Փաստ ինֆո

ՀՀ վարչապետը ՀԱՊԿ-ին դիմել էր խորհրդատվությունների մակարդակով և հիմա եղել են խորհրդատվություններ, այդ թվում նաև ՌԴ ԱԳ նախարարի միջոցով։ Պատերազմից ու բախումներից խուսափելու համար Ռուսաստանն առաջարկում է սահմանազատում իրականացնել, ինչը միջազգային նորմերով իրականացվող գործընթաց է և որոշ ժամանակ է պահանջելու։ «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցի ժամանակ ասաց ռազմական փորձագետ Հայկ Նահապետյանը՝ անդրադառնալով Երևանին և Բաքվին ուղղված Լավրովի առաջարկին։

Ռազմական փորձագետի խոսքով ստեղծված իրավիճակը հղի է ռազմական բախումով, ինչն այս պահին ձեռք է տալիս միայն ուժեղ կողմին։
«Հայկական կողմն իր անգործությամբ, մեծամիտ և պոպուլիստ խոսքերով, որ մեր սահմաններն ամբողջովին պաշտպանված են և պետք չէ, որ մեր պատգամավորներն ու հակառակորդը տեսնեն՝ ինչպես ենք իրականացնում մեր պաշտպանությունը, ցույց տվեց, որ սահմաններն անպաշտպան են։ Եթե պետական ինստիտուտներն իսկապես գոյություն ունեն, պետք է շատ արագ ծառայողական քննություն սկսվի և պարզվի, թե ինչպես հակառակորդը կարողացավ երկու մարզերի տարածքում բավականին առաջանալ։ Ընդ որում` նրանք սկզբունքորեն հետ չեն գնալու, հնարավոր է որոշակի նահանջեն, բայց կարևոր բարձունքները պահելու են մինչև սահմանազատման աշխատանքներն ավարտվեն»,-նշեց փորձագետը։

Սահմանազատման աշխատանքներ իրականացնելու համար պետք է երկու երկրների կառավարությունների կողմից ստեղծվի միջգերատեսչական հանձնաժողով, այլ կերպ ասած քարտեզների վրա աշխատող մասնագիտական խմբեր, որից հետո տեղում նշագրում պետք է իրականացվի, նոր հանձնաժողով ստեղծվի, որն արդեն սահմանագծում է իրականացնելու։ Սակայն այս գործընթացը կարող է նաև ամիսներ տևել, որի ընթացքում ադրբեջանցիները, ըստ երևույթին, շարունակելու են մնալ ՀՀ տարածքում։

«Ադրբեջանը հայկական կողմի համար լծակ ունի։ Գորիս-Կապան ավտոմայրուղու մի հսկայական հատված՝ մոտ 21 կմ Ադրբեջանի տարածք է, և նրանք կարող են այդ ճանապարհը երկկողմանի փակել։ Հայկական կողմը ստիպված պետք է այդ ճանապարհը շրջանցելով, Տաթևի ուղղությամբ ոչ բարեկարգ ճանապարհով գնա։ Այնինչ իշխանությունները զբաղված են Երևան քաղաքի ասֆալտապատման աշխատանքներով՝ թողնելով կարևորագույն ստրատեգիական նշանակություն ունեցող ճանապարհների շինարարությունը բարձիթողի վիճակում։ Այսինքն` Գորիսի ճանապարհն ուղղակի նշանառության տակ է, Սիսիանի օդանավակայանն է ուղղակի նշանառության տակ։ Կարող են ցանկացած ժամանակ սադրել։ Քանի որ Ադրբեջանը տեսավ, որ Հայաստանի իշխանություններն այս պահի դրությամբ ևս գտնվում են ոչ ադեկվատ վիճակում, նրանք շատ տեղերում կարող են առաջ գալ, այդ թվում նաև Տավուշի մարզում, Եղեգնաձորում, Վայքում, Արարատում։ Այսինքն` ամբողջ հայ-ադրբեջանական սահմանում նրանք կարող են առաջ գալ։ Պատկերացնո՞ւմ եք սահմանազատման գործընթացը որքան ժամանակ կարող է տեղի ունենալ Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանում։ Եթե իշխանությունները չեն դիմագրավում Ադրբեջանի կողմից իրականացվող ագրեսիային, ապա նրանց համար խոչընդոտ չկա և ցանկացած ժամանակ կարող են բավականին առաջ գալ»,-ասաց ռազմական փորձագետը՝ հավելելով, որ այս իրավիճակը փոխելու կարևորագույն գործիքը Հայաստանում իրավիճակը համարժեք գնահատող, կամային որակներ, մասնագիտական կարողություններ ունեցող իշխանության ձևավորումն է։

Հայկ Նահապետյանը գտնում է, որ ադրբեջանցիների խնդիրն այս պահին ոչ թե գյուղերում բնակիչներին սպանելն է, այլ այդ գյուղերը հայաթափելը, ինչի համար պետք է ստեղծվի հոգեբանական համապատասխան վիճակ, որպեսզի գյուղացին զգա՝ ինքն անպաշտպան է։ Փորձագետի խոսքով այնտեղ ապրող մարդկանցից խլվում է միջազգային բոլոր օրենքներով ու կոնվենցիաներով ամրագրված ապրելու, աշխատելու և սեփականություն ունենալու իրավունքը, առանց որոնց մարդն այլևս ցանկություն չի ունենա այդ բնակավայրերում ապրելու։

«Եթե Սև լիճը վերցնում են ու ասում, որ շուտով այնտեղ բնակավայր կարող են կառուցել, ինչը խիստ տրամաբանական է, դա նույնպես կնպաստի հայաթափմանը։ Հիմա ադրբեջանցիները մեր տարածքը գրավում են՝ մեր քաղաքացիներին այնտեղից հանելու պայմաններ ստեղծելով։ Առաջ գալով՝ նրանք ոչ միայն բարձունքներ են վերցնում, այլև հոգեբանորեն ազդում են, որ մարդիկ իրենց անպաշտպան զգան»,-նշեց Հայկ Նահապետյանը։

Վերջինս ընդգծեց՝ ադրբեջանցիները փորձում են նախքան նոր իշխանությունների ձևավորումն առաջանալ, և եթե գործող իշխանությունն ընտրությունների միջոցով վերարտադրվի, ապա փորձագետի կարծիքով երրորդ Հանրապետության էջը կարող ենք փակել։

Աղբյուր` Փաստինֆո