Փաստ ինֆո

Հայաստանը, որպես սեպ, մշտապես խրված է եղել թուրքական աշխարհի մեջտեղում, այժմ այդ սեպը հանվում է, թուրքական աշխարհը միավորվում և դառնում է մեկ ամբողջություն: Այս մասին «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց ռազմական փորձագետ Հայկ Նահապետյանը՝ անդրադառնալով Նիկոլ Փաշինյանի երեկվա հայտարարությանը, որ Ադրբեջանը պետք է Հայաստանի տարածքով Նախիջևանի հետ հաղորդակցվելու հնարավորություն ունենա:

Ըստ փորձագետի՝ մեծ առումով այստեղ Նախիջևանն Ադրբեջանի հետ կապելու մասին չէ խոսքը, իրականում՝ ողջ թուրքական աշխարհի միավորման մասին է խոսքը:

Հայկ Նահապետյանի խոսքով՝ այս ճանապարհի տրամադրման դեպքում Թուրքիան կապվելու է Կենտրոնական Ասիայի երկրների հետ, Թուրքական աշխարհը ցամաքային կապ է ունենալու Չինաստանից սկսած՝ մինչև Եվրոպայի այն մասը, որը Թուրքիան թուրքական աշխարհի մաս է համարում, ներառյալ՝ մինչև Ալբանիա:

«Հայաստանը ժամանակին սեպ էր թուրքական աշխարհի մեջտեղում, հիմա այդ սեպը դուրս է գալիս, թուրքական աշխարհը ցամաքային կապով միավորվում է: Թուրքիան ելք ունի դեպի Նախիջևան, ճանապարհի տրամադրման դեպքում հիմա էլ Նախիջևանով ելք է ունենալու դեպի Ադրբեջան: Թուրքալեզու ժողովուրդները, թուրք էթնոսով ժողովուրդները, որոնք ունեն պետական կազմավորումներ, Ադրբեջանի միջոցով միավորվելու են»,-ասաց նա:

Ըստ Փաշինյանի՝ Ադրբեջանն էլ մեզ է ճանապարհ տալու Իրանին և Ռուսաստանին միանալու համար:

Հայկ Նահապետյանի դիտարկմամբ՝ Նիկոլ Փաշինյանը փորձում է մանիպուլացնել և ընդամենը համարժեքության տպավորություն ստեղծել.

«Մենք սկզբունքորեն Ռուսաստանի հետ Վրաստանով ունենք կապ, Մեղրիով էլ կապ ունենք Իրանի հետ՝ 42 կմ սահմանային հատված կա, այնպես որ Նիկոլ Փաշինյանի հիմնավորումները տրամաբանությունից հեռու են, ինքը մանիպուլացնում է մարդկանց, ասելով՝ թե մենք սա տալիս ենք Ադրբեջանին, իրենք էլ մեզ են ճանապարհ տալու, իսկ ո՞վ է ասում, որ Ադրբեջանով դեպի Ռուսաստան և Իրան ճանապարհներն այդքան կարևոր են մեզ համար: Թուրքական աշխարհի համար է շատ կարևոր Հայաստանի միջոցով ցամաքային կապ ունենալը, որին Փաշինյան Նիկոլը համաձայնվել է, հիմա էլ դրա գործնական աշխատանքներն են տարվում: Իսկ թե այլընտրանքային ճանապարհը որքանո՞վ է շահեկան մեզ համար՝ հայտնի չէ»,-ասաց ռազմական փորձագետը:

Հայկ Նահապետյանը չբացառեց, որ Ադրբեջանը, ըստ քաղաքական նպատակահարմարության, հնարավոր է շրջափակի այդ ճանապարհները:

«Ստացվում է, որ Հայաստանը հարավից հայտնվում է թուրքական մեծ պարկի մեջ, անհրաժեշտության դեպքում Թուրքիան և Ադրբեջանը կարող են կիրառել շրջափակման էլեմենտը, և Հայաստանը սկզբունքորեն կախված է լինելու թուրքական աշխարհից: Ճիշտ է, դա հիմնավորում են տնտեսական շահավետությամբ, բայց հարց է՝ թե դա ում համար, որքան տնտեսական շահ է բերելու»,-ասաց զրուցակիցը:

Նրա արձանագրմամբ՝ Ադրբեջանը և Թուրքիան ամեն ինչ անելու են, որ այդ «ճանապարհ» կոչվածը որևէ ստատուս ստանա, այսինքն՝ միջանցք դառնա, քանի որ միջանցքը հնարավորություն է տալիս, որ երկրորդ կամ երրորդ երկրները ունենան որոշակի իրավունքներ այլ պետության ճանապարհների վրա.

«Մասնավորապես, օրինակ՝ Բերձորում այլ երկիր ունի ստատուս, այդ այլ երկիրը Ռուսաստանն է, որը խաղաղապահ ուժեը ունի այդ հատվածում: Շատ կարևոր է, որ այլ պետություն մեր ճանապարհների վրա իրավունքներ չունենա և իր ուժային կամ մաքսային կառույցները ներկայացված չլինեն»,-ասաց նա:

Հայկ Նահապետյանն ընդգծեց, որ դեպի Նախիջևան Ադրբեջանին ճանապարհ տրամադրելը նույն Սյունիքով ճանապարհի տրամադրումն է լինելու, ինչի մասին այսքան խոսում են Թուրքիան և Ադրբեջանը.

«Արևմտյան Զանգեզուրը, որի մասին խոսում է Ալիևը, մեր ընկալմամբ՝ Սյունիքն է, իսկ Ադրբեջանի ընկալմամբ՝ դա իր մեջ ներառում է Վայքի և Եղեգնաձորի շրջանները, որը մինչև Երասխ է հասնում: Եթե քարտեզով նայենք, Ադրբեջանը Հայաստանի այդ հատվածը փորձում է ճանապարհների միջոցով վերահսկողության տակ պահել:

Անհրաժեշտության դեպքում, ռազմական գործողություններ սկսելու ժամանակ, ինքն ավելի շահեկան դիրքերում է հայտնվելու, ինչպես Տիգրանաշենի դեպքում: Ադրբեջանն ամեն ինչ անում է, որ Տիգրանաշենը իր վերահսկողություն տակ անցնի, քանի որ այդ հատվածով Հայաստանը երկու մասի է բաժանվում, այսինքն՝ Արարատից մինչև Սյունիք ամբողջովին անցնում է Ադրբեջանի ԶՈՒ խոցման տիրույթում»,-ասաց նա:

Աղբյուր` Փաստինֆո