Փաստ ինֆո

Թուրքական ապրանքների ներմուծման արգելքի ազդեցությունը պետք է դիտարկել երկու տեսանկյունից՝ Թուրքիայի տնտեսության վրա առհասարակ և Թուրքիայի տնտեսության վրա հենց այս պահին: 

«Հայացք» վերլուծական կենտրոնի փորձագետ, տնտեսագետ Լիլիա Ամիրխանյանը «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում նկատեց՝ առհասարակ միգուցե դա մեծ շրջանառություն չէր և գուցե դա է եղել պատճառը, որ հանրային պահանջի մակարդակով թուրքական ապրանքների բոյկոտ չի եղել, սակայն այն իրավիճակում, որում այսօր հայտնվել է Թուրքիան՝ հաշվի առնելով նաև լիրայի ռեկորդային անկումները, պետք է վերագնահատել Թուրքիայից դեպի Հայաստան ներկրման ծավալների ազդեցությունը. «Հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ թուրքական լիրան շարունակվում է արժեզրկվել, և Թուրքիայի տնտեսությունն այսօր արտարժույթի շատ խիստ կարիքի մեջ է գտնվում, որովհետև միայն տարեսկզբից Թուրքիան լիրայի կայունացման համար ծախսել է իր արտարժութային պահուստներն այնքան, որքանով ծախսել է ամբողջ 2019 թվականին և տարատեսակ հաշվարկներով նշվում է՝ տարեսկզբին թուրքական վալյուտային ռեզերվները կազմել են 75 մլրդ դոլար, իսկ այսօր արդեն 45 մլրդ է մնացել: Ընդ որում` նշվում է, որ այդ 45 միլիարդի մեծ մասն էլ մասնավոր առևտրային բանկերինն են, այսինքն` ըստ էության թուրքական պետական կառույցինը՝ կենտրոնական բանկի վալյուտային ռեզերվները, կարծես թե, ամբողջությամբ սպառվել են»,-նշեց տնտեսագետը՝ ընդգծելով, որ այսօր դեպի թուրքական տնտեսություն եկող արտարժույթի ցանկացած հոսք շատ մեծ նշանակություն ու կարևորություն ունի այդ կառույցի տնտեսության համար և այս տեսանկյունից Հայաստանի կողմից թուրքական ապրանքների ներկրումն արգելելը զգալի հարված է լինելու թուրքական տնտեսության համար:

Անդրադառնալով Սաուդյան Արաբիայի կողմից թուրքական ապրանքների բոյկոտին՝ փորձագետը գտնում է, որ դրա ազդեցությունը շատ ավելի մեծ կլինի՝ հաշվի առնելով նրանց առևտրաշրջանառության համեմատաբար ավելի մեծ ծավալները: Բացի այդ լուրեր են պտտվում, որ Մարոկկոն և Ալժիրը ևս միացել են բոյկոտին, թեև նրանց առևտրի նախարարություններից դեռևս պաշտոնական հաստատում չկա: Այնուամենայնիվ Հայաստանը սա ևս կարող է իր օգտին ծառայեցնել. «Արդեն որևէ կերպ գաղտնիք չէ, որ Արցախի նկատմամբ Ադրբեջանի կողմից իրականացվող ագրեսիան Թուրքիայի անմիջական մասնակցությամբ և օժանդակությամբ է իրականացվում, այդ թվում ներգրավված են նաև ահաբեկիչներ, որոնք ագրեսիա են իրականացնում նաև քաղաքացիական բնակչության նկատմամբ, և սա միջազգային տեսանկյունից լուրջ հարց է՝ բարձրաձայնելու Թուրքիայի նկատմամբ տարատեսակ սանկցիաների,այդ թվում նաև տնտեսական սանկցիաների իրականացման համար: Թուրքիան և Ադրբեջանը պետք է պատժվեն ոչ միայն ռազմական ուղղությամբ, այլև քաղաքական և տնտեսական: Մենք պետք է լինենք առաջինը, որ բարձրացնում է այս խնդիրը և այս տեսանկյունից մեր կողմից թուրքական ապրանքների արգելքի սահմանումը նախադեպ է և շատ ճիշտ ընտրված քաղաքականություն: Պետք է հնարավորինս բոլոր խողովակներով բարձրացնենք Թուրքիայի նկատմամբ սանկցիաների իրականացման անհրաժեշտությունը»,-նշեց Լիլիա Ամիրխանյանը:

Թուրքական ապրանքների արգելքի հետ կապված պետք է իրականացնենք համակողմանի աշխատանք, քանի որ այս գործընթացի կողմերը երեքն են՝ պետությունը, մասնավոր հատվածը՝ թուրքական ապրանքների ներկրմամբ զբաղվող իրավաբանական և ֆիզիկական անձինք և սպառողները: Երեք կողմերն էլ միաժամանակ պետք է աշխատեն: Փորձագետը նկատեց՝ պետությունը որոշակի և շատ կարևոր քայլ արեց՝ ի դեմս արգելքի սահմանման, բայց դրան զուգահեռ պետությունը պետք է նաև ակտիվ համագործակցության մեջ մտնի մասնավորի հետ, իսկ սպառողներն էլ թուրքական ապրանքների բոյկոտը չպետք է սկսեն ու ավարտեն միայն սոցիալական ցանցերում արվող կոչերով, այլ իրական կյանքում ևս իրականացնենք թուրքական ապրանքներից հրաժարվելու այս հանրային պահանջը:

Իհարկե, թուրքական ապրանքների ներկրման արգելքը հայրենական արտադրության համար խթան կհանդիսանա, որպեսզի այն ավելի շատ ծավալով և մրցակցային լինի: Այս գործում էլ կարևոր է թուրքական ապրանքների վաճառքով զբաղվող անձանց և հայրենական արտադրողների միջև կոմունիկացիա ստեղծել՝ հետագա համագործակցության խողովակներ ձևավորելու նպատակով:

Աղբյուր` Փաստինֆո