Փաստ ինֆո

«Կոմերսանտի» ռազմադիվանագիտական աղբյուրները պնդում են, որ Լեռնային Ղարարաբաղի շուրջ հակամարտության ներկա սրացումը միտումնավոր պլանավորվել և հրահրվել է Թուրքիայի կողմից: Ըստ այդմ, փաստելով, որ անցած ամիսների ընթացքում հենց Անկարան է  ակտիվորեն հրահրել Բաքվին ու ռազմական գործողություններ սանձազերծել՝ խոստանալով համապարփակ քաղաքական, դիվանագիտական, հետախուզական և ռազմատեխնիկական աջակցության ցուցաբերել: 

«Կոմերսանտն» իր հետաքննությանը զուգահեռ, վկայակոչում է նաև ԱՄՆ-ի ու Ֆրանսիայի իշխանությունների՝ ավելի վաղ արված դիտարկումները՝ ԼՂՀ հակամարտության մեջ Թուրքիայի անմիջական միջամտության մասին:

Թերթի ռազմադիվանագիտական աղբյուրներն այս համատեքստում հիշեցնում են դեռ հուլիս-օգոստոս ամիսներին թուրք-ադրբեջանական հերթական զորավարժությունների մասին, որոնց ավարտից հետո, փաստորեն, Թուրքիայի զինված ուժերի մի ստվար խումբ շարունակելով մնալ Ադրբեջանի տարածքում՝ համակարգող և ղեկավարող դեր է ստանձնել Լեռնային Ղարաբաղում հարձակողական գործողությունների պլանավորման և իրականացման գործում:

Խոսքը 600 զինծառայողների մասին է՝ ներառյալ 200 հոգանոց մարտավարական խումբը, 50 կարգադրիչները Նախիջևանում, 90 ռազմական խորհրդականները Բաքվում, 120 հոգուց կազմված թռիչքային-տակտիկական խումբը՝ Գաբալայի ավիաբազայում, ի լրումն՝ անօդաչու թռչող սարքերի 20 օպերատորները Դալլյար օդակայանում, 50 կարգադրիչները Եվլախի օդանավակայանում, 50 կարգադրիչները 4-րդ բանակային կորպուսում և 20 հոգին՝ Բաքվի ռազմածովային ինստիտուտում»,-վկայում են թերթի աղբյուրները:

Այս ցանկին, ըստ «Կոմերսանտի» աղբյուրների՝ կարելի է ավելացնել 18 հետեւակի մարտական մեքենա, մեկ բազմակի արձակման հրթիռային համակարգ, տաս մեքենա և մինչև 34 ինքնաթիռ (այդ թվում 6 ինքնաթիռ, 8 ուղղաթիռ, մինչև 20 անօդաչու թռչող սարք), որոնք ռազմական հետախուզություն էին իրականացնում ինչպես ԼՂՀ տարածքում, այնպես էլ՝ Հայաստանում:

«Կոմերսանտն» ուշագրավ տվյալներ է փոխանցում նաև սեպտեմբեր-հոկտեմբեր ամիսներին Թուրքիա-Ադրբեջան ռազմական տրանսպորտային ավիացիայի թռիչքների կտրուկ աճի վերաբերյալ, որը հիմնականում իրականացվել է Վրաստանի տարածքով: Այս համատեքստում, թերևս, արժե հիշել այդ նույն շրջանում՝ Վրաստանի՝ Հայաստանի հանդեպ օդային փակ սահման դնելու մասին :

Թերթի ներկայացմամբ՝ ռազմական գործողությունների թեժ փուլում՝ սեպտեմբերի 28-30-ը, Ադրբեջան են ժամանել Թուրքիայի պաշտպանության նախարար Հուլուսի Աքարը և ցամաքային զորքերի հրամանատար Ումիտ Դյունդարը: Վերջիններս, ըստ «Կոմերսանտի»՝ հենց տեղում իրականացրել են ղարաբաղյան ճակատի գործողությունների ընդհանուր ղեկավարումը:

Թուրքիայից Ադրբեջան ռազմաօդային թռիչքներն ինտենսիվորեն շարունակվել են նաև հոկտեմբեր, մասնավորաբար, հոկտեմբերի 7-ին անձնակազմի և զինամթերքի մատակարարումն իրականացվել է Թուրքիայի ռազմաօդային ուժերի C-130 (TUAF737 թռիչք) կողմից:

Հոկտեմբերի 9-ին, ըստ «Կոմերսանտի»՝ ադրբեջանական ռազմատրանսպորտային ինքնաթիռով Ամման-Բաքու երթուղով, դարձյալ՝ տարանցիկ, Վրաստանի տարածքով՝ իրականացվել է 200 միավոր գնդացիրների և ռազմամթերքի մատակարարում:

Թերթն անդրադարձել է նաև Թուրքիայի կողմից Ադրբեջան ուղարկված իսլամիստ-վարձկան-ահաբեկիչներին. այն նույն ահաբեկիչական խմբավորումները, որոնք մինչ այդ Անկարայի կողմից կռվում էին Սիրիայի և Լիբիայի դեմ, այժմ Թուրքիան զինում և Ադրբեջան է ուղարկում՝ Լեռնային Ղարաբաղի դեմ կռվելու: Իսկ վարձկանների մատակարարման շղթայի գործունեության ողջ վերահսկողությունն իրականացնում է Թուրքիայի ազգային հետախուզական կազմակերպությունը ՝ պաշտպանության նախարարության ուժերի հետ համատեղ:

«Կոմերսանտի» ներկայացմամբ՝ հոկտեմբերի առաջին շաբաթվա ընթացքում Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության գոտի են տեղափոխվել 1300 սիրիացի գրոհայիններ, ինչպես նաև՝ լիբիացի վարձկանների առնվազն 150 հոգանոց մեկ խումբ, որոնք կենտրոնացվել են Բայանդուր և Գապանլի շրջաններում, ինչպես նաև՝ Քարվենդայի շրջանում՝ Բաքվից 250 կմ արևմուտք:

«Կոմերսանտի» փոխանցմամբ՝ սիրիացի վարձկանների հավաքագրումն իրականացվում է Սիրիայի հյուսիսում և հյուսիս-արևմուտքում գտնվող Անկարայի կողմից վերահսկվող տարածքներում ՝ SADAT մասնավոր ռազմական ընկերության աշխատակիցների կողմից ՝ Սիրիայի ազգային բանակի (SNA) դաշտային հրամանատարների օգնությամբ:

Ադրբեջանի բանակի կազմում կռվել ցանկացողներին հավաքագրողներն առաջարկել են 1500 - 2000 ԱՄՆ դոլար վարձավճար՝ նախքան Ադրբեջան գործուղվելը, վարձկաններից առգրավելով անձը հաստատող փաստաթղթերը և կապի միջոցները:

Բացի այդ՝ նրանց ասել են, որ իրենց ծառայությունները կտևեն 3-6 ամիս:

«Սեպտեմբերի 22-ին SNA- ի առաջին խումբն է ուղարկվել Ադրբեջան՝ երկշաբաթյա հատուկ դասընթաց անցնելով Սիրիայի թուրք հրահանգիչների հսկողության ներքո», - հայտնել է «Կոմերսանտի» աղբյուրը:

Ըստ այդմ, մինչ Լեռնային Ղարաբաղում զինադադարի մասին հայտարարությունը, սիրիացի վարձկանների մեկ այլ՝ 1500-հոգանոց ջոկատ էլ շարունակում էր ակտիվորեն կազմավորվել Ադրբեջան գործուղվելու համար: «Այս ջոկատը կազմավորվել է և ցանկացած պահի կարող է տեղափոխվել Լեռնային Ղարաբաղի տարածաշրջան», - պնդում է աղբյուրը:

Խոսքը «Ֆայլակ աշ-Շամ», «Սուլթան Մուրադ բրիգադ», «Ֆիրկաթ Համզա» եւ «Ֆիրքաթ Սուլեյման շահ» խմբավորումների վարձկանների մասին է:

Աղբյուր` Փաստինֆո