Փաստ ինֆո

Մենք կարողացել ենք դիմակայել առաջին և ամենամեծ հարձակողական ալիքին։ Չկա ռազմական գործողությունների նախկին խտությունն ու ինտենսիվությունը,- «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասել է արեւելագետ Կարեն Վերանյանը։

Նրա փոխանցմամբ՝ այն ամենն, ինչ տեղի է ունենում արդեն մեկ ամիս շարունակ, մեզ համար անակնկալ չէր։ Անակնկալ չէր նաև Թուրքիայի ներգրավվածությունն ու նրա կողմից Ադրբեջանին հատկացվող լայնածավալ ռազմական օգնությունը։ Նախ` մեր հետախուզական համապատասխան ծառայություններն են շատ հստակ աշխատել և բացի այդ սրա մասին էին հուշում նաև թուրք – ադրբեջանական լայնամասշտաբ զորավարժությունները Նախիջևանում։ «Հայկական կողմի պատրաստվածությունն այնքանով էր օպերատիվ և հիմնավոր, որ թույլ չտվեց իրականություն դարձնել հակառակորդի նախապես պլանավորած բլից – կրիգի ծրագիրը»,- նկատեց փորձագետը։

Կ.Վերանյանի խոսքերով՝ չնայած ադրբեջանական զինված ուժերի որոշակի առաջխաղացումներին, մենք խոշոր հաշվով կարողանում ենք դիմակայել եռակողմ ռազմական ագրեսիային, որում արդեն բացահայտ կերպով, բացի Ադրբեջանից ներգրավված են նաև Թուրքիան և վերջինիս կողմից մատակարարվող վարձկան ահաբեկիչները.«Ըստ էության մենք կարողացել ենք դիմակայել առաջին և ամենամեծ հարձակողական ալիքին։ Ռազմական գործողությունները հիմա դաշտային մարտական գործողությունների տիրույթում են ընթանում։ Չկա ռազմական գործողությունների նախկին խտությունն ու ինտենսիվությունը։ Այս փուլում մեր հիմնական խնդիրը պետք է լինի մաքսիմում դիմակայելը, որքան էլ, որ խոսենք այն մասին, թե Ադրբեջանը մինչև ատամները զինված հարձակվել է մեզ վրա, այնուհանդերձ, նրա ռեսուրսները անսահմանափակ չեն։ Ալիևը ներսում նաև իշխանության պահպանման լուրջ խնդիրներ ունի և, եթե ռազմական գործողությունները երկարեն ևս 2-3 ամիս, չեմ բացառում, որ Ադրբեջանն, այսպես ասած, խճճվի ռազմական գործողությունների մեջ։ Հաջորդ կարևոր հանգամանքն այն է, որ այս փուլից սկսած ստեղծված իրավիճակը կարող է ի օգուտ մեզ աշխատել, որովհետև այնպես չէ, Էրդողանի և Ալիևի շահերը լիարժեք կերպով համընկնում են, հետևաբար, այդ համագործակցությունը կարող է նաև ընդհատվել։ Սա կարող է տեղի ունենալ միջազգային ճնշումների ներքո, կամ ռազմական գործողություններին զուգահեռ ընթացող քաղաքական պրոցեսների համատեքստում, այնպես որ, այս իրողություններով պայմանավորված, կարող է ստեղծվել մի իրավիճակ, երբ Էրդողանն ինչ – առումով հետ կքաշվի»,- ասաց նա։

Անցած մեկ ամսվա ընթացքում երեք անգամ պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել հումանիտար հրադադարի մասին՝ Ռուսաստանի, Ֆրանսիայի ու ԱՄՆ-ի միջնորդությամբ, բայց Ադրբեջանը բոլոր երեք դեպքում էլ խախտել է հրադադարը։ Ավելին՝ վերջին պայմանավորվածությունից հետո, որը ձեռք էր բերվել ԱՄՆ-ում՝ հոկտեմբերի 25-ին, Ադրբեջանն սկսել է ավելի ագրեսիվ ռմբակոծել խաղաղ բնակավայրերը՝ հասցնելով ավիահարվածներ։ Այսօր՝ հոկտեմբերի 28-ին, թիրախավորվել էր անգամ Ստեփանակերտի ծննդատունը։ WarGonzo-ի տեղեկություններով՝ զանգվածային ռմբակոծումը տեղի է ունեցել թուրքական F-16 ինքնաթիռների միջոցով՝ նախագահ Էրդողանի անմիջական հրահանգով։

Ըստ վերլուծաբանի, դեռևս բավարար չափով փաստեր չկան այն մասին, որ այսօր Ստեփանակերտի ծննդատան ռմբակոծությունը տեղի է ունեցել Թուրքիայի նախագահ Էրդողանի անմիջական հրահանգով և թե ինչպիսի տեխնիկա է օգտագործվել այդ ռմբակոծության ժամանակ, սակայն արձանագրեց. «Այն, որ վերջին մեկ ամսվա ընթացքում տեղի ունեցած ռազմական գործողություների ընթացքում F-16-եր աշխատել են, սա անառարկելի փաստ է։ Անվիճելի փաստ է նաև այն, որ ադրբեջանական կողմի թիկունքից ռազմական գործողությունները ղեկավարվել են Թուրքիայի բարձրաստիճան ռազմական պաշտոնյաները։ Այս մասին նույնիսկ պաշտոնապես հայտարարվել է։ Սրանով Թուրքիան մի քանի հարց է լուծում՝ նախ և առաջ փորձելով տապալել Մինսկի խմբի համանախագահների ձևաչափը, հետո նաեւ Հարավային Կովկասում շատ ավելի հեռահար քաղաքական նպատակներ ունի, քան Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորման գործընթացն է՝ ի օգուտ Ադրբեջանի։ Այլ կերպ ասած, Թուրքիան Հարավային Կովկասում նպատակ ունի փոխելու ուժերի հավասարակշռությունը, իր ազդեցության համար գերիշխող դիրքեր ապահովելով այս տարածաշրջանում, ի հաշիվ, իհարկե Ռուսաստանի Դաշնության ազդեցության»։

Կհաջողվի՞ արդյոք Թուրքիային փոխել Հարավային Կովկասում գլխավոր խաղացողների դերերը`արևելագետ Կարեն Վերանյանն անմիջականորեն կապում է ռազմական գործողությունների վերջնական ելքից, դիմակայության ռեսուրսներից և հնարավորություններից.«Ես կարծում եմ, որ այդ ռեսուրսները բավարար են, որպեսզի մենք կարողանանք ոչ միայն դիմակայել և հակազդեն ռազմական գործողություններին, այլ նաև ինչ- որ փուլից սկսենք նաև փոխել ռազմական գործողությունների տրամաբանությունն՝ ի օգուտ մեզ։ Դա տեղի կունենա այն ժամանակ, երբ Ադրբեջանը բացարձակ կերպով կմսխի իր ռեսուրսները՝ թե՛ տեխնիկայի, թե՛ սպառազինության, թե՛ մարդկային ռեսուրսների առումով։ Սա տեղի կունենա նաև խորքային ճնշումների ազդեցության տակ՝ թե՛ միջազգային հանրության, թե՛ Ռուսաստանի Դաշնության կողմից»,- նկատում է արևելագետ Կարեն Վերանյանը։

Հեղինակ՝ Նվարդ Մանվելյան

Աղբյուր` Փաստինֆո