Փաստ ինֆո

Ինքնիշխան երկրի տարածք այլ երկրի Զինված ուժերի ներթափանցումը և որևէ տարածքը զբաղեցնելը ագրեսիա է տվյալ երկրի նկատմամբ: Սա նշանակում է հակառակորդը տարածք է օկուպացրել: Այս մասին «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց ռազմական փորձագետ Հայկ Նահապետյանը՝ անդրադառնալով Սյունիքում տիրող իրավիճակին:

Հիշեցնենք, որ մայիսի 12-ին ադրբեջանական զորքը հատել է ՀՀ պետական սահմանն ու առաջացել Իշխանասարի ուղղությամբ՝ իր վերահսկողության տակ վերցնելով Սև լիճը: Իսկ այսօր փորձել են առաջանալ նաեւ Սիսիանի ու Վարդենիսի ուղղությամբ։ Ավելին՝ հաջողվել է Վարդենիսում եւս դիրքավորվել՝ սարերի վրա։

Հայկ Նահապետյանն ընդգծեց, որ այդ հատվածում գտնվող հայ զինծառայողների պարտականությունն էր պաշտպանել սահմանը, որ հակառակորդը չմտնի ՀՀ տարածք, սակայն փորձագետը ենթադրում է, որ նրանց հրահանգված է եղել որևէ քայլ չձեռնարկել և չդիմադրել.

«Փաստորեն, իրենք իրենց գործառույթները չեն իրականացրել, հարց է առաջանում՝ ինչու՞, կարող եմ ենթադրել, որ ամենայն հավանականությամբ հրաման է եղել չկրակելու: Նման ներթափանցման փորձի ժամանակ, սովորաբար, հենակետի ավագը զեկուցում է իր վերադասին, որից հետո վերադասից գալիս է հրաման՝ ի՞նչ պետք է անեն, ամենայն հավանականությամբ, հրաման է եղել՝ չկրակել, դրա համար էլ ադրբեջանցիները մեր մի հենակետի զինծառայողներին շրջափակման մեջ են վերցրել և դիրքավորվել են Իշխանասարի հատվածում: Ադրբեջանցիները ամբողջությամբ իրենց վերահսկողության տակ են պահել Սև լիճը, եթե հաշվի առնենք, որ այդ լճի ջուրը մի քանի բնակավայրերի համար ոռոգման և խմելու ջուր է, ապա կարող ենք հետևություն անել, որ հակառակորդին տրվել է ստրատեգիական նշանակության տարածք»,-ասաց Հայկ Նահապետյանը՝ արձանագրելով, որ ՀՀ իշխանությունը բացարձակ համարժեք չի արձագանքել հակառակորդի քայլերին:

Հարցին՝ եթե ՀՀ սուվերեն տարածքի նկատմամբ հակառակորդը ոտնձգություն է կատարել, ինչո՞ւ ՀՀ իշխանությունը չի դիմել ՀԱՊԿ-ին, փորձագետը կարծում է, որ օրվա իշխանությունը որոշակի պարտավորվածություն ունի Ադրբեջանի, Թուրքիայի և Մեծ Բրիտանիայի առաջ.

«Եթե չեն կարող, ունակ չեն որևէ բան անել, ապա կարող են դիմել ՀԱՊԿ քարտուղարություն, քանի որ ՀՀ տարածքի նկատմամբ ագրեսիա է տեղի ունեցել:Անտրամաբանական է այս ամենը, եթե քո երկիրը ագրեսիայի է ենթարկվում, հարցը պետք է բերվեր իրավաքաղաքական դաշտ, դիմեինք ՀԱՊԿ-ին, ՄԱԿ-ին: ՀՀ-ում պետք է հրատապ որոշում կայացվի, որ Հայաստանը ենթարկվել է ագրեսիա, որից հետո միջազգային իրավունքի նորմերով ցանկացած ռազմական ցանկացած գործողություն համարվում է արդարացված և հակառակորդին տրվում է համարժեք պատասխան: Նման բան չի արվել, ուստի կարելի է ենթադրել, որ Նիկոլ Փաշինյանը որոշակի պարտավորություն ունի այլ երկրի ազգային-պետական շահերը սպասարկելու տրամաբանության մեջ»,-ասաց փորձագետը:

Հարցին՝ ինչու՞ ՀՀ տարածք ներխուժած ադրբեջանցի զինվորականները չեն գերեվարվում կամ ձերբակալվում, ռազմական փորձագետը նկատեց, որ նախևառաջ պետք է կանխվեր նրանց մուտքը Հայաստանի տարածք.

«Փաշինյանը ԱԽ նիստում ասաց, որ դիվերսիոն ներթափանցում է, եթե դիվերսիա է, ապա պետք է դա կանխվեր, ոչ թե սպասեին, որ ադրբեջանցիները մտնեին ՀՀ տարածք»,-ասաց Հայկ Նահապետյանը:

Փորձագետը կարծում է, որ ադրբեջանցի զինվորականները մտել են ՀՀ տարածք, քանի որ վստահ են եղել, որ հայկական կողմը չի կրակելու, չի դիմադրելու.

«Ադրբեջանցիները հանգիստ մտել են՝ իմանալով որ որևէ խնդիր չի լինելու: Սա միայն մի դեպքում կարող է լիներ, Փաշինյան-Ալիև պայմանավորվածություն կար այդ տարածքները հանձնելու: Ինչու՞ չեն կրակել, ինչու չեն դիմադրել, որ հակառակորդը այդ տարածքը չանցնի, անհասկանալի է»,-ասաց Նահապետյանը:

Փորձագետը համոզված է, որ նման դեպքերը շարունակական են լինելու հայ-ադրբեջանական սահմանի բոլոր հատվածներում, եթե հայկական կողմը համարժեք պատասխան չտվեց հակառակորդի գործողություններին:

Հ.Գ. Նյութն արդեն պատրաստ էր թողարկման, երբ հրապարակվեց Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությունը՝ ՀՀ անվտանգության խորհրդի նիստում, ըստ որի Հայաստանը պաշտոնապես դիմում է ՀԱՊԿ-ին։

Աղբյուր` Փաստինֆո