Փաստ ինֆո

«Ինձ համար ցավալի է լսել, որ Հայաստանի Հանրապետության Արտաքին գործերի նախարարն Ադրբեջանի հետ առաջնայնությունների մասին խոսելիս, չի բարձրաձայնում Արցախի կարգավիճակի վերաբերյալ հարցը, որովհետև, անկախ մնացյալ բոլոր տեսակի առաջնայնություններից, Արցախի կարգավիճակի հարցն առաջին տեղում պետք է լիներ»,- «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասել է քաղաքագետ Թևան Պողոսյանը՝ անդրադառնալով այսօր Ազգային Ժողովում արտգործնախարարի հայտարարությանը։

Հիշեցնենք, որ այսօր Ազգային Ժողովում ընթացող հարց ու պատասխանի ժամանակ, անդրադառնալով Ադրբեջանի հետ հարաբերություններում հայկական կողմի ներկայացվելիք առաջնայնությունների վերաբերյալ հարցին, ՀՀ Արտաքին գործոց նախարար Արա Այվազյանը հայտարարեց, որ հայկական կողմն այս պահին Ադրբեջանի հետ որպես առաջնայնություն դիտարկում է չորս հարց՝ պատրաստակամությունը վերսկսելու բանակցային գործընթացը՝ Մինսկի խմբի համանախագահների ձևաչափում, դեօկուպացիայի խնդիրը, միջազգային կառույցների կողմից դեպի Արցախ ուղարկվող հումանիտար օգնության անխափան մատակարարումը և մշակութային ու կրոնական ժառանգության պահպանումը:

Թևան Պողոսյանը նկատում է՝ իրավիճակի քաղաքագիտական վերլուծության պարագայում, կարող է հետևություններ անել, որ նախարարի այսօրինակ դիրքորոշումը, միգուցե, հատուկ նպատակ է հետապնդում. «Ինչպես Ռուսաստանի Դաշնության Արտաքին գործերի նախարար Սերգեյ Լավրովը վերջերս նշեց՝ գուցե Արցախի կարգավիճակի մասին այս փուլում խոսելը դեռևս վաղ է, որովհետև դրան հասնելու համար անհրաժեշտ է, որպեսզի որոշակի ժամանակ անցնի: Գուցե այս կերպ փորձ է արվում Մինսկի խմբի համանախագահների համար համապատասխան իրավիճակ ձևավորել, որտեղ, որոշակի գործընթացներ նախաձեռնելուց հետո միայն, որպես առաջնայնություն՝ կբարձրացվի Արցախի կարգավիճակի հարցը: Բայց հստակեցնենք, որ սա, այս պահին իմ ունեցած ենթադրությունն է միայն: Ցանկացած պարագայում, ես կուզենայի, որպեսզի հայկական կողմը երբևէ չմոռանար այն մասին, որ գոյություն ունի Արցախի Հանրապետություն և, որ Արցախի կարգավիճակի հարցը պետք է բանակցային սեղանի վրա դրվի հենց սկզբից»,- ասում է Թևան Պողոսյանը:

Քաղաքագետը նկատում է՝ բնական է, որ պաշտոնական Երևանի նմանօրինակ պահվածքն, առաջին հերթին, պայմանավորված է պարտված կողմ լինելու ցավալի հանգամանքով և, որպեսզի հայկական կողմը կարողանա բանակցային գործընթացին ներկայանա առավել վստահ դիրքերից, ըստ վերջինիս, նախ և առաջ պետք է փոխվի բանակցողը. «Պարտված իշխանությունը չի կարող արդյունավետ բանակցություններ վարել: Հետևաբար, ես հենց սրանով եմ պայմանավորում այսօր Ազգային Ժողովում ՝ ադրբեջանական կողմի հետ մեր առաջնայնությունների թեմայով Արտաքին գործերի նախարարի ներկայացրած անատամ դիրքորոշումը: Օրինակ, երբ նա, որպես առաջնայնություն, բարձրացնում է դեօկուպացիայի խնդիրը, ապա, առանց Արցախի կարգավիճակի հստակեցման, կարո՞ղ է արդյոք պատասխանել ադրբեջանական կողմի հարցին, թե ո՞ր տարածքների դեօկուպացիայի մասին է խոսքը:

Անկասկած, չի կարող: Հետևաբար, այդօրինակ առաջնայնություններ ներկայացնելուց առաջ, պետք է, որպեսզի Արցախի Հանրապետության Ազգային Ժողովն օկուպացված տարածքների վերաբերյալ համապատասխան օրենք ընդունի: Իրավական այդ ակտից հետո, Հայաստանի Հանրապետության Ազգային Ժողովը, ինչպես նախկինում, երկու ազգային ժողովների համագործակցության վերաբերյալ հուշագիր կստորագրի, որից բխող պարտավորությունների և պարտականությունների շրջանակներում էլ դրա մասին կբարձրաձայնվի բանակցային գործընթացի ընթացքում: Բայց, սրան հասնելու համար, ինչպես արդեն ասացի, այս իշխանությունը պետք է հեռանալու որոշում կայացնի: Գիտակցելով և գերադասելով Հայաստանի Հանրապետության պետական շահը, այս իշխանությունը պետք է վայր դնի լիազորությունները, հնարավորություն տալով նոր քաղաքական ուժին բանակցային գործընթացում առավել վստահ դիրքերից առաջ տանել հայկական կողմի շահերը: Հակառակ պարագայում, մենք ստիպված կլինենք մոռանալ, որ բանակցային պրոցեսի միջոցով կարող ենք ինչ – որ կերպ կարգավորել Արցախի և Հայաստանի առջև ծառացած բարդագույն խնդիրների շարքը»,- եզրափակում է զրույցը քաղաքագետ Թևան Պողոսյանը:

Հեղինակ՝ Նվարդ Մանվելյան

Աղբյուր` Փաստինֆո