Փաստ ինֆո

Մեկը, որ պետության, ընդհանրապես կառավարման համակարգի, ավելի գլոբալ՝ համակարգային մտածողության հետ հեռավոր կապ անգամ չունի, երբեք չի կարող կառուցող լինել ու կառուցողական բան անել։ Այդ մեկի` վարչապետի պաշտոնից կառչածի այցը Շիրակի մարզ այսօր ընկալվում է որպես փախուստ իրականությունից։ Նախօրեին ՀՀ 2-րդ նախագահ Սերժ Սարգսյանը դառն ու իրական փաստերի է անդրադարձել, և քանի որ պատասխան չունի տալու, հիմա «մարզային այցեր» իմիտացիոն ռեժիմի է անցնում։ Նույնպիսի՝ «անպատասխան» իրավիճակ եղավ ՀՀ 2-րդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի հարցազրույցից հետո։

Պատասխան չունի, եթե մի բան ասվի էլ՝ հին կշիռն ու արժեքը չի ունենալու, ավելին այս օրերին, երբ ազգը կապիտուլյանտից հրաժարականից զատ այլ բան չի պահանջում, ծիծաղելի վիճակի մեջ է հայտնվելու։ Դրա համար էլ մանր ու միջին եղջյուրավոր ՔՊ-ականներն են ինչ-որ պարտադրված տեքստեր ասում, սակայն, նրանց լսող չկա։ Իշխանությանը կառչած ապաշնորհների գնացքը գնացել է։ Իսկ նրանց իշխանության բերած խաբված ժողովրդի սպասումները, թե՝ «թողե՛ք սովորեն, ջահել են, մաքուր են, կոռուպցիայի մեջ խրված չեն»՝ ուղղակի թյուր է դուրս եկել, քանի որ ջահելները շատ արագ սովորեցին ոչ թե կառավարել, այլ կոռուպցիոն մեխանիզմներ աշխատեցնել։ Միայն մի օրինակ ասենք և ավարտենք՝ մշտապես բոլոր ոլորտներում «մրցույթների» կարևորությունը շեշտող և այդ համատեքստում կոռուպցիա տեսնող երբեմնի ընդդիմախոսներն այսօր առանց մրցույթների, մեկ աղբյուրից գնումների ճանապարհով են գնում, մրցույթ էլ եթե լինում է՝ միայն իրենց ԽԾԲ շրջանակում։

Վերադառնանք մարզային ացերին՝ որպես փախուստ դառն ու դաժան իրականությունից։ Որպես կանոն, բոլոր ժամանակների ղեկավարները, զգալով ու հասկանալով, որ մոտ է իրենց հեռացումը, նախ՝ սկսում են ինչ-որ անիմաստ փոխատեղություններ անել՝ հույժ կարևոր գործ անելու պատրանք ստեղծելով, հետո՝ այսպես ասած՝ անցում են կատարում մարզային այցերին։

Մի տեսակ ավելի դյուրին է՝ հազար ու մի հոգսերի բեռան տակ կքած, բայց նաև՝ ընտրովի մարդկանց մոտ ցուցադրական ելույթներ ունենալը, երբ գիտես, ոչ մի հակառակ, անկանխատեսելի խոսք չի հնչի։

Եվ որքան էլ հիմա քպականները կոկորդ պատռեն, թե՝ «Վարչապետը ոչ մեկից վախենալու բան չունի, ոչ մի մասովկա չկա » և այլն, սարքովի է լինելու։

Տեղեկատվությունը, թե՝ Շիրակի մարզ այցը՝ ընթացիկ և առաջիկա ծրագրերը, ռազմավարական խնդիրները քննարկելու նպատակով է, տարակուսանք է առաջացնում: Ի՞նչ ընթացիկ և առաջիկա ծրագրերի մասին է խոսքը, արդյո՞ք նաև այն, որ Գյումրիի քաղաքապետ Սամվել Բալասանյանին է ցանկանում իշխանությունն իրենով անե՞լ։ Թե՞ Շիրակի մարզի գերիների հարազատներին, որոնց՝ բազմիցս բողոքներից ու փողոց փակելուց հետո բնավ չընդունեց, այլ ձգեց-ձգեց ու իրեն անհրաժեշտ պահին միայն այցելեց։ Նրանք, ոչ միայն Ալիևի, այլ նաև իր գերիներն են․․․

«Շատ կարևոր է, որ պետական կառավարման և տեղական ինքնակառավարման մարմինները սինխրոն գործեն` հետպատերազմական սոցիալ-հոգեբանական և տնտեսական վերականգնման գործընթացն ապահովելու համար»: Ասացեք խնդրեմ՝ ո՞րն է այս ձևական, ընդհանրական խոսքերի ռացիոնալ հատիկը։

Այս նախադասությունն ասում է իրեն այն երկրի վարչապետը համարողը, որի հարավային սահմանը հենց այսօր թշնամին ազգից գաղտնի ինչ-որ հայ-ադրբեջանական հուշագրով բզկտում է, որտեղ տեղական ինքնակառավարման և համայնքային մարմինները մեն-մենակ են թշնամու դեմ, իսկ նրանց ընտանիքների սոցիալ-տնտեսական միակ հնարավորությունը՝ անասնապահությամբ մի կերպ գոյատևելը անհնարին է դարձել։ Այսինքն, կոնկրետ մարդիկ կոնկրետ սոցիալ-հոգեբանական լրջագույն խնդիրների առջև միայնակ՝ իրենք են լուծում իրենց հարցերը՝ ԱԳՆ-ի, ՊՆ-ի, ՏԿՆ-ի ու ՀՀ կառավարության փոխարեն։

Ինչու՞ է գնացել Շիրակի մարզ ու Գյումրի, արդյո՞ք ոչ նրա համար, որ անցնցում կարողանա նաև ՀՀ հյուսիսային սահմանի՞ն թշնամական բզկտումների համար հող նախապատրաստել։

Կապիտուլյանտը շտապում է, և այս պլանավորված մարզային այցի մեկ այլ վարկած էլ վերևում նշվածն է։ Կողմնացույցը ցույց է տալիս՝ մեր սահմաններին նրա գործերը կոնկրետ են և ուղղորդված։ Հարավային, հիմա՝ հյուսիսային․․․

Հուշերի գիրկն ընկածը Օստապ Բենդերի «Նյու Վասյուկիի» ուտոպիստական ծրագրի հանգույն՝ իր լեգենդը մտքում է Գյումրի գնում։ Նման հորինվածքներն, ի դեպ, քրեաբանների մոտ այլ անուն ունի՝ «մեղադրյալի լեգենդ» է կոչվում։

«Ճանապարհին ես անընդհատ հիշում էի մեր կարգախոսը՝ «Կառուցենք Հայաստանը նորովի»: Այդ կարգախոսը, որը որդեգրել ենք դեռևս ճգնաժամի նախընթաց շրջանում, հիմա առավել արդիական է հնչում բառիս բուն և փոխաբերական իմաստով: Եվ խնդիրը պետք է այսպես ձևակերպենք՝ Հայաստանը, Շիրակի մարզը, Գյումրին պետք է կառուցենք նորովի: Պետք է ուրախությամբ արձանագրել, որ Գյումրին նորովի կառուցելու գործընթացը սկսվել էր, արդեն շարունակվում է: Եվ սա շատ լավ դինամիկա է, օրինակ է, որը մենք կարող ենք շարունակել»:

Սին խոստումներ, իրականությունից հեռու, ինչ ասել է՝ «Գյումրին նորովի կառուցելու գործընթաց»․․․ Իսկը՝ «ճամպրուկը կապածի լեգենդ» է։ Որն իրականացնելու համար ժամանակը սուղ կլինի․․․

Բայց ժամանակը եթե հավերժ լիներ անգամ, կառուցողական, կամ՝ շինիչ ոչինչ չէր լինելու մի պարզ պատճառով՝ քանդող-ավերողը երբեք կառուցող չի դառնա։ Եկած օրից քանդում է ու քանդում՝ ազգը, եկեղեցին, պատմությունը, ընտանիքը, բանակը, պետությունը, պետականությունը։ Արցախը, Հայաստանը․․․

Այսօր իր միակ կառուցողական, թեպետ՝ ուշացած քայլը հեռացումն է, հրաժարականը։

Քայլը, ոչ թե՝ գործընթացը․․․

Հեղինակ՝ Ա․Ե․

Աղբյուր` Փաստինֆո