Փաստ ինֆո

Ներկա իրավակարգավորումների համաձայն՝ Սյունիքի մարզի Ադրբեջանի վերահսկողությանը հանձնված տարածքներում՝ բնակավայրերում և ճանապարհահատվածներում տեղի ունեցած հանցագործությունները կքննվեն Ադրբեջանի քննչական մարմինների կողմից։ «Էյջվիէյջ» փաստաբանական գրասենյակի տնօրեն Վահան Հովհաննիսյանը «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց, որ Սյունիքի մարզի ճանապարհների և տարածքների մի մասի՝ Ադրբեջանի վերահսկողությանը հանձնելու հետ կապված խնդիրներ են առաջացել, ինչի կապակցությամբ հարցումներ է ուղարկել ՀՀ ՔԿ և ՀՀ գլխավոր դատախազություն՝ պարզելու, թե տվյալ ճանապարհահատվածներում կամ տվյալ բնակելի վայրերում կատարված հանցագործությունների վերաբերյալ վարույթները և անձանց նկատմամբ քննությունը որտեղ է իրականացվելու։

Փաստաբանը ՀՀ գլխավոր դատախազությանը հասցեագրված հարցումի վերաբերյալ դեռևս պատասխան չի ստացել, իսկ ՔԿ-ից ստացված պատասխանում, թեև հարցադրումներին կոնկրետ պատասխան չի եղել, սակայն նշվել է, որ հիշյալ քրեական գործերի քննությունը կիրականացվի ՀՀ քրեական օրենսգրքի 14 և 15-րդ հոդվածներին համապատասխան, ինչպես նաև ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 474, 475 և 54. 1 հոդվածով սահմանված կարգով: Հովհաննիսյանը նշեց, որ վկայակոչվել է ՀՀ քրեական օրենսգրքի այն դրույթներին, որոնք վերաբերում են ՀՀ տարածքից դուրս հանցագործություններ կատարած անձանց և ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի այն դրույթները, որոնք վերաբերում են միջազգային պայմանագրերի բացակայության պայմաններում իրավական փոխօգնության կարգին։

Ընդ որում՝ վկայակոչված քրեադատավարական նորմերը ևս հակասական էին, քանի որ մի դեպքում վկայակոչել էին միջազգային պայմանագրերի առկայության դեպքում իրավական փոխօգնության կարգը, մյուս դեպքում՝ միջազգային պայմանագրերի բացակայության դեպքում իրավական փոխօգնության կարգը։

«Անգամ ՔԿ-ն այս պահին հստակ իրավական ընթացակարգ չունի, թե նմանատիպ հանցագործությունների դեպքում քրեական դատավարության օրենսգրքի որ ընթացակարգով են առաջնորդվելու՝ այն ընթացակարգով, որը վերաբերում է երկու պետությունների միջև իրավական փոխօգնության վերաբերյալ առկա միջազգային պայմանագրին, թե դրա բացակայությանը։ Այսինքն՝ ես դրանից հասկանում եմ, որ նրանք այս պահին չգիտեն կամ չունեն տեղեկատվություն՝ այդպիսի իրավական փոխօգնության մասին պայմանագիր ՀՀ-ի և Ադրբեջանի միջև առկա է, թե ոչ»,- նշեց Հովհաննիսյանը։

Փաստաբանի խոսքով՝ ՔԿ-ն նույնպես չգիտի, թե այդ դեպքերում քննությունն ինչպես է կատարվելու, բայց պարտավոր են ՀՀ քաղաքացիներին իրազեկել, որ տվյալ ճանապարհահատվածը վտանգավոր է ոչ միայն անձանց կյանքին և առողջությանը հասցվող վնասի առումով, այլև այն առումով, որ, եթե այդ ճանապարհահատվածում մեր անձանց նկատմամբ կատարվի հանցագործություն կամ մեր անձանց կողմից կատարվի հանցագործություն, ապա այդ գործերը կքննվեն Ադրբեջանում։

«Ենթադրենք՝ տվյալ ճանապարհահատվածում վթար է տեղի ունեցել և մեր վարորդը մեղավոր է, բնակվում է հարակից տներում կամ այդ հարակից գյուղերում։ Ներկա իրավակարգավորումների պայմաններում այդ գործը կքննվի Ադրբեջանի Հանրապետությունում և, եթե մեր վարորդի գտնվելու վայրը պարզ չի, քննիչը կարող է մեր վարորդի նկատմամբ հետախուզում հայտարարել կամ բերման ենթարկելու որոշում կայացնել և իրենց հետաքննության մարմինները՝ ի կատարում իրենց նախաքննական մարմնի որոշման, շատ հանգիստ առկա կարգավորումների պարագայում կարող են մեր վարորդին բերման ենթարկել Ադրբեջանի Հանրապետություն՝ քննության ներկայացնելու»,- նշեց Հովհաննիսյանը։

Ըստ օրենսդրական կարգավորումների՝ այն պետությունները, որոնք չունեն իրավական փոխօգնության պայմանագիր, ապա դիվանագիտական ուղիներով անհրաժեշտ է ձեռք բերել պայմանավորվածություն՝ մինչև միջազգային պայմանագրի ընդունումը, այս պահին գտնվում ենք այն փուլում, որ ուզենք, թե չուզենք, առնչվելու ենք իրավական փոխօգնության հարցերին։

«Այս պահին պետք է որոշակի իրավական համագործակցության գնանք, որ պարզենք, թե տվյալ դեպքում քրեական գործերը որտեղ են քննվելու՝ այնտեղ, թե այստեղ։ ՀՀ ՔԿ-ից ստացված գրությունից հասկանում ենք, որ իրենք ևս չգիտեն, թե որտեղ է քննվելու, քանի որ վկայակոչում են մեկ մի դրույթը, մեկ՝ մյուս»,- նշեց Հովհաննիսյանը՝ հավելելով, որ մեր օրենսդրության մեջ որևէ փոփոխություն մտցնելը չի կարող որևէ ազդեցություն ունենալ, պետք է դիվանագիտական ճանապարհով ձեռք բերել պայմանավորվածություն, ինչը կարող է իրականացվել ՀՀ արդարադատության նախարարության և ՀՀ արտաքին գործերի նախարարության միջոցով, որն այս պահին մենք չունենք։

«Պատկերացնու՞մ եք՝ որևէ վարորդ վթարի ենթարկվի և տարվի Ադրբեջան՝ մասնակցելու այնտեղ իրականացվող նախաքննությանը։ Էլ չեմ ասում՝ մեր ավտոմեքենաների վրա կրակում են, մեր անձանց վնասում են, մեր անձինք տուժող են և նմանաբնույթ հանցագործություններից տուժելու դեպքում այստեղ քննություն չի կարող իրականացվել, քանի որ դա ադրբեջանական տարածք է և մեր տուժողները պետք է գնան Ադրբեջան՝ քննչական գործողությունների մասնակցելու»,- նշեց Հովհաննիսյանը։

Հեղինակ՝ Իզաբել Սահակյան

Աղբյուր` Փաստինֆո