Փաստ ինֆո

Մինսկի խմբի համանախագահների հետ հանդիպման արդյունքում Հայաստանի և Ադրբեջանի ԱԳ նախարարների միջև պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել խաղաղ բնակչության և ոչ ռազմական օբյեկտները չթիրախավորելու վերաբերյալ: Այս մասին ասված է  Ժնեւում տեղի ունեցած հանդիպումներից հետո ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների (Իգոր Պոպով`ՌԴ, Ստեֆան Վիսկոնտի` Ֆրանսիա, Էնդրյու Շոֆեր` ԱՄՆ) տարածած հաղորդագրությունում:

«Համանախագահները կրկին կոչ են արել կողմերին՝ ամբողջությամբ կատարել իրենց պարտավորությունները, ներառյալ հումանիտար հրադադարի անհապաղ հաստատումը, Մոսկվայի հոկտեմբերի 10-ի համատեղ հայտարարության համաձայն, որը կողմերը հաստատել են հոկտեմբերի 17-ին Փարիզում և հոկտեմբերի 25-ին Վաշինգտոնում»,- ասված է հայտարարության մեջ:

 Ինչպես նշվում է համանախագահների համատեղ հայտարարությունում՝ առանց կրակի դադարեցման կամ այլ պարտավորությունների կատարմանը վնասելու, կողմերը պայմանավորվել են շտապ կարգով մի շարք քայլեր ձեռնարկել.

Կողմերը, միջազգային մարդասիրական իրավունքին համապատասխան, դիտավորյալ հարձակում չեն գործի քաղաքացիական բնակչության կամ ոչ ռազմական օբյեկտների վրա.

Կողմերն ակտիվորեն մասնակցելու են ռազմի դաշտում զոհվածների աճյունների փոխանակման իրականացմանը՝ ԿԽՄԿ-ին և PRCiO-ին տրամադրելով անվտանգության անհրաժեշտ երաշխիքներ.

Կողմերը ԿԽՄԿ-ին և PRCiO-ին մեկ շաբաթվա ընթացքում փոխանցելու են ներկայումս պահպանության տակ գտնվող ռազմագերիների ցուցակը՝ հետագա փոխանակումն ապահովելու նպատակով.

Կողմերը գրավոր ներկայացնելու են հոկտեմբերի 10-ի համատեղ հայտարարության 2-րդ կետին համապատասխան հրադադարի ստուգման հնարավոր մեխանիզմների հետ կապված մեկնաբանությունները և հարցերը.

«Կողմերը մտքերի բաց և առարկայական փոխանակում են անցկացրել՝ ուղղված համապարփակ կարգավորման առանցքային տարրերի շուրջ իրենց բանակցային դիրքորոշումների հստակեցմանը՝ հոկտեմբերի 10-ի համատեղ հայտարարության 3-րդ կետին համապատասխան։ Համանախագահները շարունակելու են ինտենսիվ աշխատանքը կողմերի հետ՝ հակամարտության խաղաղ կարգավորման հասնելու ուղղությամբ»,- նշված է հայտարարության մեջ:

Հիշեցնենք, որ հոկտեմբերի 30-ին Ժնևում ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահները առանձին հանդիպումներ են ունեցել ՀՀ Արտաքին գործերի նախարար Զոհրաբ Մնացականյանի և Ադրբեջանի ԱԳ նախարար Ջեյհուն Բայրամովի հետ, այնուհետև կայացել է համանախագահների և նախարարների համատեղ հանդիպումը, որը տեւել է շուրջ 6 ժամ:

Հանդիպումներին մասնակցել է նաև ԵԱՀԿ գործողնախագահի անձնական ներկայացուցիչ Անջեյ Կասպրշչիկը: 

Հիշեցնենք, որ սեպտեմբերի 27-ին Ադրբեջանը ռազմական ագրեսիա է ձեռնարկել Արցախի շփման գծի ամբողջ երկայնքով, որին մասնակցում են նաեւ Թուրքիան, վարձկան-ահաբեկիչներ՝ Սմերչ, Պոլոնեզ, թուրքական Կասիրգա եւ այլ զինատեսակներով հրթիռակոծելով խաղաղ բնակավայրերը։ Հայաստանում եւ Արցախում սեպտեմբերի 27-ին հայտարարվել է ռազմական դրություն և ընդհանուր զորահավաք։

Անցած մեկ ամսվա ընթացքում երեք անգամ ձեռք է բերվել հումանիտար հրադադարի վերաբերյալ պայմանավորվածություն՝ մարտական գործողությունների տարածքից դիակները տեղափոխելու, ռազմագերիների փոխանակման համար, սակայն Ադրբեջանը դրանք մշտապես խախտել է։

Վերջին՝ պայմանավորվածությունը ձեռք էր բերվել՝ Վաշինգտոնում. հոկտեմբերի 25-ին Հայաստանի, Ադրբեջանի ու ԱՄՆ-ի արտաքին գերատեսչությունները հայտարարեցին հումանիտար հրադադարի մասին, որն ուժի մեջ պետք է մտներ 2020թ. հոկտեմբերի 26-ին, տեղական ժամանակով՝ 08:00-ին, սակայն Ադրբեջանը հերթական անգամ կոպտորեն խախտել է ԱՄՆ-ում ձեռք բերված հումանիտար հրադադարի մասին պայմանավորվածությունը, ժամը 08:45-ի սահմաններում հրետանային կրակ է վարել Արցախի հյուսիս-արևելյան մարտական դիրքերի ուղղությամբ, իսկ 09:10-ի սահմաններում թիրախավորել է հարավարևելյան ուղղությամբ դիրքերը`արձակելով հինգ հրետանային արկ: Ավելի ուշ՝ ժամը 11-ի մոտակայքում,հակառակորդը թիրախավորել է նաեւ Մարտունի քաղաքը՝ կիրառելով ռազմական ավիացիա, իսկ ժամը 17-ից հետո սկսել է կրակ վարել ամբողջ սահմանագծի երկայնքով՝ թիրախավորելով բնակավայրերն ու Ստեփանակերտի ծննդատունը։։

«Փաստինֆո»-ի հաղորդմամբ` հումանիտար հրադադարի. առաջին երկրորդ փորձերը եղել են հոկտեմբերի 10-ին ու 18-ին՝ Ռուսաստանի ու Ֆրանսիայի միջնորդությամբ, որոնք եւս ձախողվել են, քանի որ Ադրբեջանը դրանք խախտել է:

Աղբյուր` Փաստինֆո