Փաստ ինֆո

Կորոնավիրուսի դեմ պարտադիր պատվաստման կամ սեփական միջոցների հաշվին թեստավորման վերաբերյալ ՀՀ առողջապահության նախարար Անահիտ Ավանեսյանի հրամանի՝ «սեփական միջոցների հաշվին թեստավորման» դրույթը Սահմանադրությանը հակասող ճանաչվելուց հետո թվում էր, թե քաղաքացիների ֆինանսական բեռը փոքր-ինչ կարող է թեթևանալ՝ նկատի ունենալով, որ, ըստ ՍԴ-ի՝ չպատվաստված քաղաքացին գործատուին պետք է ներկայացնի ՊՇՌ թեստ, որի դիմաց ինքը չպետք է վճարի, սակայն ՍԴ որոշումն ինքնին քննարկումների տեղիք է տվել։ Մասնագետների շրջանում երկու վարկած է շրջանառվում. առաջինը, որ հստակեցված չէ, թե ով պետք է վճարի թեստի գումարը, այսինքն, միևնույն է, աշխատակիցը կրկին պետք է իր գրպանից վճարի՝ գործատուին թեստի պատասխան ներկայացնելու համար, երկրորդը՝ թեստավորումը պետք է իրականացվի պետության կողմից։ Երկրորդ տարածված դիրքորոշումը շտապեց «մեկնաբանել» ՀՀ առողջապահության նախարարությունը և ՀՀ կառավարությունը՝ հայտարարելով, թե չի նախատեսվում արտոնյալ և անվճար պայմաններով ապահովել չպատվաստված աշխատողների ՊՇՌ թեստավորումը, չպատվաստված աշխատողներն ամեն դեպքում պարտավոր են իրականացնել թեստավորում և իրավական կարգավորումներով նախատեսված ընթացակարգերով ներկայացնել թեստավորման արդյունքները գործատուին։ Այլ խոսքով՝ պետությունը «լվանում» է ձեռքերը և չի պատրաստվում պետական միջոցների հաշվին թեստավորում իրականացնել։

ՍԴ որոշման երկակի մեկնաբանման շուրջ «Փաստինֆո»-ն զրուցել է սահմանադրական իրավունքի մասնագետ, իրավաբանական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ Վարդան Այվազյանի հետ, ում գնահատմամբ՝ ՍԴ-ն չի որոշում, թե ով պետք է վճարի թեստավորման համար, ամբողջ իմաստն այն է, որ եթե կա նման միջոցառում, ապա այն պետք է իրականացվի պետպատվերի շրջանակներում։

«Երբ քաղաքացիները պարտականություն են կատարում՝ զինակոչիկներին զորակոչից առաջ պարտադիր բուժզննում են անցկացնում և դա պետպատվերի շրջանակներում է, որքան էլ՝ դա թանկ արժենա, պետպատվերով է իրականացվում և առանց հերթի։ Տեսե՞լ եք ինչ-որ զորակոչիկ գնա իր հաշվին ստուգվի, դա պետությունն է կազմակերպում։ Հիմա, եթե պարտադիր պահանջում են ՊՇՌ թեստ, ուրեմն պետությունն ինչքան էլ փորձի ասել, որ մասնավոր կազմակերպություններն են իրականացնում, ուրեմն թող վճարեն մասնավոր կազմակերպություններին, նրանք էլ՝ իրականացնեն պետպատվերով»,- նշեց Այվազյանը։

Դիտարկմանը, որ և՛ կառավարությունը, և՛ ՀՀ առողջապահության նախարարությունը հայտարարությամբ հանդես եկան՝ ֆինանսական բեռը, կարծես թե, իրենց վրայից «գցելով»՝ Վարդան Այվազյանն արձագանքեց՝ նշելով, որ ՍԴ-ն որոշում է տվյալ նորմատիվ իրավական ակտը Սահմանադրությանը հակասում է, թե ոչ, հիմա՝ որոշել է, որ հակասում է, իսկ թե ով պետք է վճարի՝ ՍԴ-ի խնդիրը չէ։

«Թող պետությունն ինքը որոշի, թե այդ խնդիրն ինչպես է լուծվում և այնպիսի նոր իրավական ակտ ընդունի, որը Սահմանադրությանը չհակասի»,- ընդգծեց Այվազյանը։

Ինչ վերաբերում է ՊՇՌ թեստերի համար արդեն նախկինում ծախսված գումարներին և հարցին՝ արդյո՞ք կան նյութական վնասի փոխհատուցման մեխանիզմներ, Այվազյանը նշեց՝ նյութական վնասի փոխհատուցման մեխանիզմներ չեն կարող լինել, իսկ, եթե տեսականորեն լինել էր, ապա պետք է պետությունն ապահովի այդ մեխանիզմը, որովհետև իրենց որոշման համաձայն մարդիկ դիմել են տարբեր կազմակերպությունների, վճարել և անցել են ՊՇՌ թեստը։

«Եթե նման վնասի խնդիր կա, պետք է կառավարությունը հատուցի, ոչ թե՝ մասնավոր կառույցները, որոնք այդ ՊՇՌ թեստն անցկացրել են։ Դա պետության խնդիրն է»,- նկատեց սահմանադրագետը։

Հետաքրքրվեցինք՝ եթե պետությունը, այդուհանդերձ, չփոխհատուցի, դա ինչպե՞ս կանդրադառնա գործատուների վրա՝ Այվազյանը նշեց, որ այս պահին ոչ մի գործատու պարտականություն չունի՝ ինչ-որ ՊՇՌ թեստի համար վճարելու, գործատուի պարտականություններն էլ Աշխատանքային օրենսգրքով ամրագրված են, հետագա անելիքը պետք է որոշի Կառավարությունը՝ այնպես, որ գործող օրենքներին և Սահմանադրությանը չհակասի։

Հեղինակ՝ Իզաբել Սահակյան

Աղբյուր` Փաստինֆո