Փաստ ինֆո

«Բարձրագույն կրթության և գիտության մասին» օրենքի նախագիծը խնդրահարույց է։ Օրինագծի վերաբերյալ եղել են բազմաթիվ առաջարկություններ, բայց դրանց զգալի մասը հաշվի չառնվեց և այն անհետաձգելի կերպով հավանության արժանացավ, ինչը տարօրինակ է։ «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում նման կարծիք արտահայտեց Գիտությունների ազգային ակադեմիայի գիտակրթական միջազգային կենտրոնի դեկան, կրթության ոլորտի փորձագետ Ատոմ Մխիթարյանը։

Նշենք, որ դեկտեմբերի 3-ի կառավարության նիստի ժամանակ «Բարձրագույն կրթության և գիտության մասին» օրենքի նախագիծը հավանության արժանացավ։ Ընդ որում` այն ներառված էր չզեկուցվող նախագծերի փաթեթում։

Փորձագետ Ատոմ Մխիթարյանը նկատեց՝ «Բարձրագույն կրթության և գիտության մասին» օրինագծի վերաբերյալ քննարկումները դեռ վաղուց էին սկսվել նախքան իշխանափոխությունը, որից օրինագծում կրկին փոփոխություններ են կատարվել. ««Հանրային քննարկումները» սկսվեցին անցած տարվա աշնանը։ Բազմաթիվ առաջարկություններ եղան օրինագծի վերաբերյալ, այն քննադատության արժանացավ, որովհետև մի շարք բացթողումներ կային օրինագծում, սակայն ստացվեց այնպես, որ այդ առաջարկությունների զգալի մասը հաշվի չառնվեց, և օրինագիծը ճանաչվեց անհետաձգելի, ինչը շատ տարօրինակ է»,-նշեց Ատոմ Մխիթարյանը։

Վերջինս նկատեց՝ փորձագետներին լսելուց հետո որևէ փոփոխություն չի կատարվել, փոխարենը ըստ փորձագետի՝ այս իշխանությանը հատուկ ձևով, գաղտագողի ևս մեկ կետ ավելացավ, որի վերաբերյալ արդեն դժգոհություն կա. «Նախկին օրինագծում չկար այդ կետը, որը ԿԳՄՍ նախարարին հնարավորություն կտա միանգամից նշանակել ռեկտոր մինչև հինգ տարի ժամկետով, ինչը հակասում է բուհերի ինքնավարության սկզբունքին։ Սա գաղտնի ձևով ավելացված կետ է և որևէ մեկի հետ որևէ քննարկում չի եղել»,-ասաց փորձագետը՝ հավելելով, որ օրինագծում այդ կետի ներդրմամբ յուրաքանչյուր բուհում ամեն ինչ կախված է լինելու մեկ մարդու կամքից, իսկ այդ մեկ մարդը տվյալ պահին քաղաքական պաշտոն զբաղեցնող նախարարն է լինելու, հետևաբար բուհերը քաղաքականացվելու են։
Ատոմ Մխիթարյանը նշեց, որ օրինագծի դեմ որպես պայքարի ձև դասադուլն է ընտրվել և Երևանի պետական համալսարանում դասադուլ անելու որոշում է կայացվել։

«Օրինագծում կան բազմաթիվ այլ խնդրահարույց կետեր, որոնց վերաբերյալ կարծիքը հաշվի չի առնվել։ Մասնավորապես վերացվում է գիտական երկրորդ աստիճանը, այսինքն` գիտությունների դոկտոր չենք ունենալու։ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի կարգավիճակը, որն այժմ օրենքով ստեղծված կազմակերպություն է, դա չեղարկվում է, որովհետև այդ օրենքն առ ոչինչ է ճանաչվելու այս օրենքով։ Գիտական կազմակերպություններն ինքնուրույն չեն կարողանալու իրականացնել ասպիրանտական կրթություն, որովհետև դա վերապահվում է միայն բուհերին, իսկ մենք խոսում ենք կրթություն-հետազոտություն կապի կարևորության մասին։ Դա ևս այս օրենքի նախագծով արգելվում է։ Քանդման գործընթացը, որ սկսվել է, շարունակվում է և սա կլինի վերջակետը»,-ասաց փորձագետը։

Ատոմ Մխիթարյանը գտնում է, որ պետք է հետքայլ անել, օրինագիծը ուղարկել վերամշակման, լայն քննարկումներ անցկացնել, ԱԺ-ում լսումներ կազմակերպել և հաշվի առնել գիտական հանրության կարծիքը, որից հետո միայն այն ներկայացնել ԱԺ-ին։

Հարցին՝ որքանով արդյունավետ կլինեն դասադուլը և գործադուլը՝ հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ վերջին մեկ տարվա ընթացքում կրթական համակարգն առանց այն էլ կաթվածահար է եղել, Ատոմ Մխիթարյանը նկատեց՝ ակադեմիական հանրությանն այլ հնարավորություն չեն տալիս. «Ստիպված պետք է այդ քայլին գնան, որովհետև ուրիշ հնարավորություն չկա։ Եթե երկխոսություն չկա, մնում է միայն պայքարի այդ ուղին»,-ամփոփեց փորձագետը։

Աղբյուր` Փաստինֆո