Փաստ ինֆո

Լոռեցի տատս հենց այս՝ «ջինս» բառն էր գործածում, երբ անհաշտ էր լինում մարդկային որոշակի տեսակի, տիպի պատկանող անձի կամ՝ շրջանակի՝ այս կամ այն՝ անհանդուրժելի ու մերժելի արարքի հետ։

Բարբառագիտական բառարանում «ջինս» բառի բացատրությունների մեջ առաջինը՝ ցեղն է, հետո՝ ազգ-ազգատոհմը, ապա՝ տեսակն ու տիպը, ինչպես նաև՝ սերունդը․․․ Էս ի՜նչ ջինս եք՝ ինչ ցեղ ու ազգ, ի՜նչ տեսակ ու սերունդ․․․

Վերջին, հանրային միտքը և զգացական աշխարհը ցնցած հարսանեկան արարողության և դրա մասնակիցների վերաբերյալ իր կարծիքը նա շատ լակոնիկ կարտահայտեր՝ գործ անելու հետ մեկտեղ՝ կմտածեր-կմտածեր ու չէր դիմանա, ասենք՝ լոբու սարիների արանքից գլուխը կհաներ, ձեռքերը երկինք կտարածեր ու իր բոստանի էս ծայրից էն ծայրը լսելի՝զարմանք ու զարհուրանք արտահայտող ձայնով կասեր՝ «Այ տա՛, է՜ս ի՜նչ ջինս եք դուք»։ Էդքան բան․․․Շատ զայրացած լիներ՝ էդ վատերի ու խոտելիների ուղղությամբ կնետեր ձեռքի դույլը։

Բա ազգդ հազարավոր զավակներ կորցրած լինի, բազմաթիվ անթաղ զոհերով, գերիներով ու անհայտ կորածներով․․․ հազարավոր հաշմված ջահելներ ունենա, ազատագրած հող ու հայրենիքի կորուստ ունենա, էնքան անարժանապատիվ-անբան լինես, որ հիմա էլ Հայաստանի սահմանները բզկտի թշնամին ու Հայաստանի զինվորներին գերևարի ու դա լինի քո՛ ու քո՛ տգետ շրջապատի մեղքով և դու այս ամենի միջով անցնես, մեջքով կանգնես ու ընտանիքիդ, շրջապատիդ հետ զվարճանաս․․․

Հիմա երեկվա խնջույքի շուրջ ոնց ուզում ես մտածել, մեկ է՝ ուղեղիդ մեջ չի տեղավորվում, որ ասենք՝ իրեն ընդդիմադիր համարող պատգամավորի և խմբագրի ու իր թիմակիցների կյանքի երազանքն այն էր, որ տասնամյակներ իրենց քննադատաած՝ օլիգարխիկ բարքերի ու երևույթների գլխավոր հերոսները իրենք լինեին։ Այսինքն, այդ մարդիկ ո՛չ թե դեմ էին իրենց քննադատած իրականությանը՝ չտեսությանն ու փողի ցուցադրանքին, այլև շա՜տ էին ցանկանում, որ իրե՛նք լինեին այդպիսինը։ Որ իրե՛նք լինեին ցոփուշվայտության մեջ, որ իրե՛նք ցուցադրանքի շքահանդեսներ կազմակերպեին, որ իրե՛նք խրախճանքներ անեին՝ թքած ունենալով համատարած վշտի և անելանելիության վրա։

Եվ գիտե՞ք, բոլորովին պետք չէ առանձնացնել ինչ-որ շիշ բռնողի։ Անամոթությունը հատուկ անուն չունի։ Անամոթության անունը՝ մեր այս հայկական ժամանակն է, որի մեջ հայ ժողովուրդն ինքն իրեն դրեց՝ կամովի, առանց մտածելու, ուղեղը հանածի նման։ Չէ՞ որ սուտն ու կեղծիքը հրապարակներում ի սկզբանե էին տեսանելի ու լսելի, տեսանողը՝ տեսնում, լսողը՝ լսում և հասկանում էր, ցավն այն է, որ ամբոխին հաճելի էր ամբոխավարի ձայնը։

Հիմա այդ նույն ամբոխն է, նույն ամբոխավարը։ Վայելում են․․․

Հեղինակ՝ Ա․Ե․

Աղբյուր` Փաստինֆո