Փաստ ինֆո

Բանակը կամավորական շարժման վերածելը հանցագործություն է, երբ ունենք պետություն և բանակ։ Դա առաջին մեծ հանցագործությունն է, որն արել է այս իշխանությունը։ Կամավորները և աշխարհազորը պետք է գտնվեն երրորդ-չորրորդ գծերում, առաջին գծում պետք է լինի կանոնավոր բանակը։ Այս մասին «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց ռազմական փորձագետ Գևորգ Գևորգյանը` ավելացնելով. «ի վերջո, ունենք պետություն և ստեղծել ենք բանակ, ուստի՝ պատասխանատուն պետությունն է, բանակը, ոչ թե՝ կամավորները»։

Գևորգյանի խոսքով՝ կանոնավոր բանակը չի կարողացել կենտրոնացված մարտ վարել, որովհետև մարտավարությունն անընդհատ շեղվել է, այսինքն, չեն ունեցել կոնկրետ հանձնարարություն։

«ՄՈԲ-ը գալիս էր և չէր հասկանում՝ դիմացին ով է, թիկունքում ով է, կողքերին ովքեր են։ Այսօր խոսում են՝ զինվորների կյանք փրկելուց, խոսու՞մ է ինչ-որ մի սպա, որը ոչ մի կապի միջոց չի ունեցել, տեղանքում շրջափակման մեջ է եղել և ստիպված քայլ է արել՝զոհելով 15 հոգու կյանք՝ փրկելով 40 հոգունը, թե խոսում ենք մի մարդու մասին, որն, ի սկզբանե, 2.5 տարի առաջ, երբ ստանձնեց վարչապետի պաշտոնը, ասում էր, որ իր գերագույն գլխավոր հրամանատարի ունակության վրա կասկածել պետք չէ և դրանով իսկ վարկաբեկում էր բանակը, սպայական կազմը, գեներալիտետը, իրենց փորձով իրական ճանապարհ անցած մարդկանց»,- ասաց նա։

Գևորգյանն ընդգծեց, որ պատերազմն սկսելուց առաջ Փաշինյանը շատ լավ տիրապետում էր մեր սպառազինությանը, հնարավորություններին, իրեն մեկ անգամ չէ, որ զեկուցվել է, որ բանակն այս պահի դրությամբ պատրաստ չէ պատերազմելուն, որ բանակը պետք է համալրել նոր զինտեխնիկաներով, հրթիռներով, շտկել առկա թերությունները, բանակում պետք է բարձրացնել հայրենասիրության, ռազմական, ազգային ոգին։

«Իրեն ամեն ինչ զեկուցվել է, նա ամեն ինչից տեղյակ է եղել։ Նա գիտեր, որ չի կարելի անընդհատ հրահրել, ռազմատենչ հայտարարություններ անել և բանակցությունները տանել փակուղի»,- նշեց նա՝ հավելելով, որ դա ռազմական տակտիկա է, օրինակ, եթե գիտես, որ ինչ-որ դիրքում զենք-զինամթերքի կարիք կա, շեղում ես կրակով՝ մինչև զենք-զինամթերքը հասցվի։ Այլ խոսքով՝ երկրի ղեկավարը պետք է հասկանար, որ պետք է թույլ չտար, որ դիվանագիտական կորպուսը, ընդ որում, իր քայլերի, հայտարարությունների պատճառով փակուղում հայտնվեր: Միևնույն ժամանակ չպետք է հարաբերությունները խզեր հարևանների և ռազմավարական դաշնակից երկրների հետ՝ դրանով իսկ չդարձնելով Հայաստանը և Արցախը մեկ ափի մեջ թիրախավորված, բզկտված և անպաշտպան, խոցելի։

Գևորգյանն ընդգծեց, որ երկրի ղեկավարը ոչ թե պետք է թվարկի, թե ինչ խնդիրներ ենք ունեցել, այլ՝ պետք է լուծեր խնդիրները: Ի վերջո, նա իշխանության էր եկել խնդիրները լուծելու համար:

«Բոլոր երկրներում էլ կան խնդիրներ, եթե դու զբաղեցրել ես վարչապետի պաշտոնը, պետք է լուծես այդ խնդիրները։ Դրա համար, ի սկզբանե, դեռևս 2018թ ապրիլից ասում էի՝ սա եկել է հող հանձնելու և ասում էի՝ հողը ոչ ոք ձեռքով ստորագրությամբ չի հանձնում, ինչպես արյունով են պահում, արյունով ազատագրում, այդպես արյունով էլ տվեց՝ հենց 5000։ Մարտական իմ ընկերների արյամբ ազատագրեցինք Արցախը, կերտեցինք Հայաստանի երկու հանրապետություն, բերեցինք մեծ հպարտություն և փառք մեր երկրի պետականությանը՝ թողնելով 5000 մարտիրոսված մարտական ընկերներ, իսկ այս սրիկան 5000 մարտական ընկերներ, երիտասարդ ավյուններ տալով՝ վաճառեց ամբողջն, այն արժանապատվությունը, հպարտությունը, ինչ-որ ձեռք էինք բերել»,- ասաց նա՝ նշելով, որ ինչ-որ անհասկանալի թեզեր կարող է շրջանառվել այն մասին, որ խայտառակ կապիտուլյացիոն ակտ չստորագրելու դեպքում 20.000 մարդ մնալու էր շրջափակման մեջ։

«Բա դու ղեկավար էիր, ախմախ, դու ինքդ չէի՞ր իմանում ինչքան հնարավորություն ունես մարտնչելու, դու ինչ իրավունք ունեիր շարունակել մարտերը, դու ընդհանրապես իրավունք չունեիր թույլ տալու, որ պատերազմ վերսկսվեր, իսկ այդ պատերազմը դու էիր հրահրում, դու, հենց դա պետք է անեիր, հակառակ դեպքում՝ դու չէիր կարող հող ծախել, դու եկել էիր հող ծախելու և այդ արյունները դրա համար էր քեզ պետք, որ կարողանայիր շահարկել »,- ասաց Գևորգյանը, ապա, դիմելով «Նիկոլամաններին», ավելացրեց. «Իրենց բացատրել ոչինչ պետք չէ։ ՀՀ-ն միայն նիկոլամանների համար չէ ստեղծված, ՀՀ-ն հայ գիտակից մարդկանց համար է, որտեղ ապրում են նման տարբեր մարդիկ։ Եթե նրանց ազգանունները «յան»-ով են ավարտվում, դեռ չի նշանակում հայ են։ Եթե հայը կորցրել է հայրենիքը, կորցրել է սահամանները, անվտանգությունը, արժանապատվությունը և դրանից հետո ինչ-որ մի հայ զինվոր կարող է ասել՝ բա լավ է, եթե չստորագրեր, չէի գա իմ երեխաների մոտ, դու ում ես պետք, դու որպես տղամարդ ոնց պետք է պահես, դու ինչ տղամարդ ես։ Դու ոչ մի բան ես, դու տուն էլ չունես արդեն, արդեն թուրքն այդ տունը վերցրել է, այս տունն էլ է եկել հասել։ Այդ մասսային պետք է մոռանալ։ Հայն արժանապատվություն ունի, տեսակ է, որը ծնկի իջնող չէ, արժանապատիվ է»։

Նրա խոսքով՝ այս ամենը որքան երկարաձգվում է` ավելի խայտառակ է դառնում, տարածվող թեզերը միայն շեղում են և կատարվածին շատ լավ տիրապետել է գլխավոր պատասխանատուն, ինքն ամենից տեղյակ է եղել։

Աղբյուր` Փաստինֆո