Փաստ ինֆո

Հայ հասարակությունը այսօր կրկին Հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման մասին հավելյալ տեղեկություններ ստացավ առաջինը Թուրքիայի ԱԳՆ-ից։ Պարզ դարձավ, որ երկուստեք նշանակված բանագնացների առաջին հանդիպումը տեղի կունենա Մոսկվայում, կողմերը հեռախոսազրույցներ կունենան։ 

Միայն այս հայտարարությունից հետո ՀՀ ԱԳՆ խոսնակը հաստատեց՝ Հայաստանի և Թուրքիայի հատուկ ներկայացուցիչների հանդիպման ժամկետի վերաբերյալ պայմանավորվածություն չկա։ Քննարկվում է հանդիպումը Մոսկվայում անցկացնելու հնարավորությունը։ Մոսկվայում հանդիպման առաջարկը հայկական կողմինն է։

Կողմերի նշանակված բանագնացների հանդիպումների մասին ՀՀ ԱԳՆ-ից փորձել էինք տեղեկանալ դեռ 10 օր առաջ, երբ հայտնի դարձավ, որ Թուրքիայի կողմից բանագնաց է նշանակվել Թուրքիայի նախկին դեսպան Սերդար Քըլըչը։ Մինչև օրս հարցերին պաշտոնական պատասխան չի տրվել։

Ընդ որում, հաշվի առնելով հարցի կարեւորությունը նախ բանավոր էինք դիմել ԱԳՆ-ին, սակայն խոսնակն առաջարկեց դիմել գրավոր հարցմամբ եւ «Փաստինֆո»-ն դեկտեմբերի 17-ին գրավոր հարցում ուղարկեց արտաքին գերատեսչություն՝ խնդրելով ներկայացնել պաշտոնական Երեւանի տեսակետը, թե արդյոք ՀՀ-ի համար ընդունելի՞ է Թուրքիայի կողմից այս նշանակումը։ Հաշվի առնելով բանագնացի անցյալը՝ վերջինս ընդունելի՞ ֆիգուր է ՀՀ-ի համար և արդյոք չեն կարծում, որ Թուրքիան միտումնավոր է նման բանագնաց նշանակում։

Հետաքրքրվել էինք նաև, թե ով է լինելու Հայաստանի ներկայացուցիչը, ե՞րբ, որտե՞ղ և ի՞նչ ֆորմատով են նախատեսված հանդիպումներն ու երկխոսությունները։ Բացի այդ՝ նկատի ունենալով, որ Թուրքիան միշտ նախապայմաններ է առաջ քաշել Հայաստանի հետ դիվանագիտական հարաբերություններ սկսելու համար, որոնց թվում է նաև այն, որ Հայաստանը հրաժարվի ցեղասպանության ճանաչման և դատապարտման քաղաքականություն վարելուց։ Հետևաբար` հետաքրքրվել ենք՝ որքանո՞վ է այս նախապայմանը ընդունելի Հայաստանի համար։

Այս հարցերի պատասխանը ԱԳՆ-ն չունի. Այս կառույցը, կարծես, ընդհանրապես գոյություն չունի, քանի որ ոչինչից տեղյակ չէ կամ էլ լիազորված չէ որեւէ բառ արտաբերելու մասնավորապես Թուրքիայի հետ ենթադրյալ հարաբերությունների մասին. ԱԳՆ-ն տեղյակ չէր, որ Ռուբինյանն է նշանակվում ՀՀ բանագնաց, լիազորված չէր ասելու, որ հայ եւ թուրք հատուկ բանագնացների հանդիպումը տեղի է ունենալու Մոսկվայում. Հայ հասարակությունը Թուրքիայի ԱԳՆ-ից է տեղեկանում, որ հայկական կողմի համար հանդիպման ընդունելի վայրը Մոսկվան է։ Բացի այդ՝ ժամանակ է պետք՝ հասկանալու, թե որքանով է ՀՀ-ի համար ընդունելի հայատյաց քաղաքականություն վարող դիվանագետին Թուրքիայի կողմից բանագնացի նշանակումը։

«Հայտնում ենք, որ կից ուղարկված Ձեր հարցման պատասխանը կուղարկվի առաջիկա օրերին՝ համաձայն Տեղեկատվության ազատության մասին ՀՀ օրենքի 9-րդ հոդվածի 7-րդ կետի 3-րդ ենթակետի»,- ասված է ԱԳՆ պատասխանում։

Սերդար Քըլըչը, լինելով ոչ միայն Հայոց ցեղասպանության հրապարակային ժխտող, այլև ցեղասպանության ճանաչումն արգելափակելու ակտիվ լոբբիստ, դարձել է հայկական իշխանությունների տեսանկյունից բանակցությունների ընդունելի ֆիգուր։ Հակառակի մասին պաշտոնական Երևանի կողմից չի հայտարարվել, չի որակվել որպես միտումնավոր վիրավորանք։ Ավելին, նրա հետ սկսել են քննարկումներ՝ բանակցություններն սկսելու համար։

Նման նշանակումով Թուրքիան ցույց է տալիս, որ չի հրաժարվում ցեղասպանությունը ժխտելու իր մոտեցումներից, ինչը ընդունել է նաեւ ՀՀ այսօրվա իշխանությունների համար։

Հայ-թուրքական հարաբերություններում տեղեկատվական քաղաքականության որոշումը ՀՀ-ն զիջել է Թուրքիային. Համենայն դեպս այս երկրի կողմից է հնչել՝ նախ Հայաստանի ու Թուրքիայի կողմից հատուկ բանագնացներ նշանակվելու մասին հայտարարությունը, ինչից հետո հայկական կողմը հաստատեց, առաջինը Թուրքիան հայտարարեց, թե ով է լինելու իր ներկայացուցիչը՝ հատուկ բանակցություններում, ինչը ՀՀ օրվա իշխանությունները վախեցան մեկնաբանել, ու կարճ ժամանակ անց հայտարարեցին իրենց ներկայացուցչի ով լինելու մասին, եւ վերջապես Թուրքիան հայտարարեց, որ հանդիպումը տեղի է ունենալու առաջիկայում՝ Մոսկվայում։

«Փաստինֆո»-ն համբերատար կսպասի ՀՀ ԱԳՆ-ի պաշտոնական մեկնաբանություններին, եթե, իհարկե, այդպիսիք ունեն։

Աղբյուր` Փաստինֆո