Փաստ ինֆո

Վերջին օրերին ավելի ու ավելի հաճախադեպ է դարձել ֆեյսբուքյան այն օգտատերերի զարմանքը, որով նրանք «հայտնաբերում» են, թե հավանել են ՀՀ-ում վարչապետ աշխատող Նիկոլ Փաշինյանի՝ այս կամ այն գրառումները: Հիմնականում դրանք ֆայն օգտատերերն են, որոնք ընդգծված հակաիշխանական կեցվածք ունեն և իրենց պատկանող վիրտուալ տիրույթում չեն թաքցնում սեփական քաղաքական հայացքները:

Այսպես` օրինակ, բոլորովին վերջերս երգչուհի, «Դոգմա» ռոք խմբի վոկալիստ Զառա Գևորգյանը գրում է. «Առավոտյան արթնանում եմ, հեռախոսը միացնում ու սենց սքրինշոթեր ստանում անհանգստացած ընկերներիցս... Ո՞նց կարա սենց լինի. քնած ժամանակ հոգի՞ս ա գլխիս խաղեր խաղում, թե՞ ֆեյսբուկչիստների խաղերն են (էլի էի լսել, որ նման բաներ են անում)։ Մի խոսքով` Не виноватая я, он сам пришел»,- գրում է Զառա Գևորգյանը, երբ զարմացած ընկերների և երկրպագուների մի ողջ բանակ փորձում է հասկանալ՝ ինչպե՞ս է ընդգծված ընդդիմադիր հայացքներով երգչուհին հավանության արժանացրել հողատու վարչապետի՝ Շուշիի հանձնման վերաբերյալ ուղիղ եթերում հնչեցրած պարզաբանումները:

Քանի որ երևույթը, հատկապես վերջերս խիստ նկատելի և հաճախադեպ իրողություն է դարձել ֆեսյբուքյան տիրույթում, «Փաստինֆո»-ն թեմայի վերաբերյալ զրուցեց տեղեկատվական անվտանգության փորձագետ Սամվել Մարտիրոսյանի հետ: Վերջինս չհերքեց՝ ֆեյսբուքյան տիրույթում նման երևույթներ եղել են, հատկապես 2013 և 2015 թվականների նախընտրական քարոզարշավների ընթացքում, երբ օգտատերը կարող էր հավանության արժանացնել որևէ գրառում, ինչի հետ միասին, մեխանիկորեն այդ գործողությունը տարածվում էր նաև այլ գրառումների վրա նույնպես, սակայն հիմա, մասնագետի բնորոշմամբ, իրավիճակն այլ է. «Ֆեյսբուքում այդպիսի գրառումներ ես էլ եմ տեսնում, հատկապես վերջերս դրանք ավելի հաճախ են դարձել, երբ այս կամ այն օգտատերը զարմացած կամ զայրացած, անակնկալի գալով հայտնում է, թե ինքը հավանում է տվել վարչապետի այս կամ այն գրառմանը, այն դեպքում, երբ նույն օգտատերը վստահեցնում է, որ չէր կարող նման բան անել և դրա համար բերում է մի քանի՝ իր համար օբյեկտիվ պատճառաբանություններ: Խոսակցություններ կան, որ այստեղ հատուկ ծրագիր է աշխատում, որն առանց օգտատիրոջ գիտության, հավանումի է արժանացնում այս կամ այն ֆեյսբուքյան հրապարակումը, տվյալ պարագայում խոսքը՝ Նիկոլ Փաշինյանի պաշտոնական էջից արված գրառումների մասին է:

Կա նաև մեկ այլ վարկած, թե այդ օգտատերերի ֆեյսբուքյան հաշիվները կոտրվում են հատուկ ծառայությունների կողմից և օգտագործվում նման նպատակների համար:

Եվ, քանի որ այս բոլորը վարկածների դաշտից են, հետևաբար, ես չեմ կարող հաստատել կամ հերքել դրանից որևէ մեկը: Միայն կարող եմ ասել, որ որպես տեղեկատվական անվտանգության մասնագետ՝ ինձ նման ծրագիր հայտնի չէ և համոզված էլ չեմ, որ դա այսօրվա ֆեյսբուքյան կարգավորիչների պարագայում դա հնարավոր է: Իհարկե, ժամանակին ֆեյսբուքն այս իմաստով շատ ավելի խոցելի էր, բայց հիմա անվտանգային հարցերի առումով բոլորովին այլ պատկեր է: Հետևաբար, նորից եմ կրկնում՝ ինքս էլ հաճախ եմ տեսնում զարմացած մարդկանց այդպիսի բովանդակությամբ գրառումներ, սակայն, հատկապես ինչպե՞ս կարող է դա տեղի ունենալ, այս պահին ես որևէ մեկնաբանություն չեմ կարող տալ»,- ասում է տեղեկատվական անվտանգության փորձագետ Սամվել Մարտիրոսյանը:

Հեղինակ՝ Նվարդ Մանվելյան

Աղբյուր` Փաստինֆո