Փաստ ինֆո

ՀՀ իշխանության ղեկին կանգնածները չեն տիրապետում այն տեխնոլոգիաներին, որով կարող են զոհերի քանակի վերաբերյալ ճշմարտությունն ասել իրենց ժողովրդին,- նման հայտարարությամբ հանդես է եկել ՀՀ առաջին ՄԻՊ Լարիսա Ալավերդյանը։

«Զրույցը սկսելուց առաջ, նախ ուզում եմ ցավակցել բոլոր այն ընտանիքներին և ծնողներին, ովքեր, արդեն իսկ, տեղյակ են, որ իրենց զավակը կամ հարազատ զոհվել է և սպասում են նրանց մարմինների վերադարձին: Երկրորդ հերթին՝ ուզում եմ ցավով նկատել, որ իշխանության ղեկին կանգնածները չեն տիրապետում այն տեխնոլոգիաներին, որով կարող են զոհերի քանակի վերաբերյալ ճշմարտությունն ասել իրենց ժողովրդին: Ի վերջո, ամենածանր լուրն անգամ հատուկ մեթոդով են հայտնում, էլ չեմ խոսում այսպիսի իրավիճակի մասին, երբ հրադադարից ամիսներ անց, զոհված զինծառայողների մարմիններ են վերադարձվում, այն էլ՝ այդպիսի անճանաչելի և անարգված վիճակում», - «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասել է Հայաստանի Մարդու իրավունքների առաջին պաշտպան, «Ընդդեմ իրավական կամայականության» ՀԿ-ի նախագահ Լարիսա Ալավերդյանը, անդրադառնալով նախօրեին 106 զինծառայողների մարմինների հայրենիք վերադարձի թեմայով:

Հիշեցնենք, որ հրադադարից հետո որոնումների արդյունքում հայտնաբերված կամ Ադրբեջանի կողմից հայկական կողմին փոխանցված դիերի ընդհանուր թիվն այս պահի դրությամբ 1485 է: ՀՀ առողջապահության նախարարությունը հայտարարել է, որ փետրվարի 13-ի դրությամբ՝ փորձաքննության է ենթարկվել 3577 դիակ, իսկ դատախազությունն էլ հայտարարել է, որ 2020 թվականին, այսինքն՝ մինչեւ դեկտեմբերի 31-ը նույնականացվել է 3389 մարմին։ ՌԴ ՊՆ-ն էլ հայտարարել է, որ անհետ կորածների խնդրով 2392 մարդ է դիմել ռուս խաղաղապահներին։

Լարիսա Ալավերդյանը նկատում է՝պատերազմի 44 օրերի ընթացքում նախադեպը չունեցող կեղծիքների հեղինակ դարձած այս իշխանությունները ոչ մի կերպ չեն հասկանում, որ երբեք ուշ չէ ազնիվ կեցվածք ընդունել և ասել ողջ ճշմարտությունը. «Այսօր շատ քիչ մարդ կա, որ հավատում է, թե զոհերի թիվը չի գերազանցում 4000-ը, ինչպես դա փորձում է հավաստիացնել փոխվարչապետ Տիգրան Ավինյանը: Ես համոզված եմ, որ այդ մասին, առաջին հերթին, գիտի հենց ինքը՝ Ավինյանը, այնպես որ՝ իշխանությունների կողմից որդեգրված կեղծիքի վրա հիմնված այս քաղաքականությունը, հերթական անգամ նսեմացնում է սեփական ժողովրդի արժանապատվությունը: Այս ամենն, այլևս անհնար է հանդուրժել»,-ասում է Լարիսա Ալավերդյանը:

Անդրադառնալով ստեղծված իրավիճակում Ադրբեջանի կողմից որդեգրված քաղաքականությանը, վերջինս նկատում է՝ թշնամի երկիրը շարունակում է ամենածանր հանցագործությունների շարքը, որ սկսել է վաղ անցյալում՝ դեռևս 1988 թվականից. «Խորհրդային Ադրբեջանից հետո, արդեն անկախ Ադրբեջանն անխոչընդոտ կերպով ցեղասպանական քաղաքականություն է որդեգրել, որովհետև այն, ինչ անում է այդ պետությունն, այլ բան չէ, քան հայերի նկատմամբ իրականացվող Ցեղասպանություն: Դրա վառ օրինակներին մենք ականատես եղանք վերջին պատերազմի ընթացքում՝ կանանց և ծերերի նկատմամբ իրականացված վայրագությունները, գերեվարվածներին տևական ժամանակ տանջանքի ու տառապանքի մեջ պահելը, անճանաչելիության հասցված հայկական կողմի դիերը և այլն:

Սրանք բոլորն՝ առանձին – առանձին վերցված, ցեղասպանության էլեմենտներ են, այլ կերպ ասած՝ սա ցեղասպանական պատերազմ էր: Եթե սրան էլ գումարենք աշխարհաքաղաքական կարճատես մոտեցումները, այսպես ասած՝ ամոթխած Եվրոպայի լռությունն ու ամեն ինչ Ռուսաստանի Դաշնության վրա բարդող Ամերիկայի վարքագիծը, մնում է հետևություն անել, որ այս ամենը հստակ մտածված ծրագիր էր, որի արդյունքում զրոյի հավասարվեց հայերի և հատկապես՝ արցախահայության տասնամյակներ շարունակ մղած ազգային ազատագրական պայքարը: Այս ամենը հանգեցրեց նրան, որ մինչև այսօր հայը դեռ շարունակում է տառապել, իսկ արդարության պահանջը, այն, որ մեղավորը պետք է պատժվի, այդպես էլ տեղի չի ունենում»,- ասում է Հայաստանի Մարդու իրավունքների առաջին պաշտպանը:

Լարիսա Ալավերդյանը համոզված է՝ զոհերի, անհետ կորածների և գերեվարվածների անսահման մեծ թիվը, բացառապես և միայն օրվա իշխանությունների մեղքով և նրանց անմիջական պատասխանատվության ներքո է. «Դեռ չեմ խոսում 44 օր տևած պատերազմի պատճառների, ընթացքի և խայտառակ կապիտուլյացիայի մասին: Միտումնավո՞ր են եղել արդյո՞ք պարտության տանող բոլոր հանգամանքները, թե՞ ոչ՝ կպարզի դատական գործընթացը: Հատկապես ուզում եմ անդրադառնալ նոյեմբերի 10-ին ստորագրված եռակողմ համաձայնագրի հանգամանքներին և դրանից բխող հետևանքներին: Հատկանշական է, որ այն ստորագրելուց առաջ, այս իշխանություններն, անգամ, պայման չեն դրել՝ հանձնվող տարածքներից դուրս բերել այդ պահին ակտիվ մարտական գործողությունների մեջ գտնվող տասնյակ հարյուրավոր զինծառայողներին, որպեսզի նրանք չհայտնվեին գերության մեջ կամ անորոշ կարգավիճակում: Սա խոսում է այն մասին, որ այս իշխանությունների համար, բացառապես, միևնույն է եղել իր զինվորի կյանքն ու ճակատագիրը:

Նույն պատկերն էլ, արդեն ամիսներ շարունակ, գերեվարվածների պարագայում է: Ինչպե՞ս կարելի է այս աստիճանի անտարբեր և անմարդկային գտնվել՝ սեփական հայրենակիցների ցավի ու տառապանքի հանդեպ: Ես տարիներ շարունակ աշխատել եմ այդպիսի կարգավիճակում հայտնվածների, հատկապես, պատանդառության մեջ գտնված և հայրենիք վերադարձած մարդկանց հետ, որոնց նկատմամբ թշնամական Ադրբեջանի կողմից՝ միջազգային հումանիտար իրավունքի տեսակետից ծանրագույն հանցագործություններ են կատարվել: Թող բացատրի այս իշխանությունը, թե ի՞նչ քայլեր է ինքը ձեռնարկում՝ գերության մեջ հայտնված իր հայրենակիցներին տառապանքից ազատելու և հայրենիք հետ վերադարձնելու ուղղությամբ: Որքանով ինձ է հայտնի՝ բացառապես ոչինչ չի անում: Ես ծանր եմ տանում այս ամենը, որովհետև, ինչպես արդեն ասացի, մասնագիտության բերումով, բազմաթիվ անգամներ շփվել եմ այդպիսի մարդկանց հետ, լսել ու ծանոթ եմ նրանց մարդկային պատմություններին, ապրած անպատմելի տառապանքների էությանը …», - ասել է մարդու իրավունքների առաջին պաշտպան Լարիսա Ալավերդյանը:

Հեղինակ՝ Նվարդ Մանվելյան

Աղբյուր` Փաստինֆո