Փաստ ինֆո

«Աշխարհում չկա այնպիսի փորձ, երբ կան անվտանգային և չլուծված խնդիրներ, բայց ներդրողները հավասար պայմաններում փորձեն իրագործել իրենց գաղափարները»,- այս մասին «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց ֆինանսների նախկին նախարար Վարդան Արամյանը՝ նշելով, որ սկեպտիկ է վերաբերում պնդումներին, թե ներդրողները միմյանց խանգարելով առաջ են ընկնելու, որպեսզի ներդրումներ կատարեն, այն ժամանակ, երբ երկու շաբաթ է՝ թշնամական երկրից ՀՀ սուվերեն սահմանների խախտում կա։

Հարցին, թե ինչն ավելի լուրջ ազդեցություն ունեցավ ՀՀ տնտեսության վիճակի վրա՝ կորոնավիրո՞ւսը, պատերա՞զմը, թե նոյեմբերի 9-ի համաձայնագրի ստորագրո՞ւմը, Արամյանը նշեց, որ դժվար է գնահատական տալ։ Ըստ նրա՝ կորոնավիրուսի ազդեցությունը 2020 թվականին ակնհայտ էր, իսկ պատերազմի ուղղակի ազդեցությունը ՀՀ տնտեսության վրա առաջին փուլով թույլ էր։ Պատերազմական գործողությունները ՀՀ տարածքում չէին իրականացվում, այլ Արցախում, թեպետ ՀՀ-ի վրա անուղղակի ձևով անդրադարձավ այլ խողովակներով՝ հանրությունը իր սեփական սպառումը կրճատելով վերաուղղեց այլ նպատակների։

«Կա նաև այլ խողովակ. քանի որ ԱՀ և ՀՀ տնտեսությունները խիստ փոխկապակցված և ինտեգրված են, բնականաբար հողերի կորուստը տարբեր ձևաչափերով՝ բանկային համակարգի միջոցով, կնքված պայմանագրերի միջոցով ազդելու էին մեզ վրա։ Այն հողերը, որոնք հայտնվեցին թշնամական երկրի նշանակետի տակ, բնականաբար այդ հողերի վրա աշխատանքը նվազեցվելու է, ազդելու է գյուղատնտեսության վրա և այլն»։

Արամյանը հավելեց, որ խնդիրներ ավելի շատ ապագայում է տեսնում։

«Շատ ավելի վախեցնող է ապագան ՝ 2022-2023 թվականները, թե մենք ի՞նչ տնտեսական օրակարգով ենք մտնում այդ տարիներ։ Հիմա արագ միջոցներ պետք է ձեռնարկենք, մեր տնտեսական հենքերը ուժեղացնելու։ Ոսկյա կանոն է՝ չունես անվտանգություն, մոռացեք մնացած բաների մասին։»։

Խոսելով ճանապարհների ապաշրջափակման մասին՝ Արամյանը նշեց, որ անհայտ է թե տնտեսվարողների համար ի՞նչ վտանգներ կան, որովհետև որևէ մեկը չգիտի՝ ինչ ձևաչափով են ընթանալու գործողությունները։

«Ապաշրջափակումը միշտ էլ բերում է դրական տնտեսական էֆեկտների, սակայն հարց է՝ ո՞վ է ավելի շատ օգտվողը դուրս գալու՝ ՀՀ-ն, թե Ադրբեջանն ու Թուրքիան։ Այն քարտեզները, որ շրջանառվում է սոցկայքերում, բնականաբար անզեն աչքով երևում է, որ Ադրբեջանն ու Թուրքիան շատ ավելի մեծ տնտեսական օգուտներ են քաղում։ Ինչո՞ւ, որովհետև ուղիղ ճանապարհով Ադրբեջանի տնտեսությունը կապվելու է Նախիջևանի հետ, Նախիջևանն էլ ամբողջովին ինտեգրված է Թուրքիայի հետ։ Մեր տնտեսվարողները, տնտեսական հոսքերը ինչպե՞ս են մտնելու ԵԱՏՄ շուկա, միջազգային այլ ռեգիոններ, դեռևս անհայտ է»։

Արամյանն ուշադրություն հրավիրեց նաև հարցին, թե տնտեսական ապաշրջափակումից պետք ում հետ ենք բացելու սահմանները։ Կան խողովակներ, որոնք կարող են ներազդել տվյալ երկրի տնտեսական հարաբերությունների վրա։ Մի ուղղությունը՝ ապրանքային շարժն է,մյուս խողովակն էլ կապիտալի հոսքն է։

«Միշտ ավելի բարձր կապիտալով երկրները կլանում են ավելի ցածր կապիտալով եկրների ենթակառուցվածքները։ Սրանք մարտահրավերներ են, որոնք պետք է հաշվի առնել ցանկացած թուղթ ստորագրելիս»։

Արամյանը հույս հայտնեց, որ ընտրություններից հետո կկարգավորվի իրավիճակը, կառավարման համակարգում փոփոխություններ կլինեն և մենք կունենանք արդյունքներ, հակառակ պարագայում, եթե չունենք անվտանգային խնդիրների լուծում, մյուս բոլոր հարցերը ստորադասված են։

Մանրամասները՝ տեսանյութում

Աղբյուր` Փաստինֆո