Փաստ ինֆո

ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության ղեկավար, ԱԱԾ նախկին տնօրեն Արթուր Վանեցյանը նախօրեին Apple ընկերությունից նամակ է ստացել, թե հարձակում է իրականացվել Pegasus ծրագրով։ Վանեցյանն այսօր լրագրողների հետ զրույցում տեղեկացրեց, դեռևս սեպտեմբերին էր պարզել, որ բջջայինում գործել է գաղտնալսող այդ ծրագիրը։

«Դեռևս սեպտեմբեր-հոկտեմբեր ամսին միջազգային որակավորում ունեցող տեղեկատվության անվտանգության մասնագետներն իրականացրել են իմ հեռախոսի զննում, որի արդյունքում հայտնաբերել են անհերքելի փաստեր, որ իմ հեռախոսի մեջ տեղադրված է տխրահռչակ Pegasus ծրագիրը, բայց քանի դեռ մենք չունեինք հաստատում Apple ընկերությունից, մարդու իրավունքների պաշտպանությամբ զբաղվող ընկերություններից, չուզեցի այդ մասին բարձրաձայնել, երեկ, երբ ստացա նամակը, որոշեցի բարձրաձայնել այդ մասին և հանրայնացնել տեղեկությունները, որ մեզ հասու էր դեռ սեպտեմբերին»։

Վանեցյանը նշեց, որ Pegasus-ը վնասակար է և անթույլատրելի։ Գաղտնալսում իրականացնելը պետության մենաշնորհն է, և եթե կան համապատասխան հիմքեր, դատարանի որոշման հիման վրա, պետությունը իրավունք ունի գաղտնալսել անձին։

Ըստ նրա՝ Pegasus ծրագիրը չի հանդիսանում ՀՀ հատուկ ծառայությունների ամբողջական հսկողության ներքո գտնվող ծրագիր։ NSO Group ընկերությունը այդ ծրագիրը ոչ թե վաճառում է երկրների հատուկ ծառայություններին, այլ  որոշակի գումարի դիմաց՝ 7 -10 միլիոնի դոլարի շրջանակներում, հնարավորություն է տալիս  բաժանորդագրվել ծրագրին։

«Պատվիրատուն ասում է՝ խնդրում ենք մեր երկրում հսկողության տակ վերցրեք այս անձանց և հնարավորություն են տալիս այդ ընկերությանը՝ առանց խոչընդոտի, մուտք գործել  բջջային օպերատորների համակարգ և վարակել ցանկացած հեռախոս»։

«Պատիվ ունեմ» խմբակցության ղեկավարի փոխանցմամբ՝  տվյալներն ստացվում և պահպանվում են ոչ թե ՀՀ իրավապահ մարմիններում, այլ ընկերության կենտրոնական գրասենյակում, որից հետո դա տրամադրվում է պատվիրատուին։ NSO Group ընկերությունը հայտարարել էր, որ համագործակցում են պետությունների հետ՝ թույլատվություն ստանալով մուտք գործել երկրի բջջային օպերատորների համակարգ։

«Թույլատրողը պետության ներկայացուցիչն է՝ նա է, ում վրա պետությունը դնում է պարտականությունը՝ կլինի դատախազությունը, կլինի ԱԱԾ-ն»։

Վանեցյանը տեղեկացրեց, որ Pegasus-ը օգտագործելու համար դատական որոշում պետք չէ, ինչը հաստատում է, որ գաղտնալսումը ապօրինի է։

«Եթե նկատել եք, երբևիցե այս ծրագրով ստացված տեղեկությունները չեն հանրայնացվում, չեն օգտագործվում քրեական գործերի քննության ժամանակ, որովհետև այդ տեղեկությունները ապօրինի են ստացվում և իշխանությունը դա օգտագործում է բացառապես իրենց ոչ հաճո լրագրողներին, իրավապաշտպաններին, քաղհասարակության ներկայացուցիչներին, քաղաքական գործիչներին հետևելու և հետապնդելու համար»։

Ծրագրի շնորհիվ հեռավար հնարավոր է հասանելիություն ստանալ անձի նամակագրությանը, լուսանկարներին և տեսանյութերին, կարող է ակտիվացվել տեսախցիկը և խոսափողը առանց սեփականատիրոջ իմացության։

Աղբյուր` Փաստինֆո