Փաստ ինֆո

Ակնհայտ են այս իշխանության կողմից քաղաքական հետապնդումների բազում դեպքերը, որոնց «թագն ու պսակը», իրենց տրամաբանությամբ, պետք է հանդիսանար դատարանների կողմից համապատասխան դատական ակտերի կայացումը՝ քաղաքական զոհերի նկատմամբ խափանման միջոցների կիրառմամբ կամ ազատազրկմամբ։ Սակայն, դատարանների՝ հիմնականում անկախ գործելաոճը հոգեխանգարմունքի է հասցնում գործադիր իշխանության ղեկավարին, խառնում նրա խաղաքարտերը, խոչընդոտում քաղաքական նպատակների իրականացումը։ Այս մասին «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց փաստաբան Վահան Հովհաննիսյանը՝ անդրադառնալով ՀՀ արդարադատության նախարարության կողմից առաջարկվող նախագծին։

Հիշեցնենք, որ ՀՀ արդարադատության նախարարությունն օրենսդրական նախաձեռնությամբ է հանդես եկել, որով առաջարկում է փոփոխություններ կատարել «ՀՀ դատական օրենսգիրք» սահմանադրական օրենքում ու ներդնել դատարանի կողմից խափանման միջոցներ կիրառելու, խուզարկության կատարման, օպերատիվ-հետախուզական միջոցառումներ իրականացնելու մասին միջնորդությունների քննության, ինչպես նաև կոռուպցիոն հանցագործությունների քննության ենթամասնագիտացում։

Առաջարկվում է նախատեսել քրեական մասնագիտացում ունեցող առանձին դատավորներ, որոնք կքննեն նշված գործերը, ինչը, ըստ նախարարությանն, կնվազեցնի կոռուպցիոն ռիսկերը, ինչպես նաև կբարձրացնի հանրության ցածր վստահությունը նմանատիպ գործերի քննության նկատմամբ, կբերի դատարանների ծանրաբեռնվածության նվազեցման և քրեական գործերի քննության արագությանը։ Դատարանների ծանրաբեռնվածության խնդրի մասին բազմիցս է բարձրաձայնվել, սակայն մասնագիտական հանրության շրջանում օրենքի նախագիծը միանշանակ չի ընդունվել, ընդ որում՝ խնդիրը ոչ թե բուն նախագծի, այլ՝ դրա առաջարկման ժամանակաշրջանի մեջ է։

Փաստաբան Վահան Հովհաննիսյանը «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում նշեց, որ, ընդհանուր առմամբ կողմ է նախագծին, եթե այն դիտարկենք քաղաքական ներկա իրավիճակից ու ներքաղաքական պրոցեսների կոնտեքստից կտրված, քանի որ բոլորս գիտենք դատարանների ծանրաբեռնվածության ու դրանով պայմանավորված, կայացվող դատական ակտերի որակի նվազեցման մասին, սակայն փաստաբանը մտահոգություններ ունի կապված ընտրված ժամանակահատվածի հետ։

«Իմ փիլիսոփայության դասախոսը մի ճիշտ խորհուրդ էր տալիս, որը կիրառելի է յուրաքանչյուր իրավիճակի կամ գործընթացի էության գնահատման համար։ Դասախոսս ասում էր, միշտ պետք է հարցնենք՝ ինչու՞։ Հիմա այս նախագծի կիրառելիության ժամանակահատվածի հետ կապված ես հարցնում եմ՝ ինչու հիմա և, ստանում եմ միակ տրամաբանական պատասխանը. Դատական համակարգը, հիմա մեր պետության մեջ օրինականության միակ կղզյակն է՝ իր որոշ և սակավ բացառություններով»,- նշեց Հովհաննիսյանը։

Նրա խոսքով՝ գործադիր մարմնին՝ իր քաղաքական նպատակներին հասնելու համար, անհարժեշտ է ճանապարհի մաքրումը, խութերի վերացումը, որին էլ ուղղված է այս նախագիծը։ Ըստ Հովհաննիսյանի՝ նախագծի ընդունման դեպքում համակարգը կհամալրվի այնպիսի դատավորներով, որոնք կհանդիսանան գործադիրի կամքի իրականացման միջոցն ու եղանակը;

«Բռնի եղանակով, ինչպես օրինակ՝ դատարանների շրջափակումն էր, դատավորների նկատմամբ բռնության կոչերը և այլն, դատական իշխանությունը յուրացնելու փորձերն ի դերև ելնելուց հետո, գործադիրը որոշել է «օրինական» եղանակով գրավել դատական իշխանությունը»,- նշեց Հովհաննիսյանը՝ հավելելով, որ դատարանների շրջափակումը բռնի եղանակ էր, որն ի վիճակի չեղան իրականացնել։

Նրա խոսքով՝ այս նախագծով դատական համակարգը համալրվելու է գործադիրի կամքին հլու դատավորներով։

«Այլ կերպ մտածել չեմ կարող, եթե նախագիծը հատկապես հիմա է դրվում շրջանառության մեջ»,- նշեց Հովհաննիսյանը՝ ընդգծելով, որ փորձում են միակ օրինական մնացած, իրենց չենթարկվող իշխանության մեջ ներդնել իրենց դատավորներին, փոխել դատական իշխանության որակն ու նկարագիրը։ Այսպիսով կոտրել դատական իշխանության՝ իրենց կարծիքով՝ անհնազանդ, իսկ իրականում՝ օրինական բնույթը։

Հեղինակ՝ Իզաբել Սահակյան

Աղբյուր` Փաստինֆո