Փաստ ինֆո

Չեմ հասկանում վարչապետի հայտարարության իմաստը։ Կարծում եմ՝ այսկերպ հանձնումն արդարացնելու փորձ է արվում, և սա որոշակի միտում ունի։ Փոխարենը Շուշին ներկայացնի որպես հայկական քաղաք, հակառակն է պնդում։ «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց պատմական գիտությունների դոկտոր,պրոֆեսոր, ԵՊՀ պատմության ֆակուլտետի դեկան Էդիկ Մինասյանը՝ անդրադառնալով վարչապետի՝ Շուշիին վերաբերող հայտարարությանը։

Հիշեցնենք, որ հունվարի 20-ին՝ խորհրդարանում, կառավարութան անդամների հետ հարցուպատասխանի ժամանակ ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը, անդրադառնալով ԲՀԿ-ական պատգամավոր Նաիրա Զոհրաբյանի հարցին, ասաց․ «Շուշին ազատագրումից առաջ ունեցել է 90 և ավել տոկոս ադրբեջանական բնակչություն։ Այսինքն ուզում եք ասել, որ 90 և ավել տոկոս ադրբեջանցի բնակչություն ունեցող Շուշի քաղաքը հայկակա՞ն է իր այդ կարգավիճակով»։

Պատմաբան Էդիկ Մինասյանը նկատեց՝ սխալ է զուտ մարդահամարի տվյալները հիմք ընդունել այն դեպքում, երբ գիտենք, որ Ադրբեջանը պաշտոնական տվյալները միշտ կեղծում է։ Պատմաբանը զարմանում է, որ այս հանգամանքը հաշվի չի առնվում և նման հայտարարություն է հնչում՝ իբրև բոլոր արածների արդարացում։

«Բնական է, որ Խորհրդային միության մարդահամարի տվյալները նաև որոշակի կեղծիք են իրենց մեջ պարունակում։ Ադրբեջանցիները կեղծիքի սովոր են, և այդ տվյալները ներկայացնելիս շատ դեպքում հաշվի չեն առնում ազգաբնակչության քանակական կազմը։ Վարչապետը մոռանում է այն հանգամանքը, որ Շուշին հայկական քաղաք է, մեր մշակութային, հասարակական-քաղաքական կենտրոնը։ Քանի որ տվյալները Բաքուն էր ներկայացնում, իսկ Արցախն այդ ժամանակ Ադրբեջանի կազմի մեջ էր, բնական է, որ նրանք աշխատում էին հայերի քանակը միտումնավոր ցածր ներկայացնել։ Հետևաբար պետք չէ դա համարենք հավաստի տվյալներ և հրապարակենք»,-ասաց Էդիկ Մինասյանը։

Դիտարկմանը, որ Վարդենիսի շրջանում, Երևանում նույնպես այդ ժամանակ մեծաթիվ ադրբեջանցիներ են բնակվել, նշանակում է՝ դրանք ևս՞ ադրբեջանական են, պատմաբանն ասաց․ «Մասիսի շրջանում էլ բավական թվով ադրբեջանցիներ կային։ Տեղեր կային, որտեղ ադրբեջանցիները թվաքանակով շատ էին։ Եթե այդպես լինի Բաքուն էլ իր դիմագծով հայկական քաղաք էր։ Մոտ 250-300 հազար հայություն էր ապրում, և այդ մասսայական կոտորածների հետևանքով բնակչությունը պակասեց։ Այդ դեպքում ասենք, որ Բաքուն հայկական քաղաք է։ Ազգաբնակչության քանակական աճով բնութագրել և դրա հիման վրա քաղաքն ադրբեջանական անվանելը սխալ մոտեցում է։ Ո՞վ է տեսել բանավոր համաձայնության հիման վրա տարածքներ տան։ Երբ ասում են՝ ադրբեջանցիները նախկինում բնակվել են Կապանում, հարակից գյուղերում, ուրեմն ադրբեջանական գյուղեր են, դա հիմարություն է։ Չի կարելի դրանով մեր տարածքները զիջել։ Ամեն հողի, տարածքի համար ադրբեջանցին պայքար է մղում, իսկ մենք հեշտությամբ, բանավոր համաձայնությամբ տարածք ենք տալիս»,-ասաց Էդիկ Մինասյանը։

Հարցին՝ արդյոք երկրի առաջին դեմքի այդ հայտարարությունից հետո հնարավո՞ր է Ադրբեջանը հայտարարի՝ Վարդենիսում, Երևանում էլ են շատ ադրբեջանցիներ ապրել, ուրեմն դրանք էլ են ադրբեջանական տարածքներ, Էդիկ Մինասյանը նկատեց՝ իհարկե կասի այդպես․ «Այսկերպ թշնամու ջրաղացին ջուր է լցնում և նրան ուղղություն տալիս, որ նույն ձևով պահանջի նաև հայկական մյուս շրջանները։ Կասի՝ ադրբեջանցիներ են բնակեցված եղել, ուրեմն եկեք այդ տարածքները հանձնենք նրանց։ Այս մարդու մոտ շարունակվում է պարտվողական, զիջող մտածողությունը»,-ամփոփեց պատմաբանը։

Աղբյուր` Փաստինֆո