստանի հետ մրցել»,-ասաց նա:

Երրորդ կարևոր հատվածը, ըստ Գառնիկ Դավթյանի, այն է, որ համաձայնագրում խոսք կա նաև «Զանգեզուրի» միջանցքի և տարածաշրջանի ապաշրջափակման մասին, ստացվում է որ Թուրքիան և Ադրբեջանը իրենց համար գերակա են տեսնում այսպես կոչված «Զանգեզուրի» միջանցքը.

«Այնտեղ կա կոմունիկացիաների բացման մասին խոսք, իսկ այսօր Ադրբեջանն ամենաշատը խոսում է Զանգեզուրի միջանցքի, քան այլ տեսակի կոմունիկացիաների մասին, այսինքն` իրենց հիմնական օրակարգը «Զանգեզուրի» միջանցքն է»:

Ադրբեջանագետի դիտարկմամբ՝ փորձ է արվում մանիպուլացնել, ներկայացնել, թե Ադրբեջանը և Թուրքիան տարածաշրջանում խաղաղության են ձգտում, բայց իրականում նրանք թիրախավորում են Հայաստանին, Հայաստանին ներկայացնում են որպես ոչ կառուցողական կողմ, մասնավորապես՝ «Զանգեզուրի» միջանցքը չբացելու ցանկությամբ, Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը չճանաչելու համար:

Փորձագետը նաև ուշադրություն հրավիրեց այն փաստի վրա, որ որքան մոտենում է ռուս խաղաղապահների ծառայության ժամկետի ավարտը, Ալիևի հռետորաբանությունը հային այս տարածաշրջանում ոչնչացնելու մասին էլ ավելի է սրվում.

«Եթե այն ժամանակ մենք հայտարարություններին վերաբերվում էինք որպես դիկտատորի հայտարարություն, հիմա որպես ահաբեկչի հայտարարություն ենք ընկալում, քանի որ դրանք սպառնալիք են Հայաստանի համար»,-ասաց Գառնիկ Դավթյանը:

Աղբյուր` Փաստինֆո