Փաստ ինֆո

Երբ խոսում ենք ճանապարհների ապաշրջափակման կամ երկաթգիծ կառուցելու մասին, պետք է նախ հասկանանք, թե որքանով են դրանք իրատեսական, քանի որ չենք տեսնում իշխող թիմի որևէ հայտարարություն, որը մինչև վերջ հանգուցալուծում է ստանում։ «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց Աուդիտորների պալատի նախագահ Նաիրի Սարգսյանը՝ անդրադառնալով Երասխ-Ջուլֆա-Օրդուբադ-Մեղրի-Հորադիզ երկաթուղու կառուցման շուրջ ձեռք բերված պայմանավորվածությանը։

Նաիրի Սարգսյանը նշում է, որ մի բան պայմանավորվում են, այդ մասին հայտարարում, ժողովրդին քննարկելու թեմա տալիս, այնուհետև մոռանում այդ մասին ու որևէ նոր բան հայտարարում։

Եթե, այնուամենայնիվ, երկաթուղու ծրագիրը գործարկեն, ապա այն բավականին ծախսատար ու ժամանակատար գործընթաց կլինի և առնվազն մի քանի տարի անհրաժեշտ կլինի այն կառուցելու համար։

«Ապաշրջափակումը, որ ենթադրենք պետք է սկսեր ավտոմոբիլային ճանապարհներից, այս պահի դրությամբ Հայաստանի տնտեսությունը որևէ կերպ դրան պատրաստ չէ։ Կառավարության մի գործողությունը մյուսի հետ կապ չունի և դրանք բոլորն անտրամաբանական են։ Եթե պետք է այսպես շուտափույթ կերպով ապաշրջափակման ճանապարհով գնայինք, էլ ի՞նչ իմաստ ուներ պատերազմական օրերին թուրքական ապրանքների ներկրումն արգելելը»,-նշեց Նաիրի Սարգսյանը։

Թուրքիան ահռելի գումարներ է ներդնում, սուբսիդիաներ հատկացնում գյուղատնտեսության ոլորտին։ Հաշվի առնելով իրենց հողերի բերրիությունը, էժան աշխատուժը, բարենպաստ պայմանները, ապրանքները բավականին էժան ինքնարժեքով են ստանում, և եթե հնարավոր է այլ երկրից ներկրել էժան ապրանք, վերավաճառել ու ավելի արագ ստանալ շահույթ, ապա, Նաիրի Սարգսյանի կարծիքով, բոլորն էլ կգնան այդ ճանապարհով։

«Այս առումով Հայաստանում առանց այն էլ քիչ արտադրվող արտադրանքը փոխարինվելու է ներմուծվող ապրանքներով։ Այսինքն՝ արտարժույթի այդքան արտահոսք ենք ունենալու, գյուղատնտեսության ոլորտում այդքան զբաղված անձանց սնանկացում ենք ունենալու։ Դրան գումարած ժամանակի ընթացքում թուրքական կապիտալը ներհոսելու է Հայաստան, որի դեմն առնելու համար նվազագույնը շատ օրենսդրական ակտեր պետք է փոխենք, ինչը կարծում եմ՝ այս կառավարությունն ի վիճակի չէ անել»,-ասաց Նաիրի Սարգսյանը՝ հավելելով, որ այս կառավարության օրոք նման տնտեսական իրավիճակում ապաշրջափակումը միանշանակ վատ հետևանքներ է ունենալու Հայաստանի համար։

Հարցին՝ երկաթուղու կառուցման աշխատանքները երկու կողմերն են իրականացնելու իրենց ֆինանսական միջոցներով, Նաիրի Սարգսյանը վստահ չէ, որ յուրաքանչյուր երկիր կներդնի իր մասը, քանի որ առաջին հերթին մենք պատրաստ չենք, որովհետև ավելի առաջնահերթ ծախսեր ունենք։

«Քանի որ այս կառավարությունը չի հասկանում առաջնահերթություններն ու դրամական միջոցները, չի բացառվում, որ մեր բյուջեից դրա համար հատկացումներ անեն։ Գործընկեր պետությունները՝ Ռուսաստանը, ԵՄ-ն հրավիրում են երկխոսությունների և չի բացառվում նաև, որ այս պետությունների կողմից էլ հատկացումներ կլինեն, ինչու ոչ նաև Թուրքիայից ու Ադրբեջանից։ Վարկերի կամ դրամաշնորհների միջոցով գումար կարող է ստանան նաև Թուրքիայից ու Ադրբեջանից, թեկուզ այլ երկրների միջոցով։ Ի վերջո` այս ճանապարհի կառուցումը ոչ թե Հայաստանի համար է, այլ աշխարհի։ Կան ավելի շահագրգիռ երկրներ, որոնց շահերը տեսանելի են, երբ խորանում ես քաղաքականության մեջ»,-ասաց Նաիրի Սարգսյանը։

Վերջինս ընդգծեց՝ ՀՀ-ն չունի իր ձևավորած նպատակները և շատ դեպքերում առանց ուրիշների նպատակներն էլ հասկանալու ինքնահոս կերպով նրանց են կպնում ու առաջ գնում։ Փաստն այն է, որ Հայաստանի նպատակներն այսօր օրակարգում չեն ներառվում ու Հայաստանն օրակարգ չի թելադրում։

«Եթե լավ հետևանք ենք ցանկանում, ապա սկզբից մենք նպատակադրում պետք է իրականացնենք որպես պետություն։ Դիվանագիտական խողովակներով դա պետք է այլ երկրների նպատակների հետ համադրելի դարձնենք ու կարողանանք մեր շահն ունենալ։ Քանի դեռ սա չենք իրականացնում, քանի տնտեսական դիվանագիտություն տերմինն ուղղակի որպես բառակապակցություն ենք ընկալում, մեզ համար չի կարող լավ լինել»,-հավելեց Նաիրի Սարգսյանը։

Աղբյուր` Փաստինֆո