Փաստ ինֆո

93 տարեկանում մահացել է հայազգի նշանավոր դուդուկահար, ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ Ջիվան Գասպարյանը։ Այս մասին հայտնում է Ջիվան Գասպարյան կրտսերը։

Մեծանուն վարպետը ծնվել է 1928 թվականին, Կոտայքի մարզի Սոլագ գյուղում։ Դժվար մանկություն է ունեցել քանի որ մայրը վաղ էր մահացել և հայրը Երկրորդ Համաշխարհային Պատերազմում զինվոր է եղել։ Այդ պատճառով էլ մեծացել էր որբանոցում։

Աշխարահռչակ դուդուկահարը դուդուկ սկսել է նվագել վեց տարեկանից՝ առանց դասավանդումի։ 1947 թվականին մեկնել է Մոսկվա ազգային սիրողական համույթի հետ, որտեղ համերգից հետո Ստալինից ստացել է Պոբեդա ժամացույց։

1949 թվականին միացել է Թաթուլ Ալթունյանի անվան Հայկական ժողովրդական երգի-պարի պետական անսամբլի Ազգային երգ ու պարի համույթին։ 

1988 թվականից սկսել է միջազգային երաժշտական գործունեությունը։ Նույն թվականին Բրայան Ինոն, պատահաբար լսելով երաժշտապետի ներկայացումը Մոսկվայում, որոշել է նրան Լոնդոն հրավիրել։ Պիտեր Գաբրիելը նրա նվագը օգտագործել է Մարտին Սկորսեզեի ֆիլմում՝ «Քրիստոսի վերջին գայթակղությունը»։ Համագործակցել է Կրոնոս Կվարտետի և Լոս Անջելեսի Երաժշտասիրական Օրկեստրայի հետ։

Ջիվան Գասպարյանը մասնակցել է համաշխարհային ճանաչում վայելած ֆիլմերի երաժշտությունների ստեղծմանը` «Քրիստոսի վերջին չարչարանքները» (1988 թ., ԱՄՆ), «Ռոնին» (1998 թ., ԱՄՆ), «Օնեգին» (1999 թ., ԱՄՆ), «Գլադիատոր» (2000 թ., ԱՄՆ), «Սիրանա» (2005 թ., ԱՄՆ), «Արյունոտ ադամանդ» (2006 թ., ԱՄՆ), «Ձյուն և մոխիր» (2015 թ., Ռուսաստան) և այլն։

Թողարկել է ավելի քան 20 ձայնասկավառակ, ունի ավելի քան 1000 ձայնագրություն, նվագել է շուրջ 20 հազար համերգներում։

Արժանացել է բազում պարգևների՝

ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ, 1978 թ.
Երևանի պատվավոր քաղաքացի, 2000 թ.
ՀՀ «Մեսրոպ Մաշտոց» մեդալ, 2001 թ.
«Ոսկե գլոբուս» մրցանակ, 2001 թ.
«Womex Award» միջազգային հեղինակավոր մրցանակ, 2002 թ.
2006 թվականին ներկայացվել է ԱՄՆ «Գրեմմի» միջազգային երաժշտական մրցանակի
ՀՀ Ազգային Ժողովի Պատվո մեդալ, 2013 թ.
«Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» 1-ին աստիճանի շքանշան, 2017 թ
ՀՀ մշակույթի նախարարության շնորհակալագիր, 2017 թ.

Աղբյուր` Փաստինֆո