Փաստ ինֆո

Հադրութի շրջանում սրման պատճառներից մեկը՝ նոյեմբերի 10-ի համաձայնագրի տարբեր ըմբռնումն էր:

Ռուս խաղաղապահները կարգավորել են ղարաբաղյան Խծաբերդ եւ Հին Թաղեր գյուղերում միջադեպը՝ հօգուտ Բաքվի: Թարմացված  քարտեզի վրա այդ տարածքը նշված է որպես ադրբեջանական, իսկ Telegram-ալիքներում հայտնվել է տեսանյութ, որում երեւում է, թե ինչպես են հայ զինվորները զենքը հանձնում: Պարզվել է, որ հակամարտության կողմերը տարբեր կերպ են մեկնաբանում նոյեմբերի 10-ին Ռուսաստանի, Հայաստանի եւ Ադրբեջանի առաջնորդների հայտարարությունը: Բաքվում համոզված են, որ հայկական զորքերը պետք է լքեն Լեռնային Ղարաբաղի այդ տարածքը, իսկ Երեւանում համարում են, որ դա վերաբերում է միայն դրա շուրջ գտնվող շրջաններին: Այս մասին գրում է «Կոմերսանտ»-ը:

Ռուսաստանի պաշտպանության նախարարությունը կրկին թարմացրել է Լեռնային Ղարաբաղում խաղաղապահ առաքելության քարտեզը՝ ըստ էության՝ վերադարձնելով այն նախկին տեսքի: Եթե դեկտեմբերի 13-ին հրապարակված քարտեզում խաղաղապահների վերահսկողության տակ  գտնվող գոտում հսկողության գոտում ներառված են եղել Խծաբերդ եւ Հին Թաղեր գյուղերը, ինչպես նաեւ դեպի այդ գյուղեր տանող ճանապարհը, ապա դեկտեմբերի 14-ին շտկված տարբերակում այդ տարածքները նշված են որպես Ադրբեջանի հսկողության տակ գտնվող տարածքներ: Ավելին, «Պայմանական նշաններ» բաժնում հայտնվել է մի գիծ, որով ընդգծված է խաղաղապահ առաքելության գոտին: Այն նկարագրված է որպես «Ռուս խաղաղապահ կոնտինգենտի պատասխանատվության գոտի»: Այդ նորամուծությունը կարող է նշանակել, որ խաղաղապահներն այդ գոտու սահմաններից դուրս իրենց ազդեցությունը տարածելու իրավունք չունեն:

Հիշեցնենք, որ դեկտեմբերի 11-12-ին Հադրութի մոտակայքի երկու գյուղերում, ըստ էության, վերսկսվել էին մարտական գործողությունները ադրբեջանական զորքերի եւ հայկական ջոկատների միջեւ, որոնք հրաժարվում էին հեռանալ այդ դիրքերից: Իրենց գործողությունները Բաքվում անվանել էին «հարկադրված հակաահաբեկչական գործողություն»: Մարտերը դադարեցնելու հարցում օգնել էր միայն ռուս խաղաղապահների միջամտությունը: Իսկ ավելի ուշ ադրբեջանական Telegram-ալիքներում հայտնվել էր տեսանյութ, որում երեւում էր՝ ինչպես են հայ զինվորները վայր դնում զենքերը ադրբեջանցի զինվորականների հսկողության ներքո: Հաշվի առնելով, որ այդ կադրերում հողը ծածկված էր ձնով՝ նկարահանումն արվել էր արդեն նոյեմբերի 10-ի համաձայնությունը ստորագրելուց հետո եւ, շատ հավանական էր, որ հենց Խծաբերդ եւ Հին Թաղեր գյուղերում: Ինքնահռչակ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության իշխանությունները չեն պատասխանել «Կոմերսանտ»-ի հարցին, թե ինչ է այժմ տեղի ունենում այդ գյուղերում:

Իրավիճակի սրումը հանգեցրել է ռուս խաղաղապահների հասցեին առաջին լուրջ քննադատությանը։ Ընդ որում՝ այն հնչել է երկու կողմից։

Սկզբում Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն անթաքույց դժգոհությամբ ակնարկել էր առ այն, որ խաղաղապահների դիրքն արդեն վաղուց պետք է հայտնվեր էսկալացիայի գոտում: «Ինչո՞ւ հարձակման պահին խաղաղապահներն այդտեղ տեղակայված չէին. դա առանձին քննարկման եւ վերլուծության նյութ է»,-հայտարարել է Հայաստանի վարչապետը:

Իսկ երբ երկու գյուղերի շրջանում խաղաղապահ կոնտինգենտն արդեն հայտնվել էր, քննադատություններ էին հնչել Բաքվից: Ճիշտ է՝ ավելի ցածր՝ խորհրդարանական մակարդակում: «Ռուս խաղաղապահների ներկայացրած նոր քարտեզը ամբողջովին անհասկանալի է,-ֆեյսբուքյան էջում գրել է Ադրբեջանի խորհրդարանի փոխխոսնակ Ադիլ Ալիեւը՝ նկատի ունենալով տարբերակը, ըստ որի՝ Խծաբերդ եւ Հին Թաղեր գյուղերը գտնվել են ռուս զորքերի հսկողության ներքո:-Այն դուրս է գալիս համաձայնության սահմաններից, իսկ մեր հին հողերը դրանում ներկայացված են ուրիշ անուններով: Խաղաղապաների գործունեությունը սահմանված է միջազգային իրավունքով, եւ նրանք ոչ մի դեպքում չպետք է խախտեն իրենց պարտավորությունների եւ պատասխանատվության սահմանները: Նրանց պատրաստած քարտեզը չունի իրավական կամ քաղաքական հիմք»:

 Այո, ռուսական խաղաղապահների վերջնական որոշումը՝ լքել Խծաբերդ եւ Հին Տեղեր գյուղերը եւ վերադառնալ պատասխանատվության նախկին սահմաններ, կարող է բացասաբար ընկալվել Երեւանում։
 

Աղբյուր` Փաստինֆո